Przepisy Kodeksu spółek handlowych określają, że członkowie rady nadzorczej mogą za pełnienie swoich funkcji otrzymywać wynagrodzenie. Wynagrodzenie członka rady nadzorczej musi zostać odpowiednio rozliczone przez podmiot, w którym funkcjonuje rada, na gruncie podatku dochodowego oraz składek ZUS.
Wynagrodzenie członka rady nadzorczej jako koszt uzyskania przychodu
Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych wynagrodzenie wypłacane członkowi rady nadzorczej jest zaliczane do kosztów uzyskania przychodu podmiotu, w którym funkcjonuje rada nadzorcza. Dla ustalenia momentu powstania kosztu, czyli chwili, w której wydatek może być zaliczony do kosztów, należy odwołać się do art. 23 ust. 1 pkt 55 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, nie można uznać za koszt podatkowy wypłat i świadczeń niewypłaconych, niedokonanych lub niepostawionych do dyspozycji.
Jak wynika z powyższych uwag, płatnikiem podatku dochodowego w tym przypadku jest spółka, w której funkcjonuje rada nadzorcza. Natomiast wynagrodzenie członka rady nadzorczej stanowi dla niego dochód z działalności wykonywanej osobiście. Stąd również składki ZUS od tych wynagrodzeń w części opłacanej przez płatnika, mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu z chwilą ich opłacenia do ZUS-u.
Wynagrodzenie członka rady nadzorczej a składki na ubezpieczenie społeczne
Wynagrodzenie członka rady nadzorczej z tytułu pełnionej funkcji, na podstawie art. 6 ust. 1 pkt. 22 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podlega obowiązkowi ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Co więcej, jeżeli członek rady nadzorczej podlega już takim ubezpieczeniom z tytułu innych umów bądź ma ustalone prawo do emerytury lub renty, nie traci prawa do ubezpieczenia z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej.
Składki na ubezpieczenia są płacone przez członka rady nadzorczej i podmiot, w którym rada funkcjonuje w różnych częściach:
- ubezpieczenie emerytalne - dla każdego z nich po 9,76% podstawy wymiaru składek
- ubezpieczenie rentowe - dla członka rady składka wynosi 1,5% wymiaru, dla płatnika wynosi 6,5% podstawy wymiaru składek.
Należy podkreślić, że składki na ubezpieczenie wypadkowe i chorobowe nie są naliczane od wynagrodzenia członka rady nadzorczej.
Ponadto od wynagrodzenia członka rady nadzorczej pobierana jest składka zdrowotna. Podstawę wymiaru tej składki stanowi wynagrodzenie członka rady nadzorczej pomniejszone o kwotę składki ubezpieczeń emerytalnego i rentowego. Od tak ustalonej podstawy obliczana jest składka zdrowotna w wymiarze 9% podstawy. Należy zaznaczyć, że składka ta jest pobierana również, gdy wynagrodzenie za pełnienie funkcji członka rady nadzorczej nie przekracza 200 zł. Składki na na Fundusz Pracy nalicza się, gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wynosi w przeliczeniu na jeden miesiąc co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. Składki na na Fundusz Pracy nalicza się, gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wynosi w przeliczeniu na jeden miesiąc co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę.
W przypadku, gdy składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe członka rady nadzorczej pochodzą z różnych źródeł, a zsumowane w przeliczeniu na okres miesięczny są wyższe lub równe minimalnemu wynagrodzeniu, składka na Fundusz Pracy również musi być opłacana. Wysokość tej składki wynosi 2,45% wymiaru składki obliczanej od podstawy takiej samej jak w przypadku składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Składek na Fundusz Pracy nie nalicza się, gdy członek rady nadzorczej osiągnął 55 lat w przypadku kobiet i 60 lat w przypadku mężczyzn.
Wynagrodzenie członka rady nadzorczej a jego przychód
Wynagrodzenie otrzymywane przez członka rady nadzorczej z tytułu pełnionej funkcji stanowi dla niego przychód, którego źródłem na podstawie art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest działalność wykonywana osobiście.
Dla ustalenia zasad opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych należy najpierw ustalić wysokość wynagrodzenia, mianowicie, czy przekracza ono 200 zł, czy nie.
W sytuacji, gdy wynagrodzenie członka rady nadzorczej nie przekracza 200 zł, osoba pełniąca tę funkcję nie jest pracownikiem podmiotu, w którym funkcjonuje rada, wówczas jako płatnik pobiera on zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 12% przychodu. przychód nie jest pomniejszany o koszty jego uzyskania ani też o składki na ubezpieczenia społeczne ani zdrowotne.
Pobrany podatek płatnik przekazuje do właściwego urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek. Co ważne, takiego dochodu członek rady nadzorczej nie ujawnia w zeznaniu rocznym.
Jeżeli natomiast wynagrodzenie z tytułu funkcji członka rady nadzorczej przekracza 200 zł, wówczas podmiot, w którym działa rada, jako płatnik pobiera zaliczkę na podatek dochodowy. Zaliczka jest pobierana zgodnie z zasadami zawartymi w art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co oznacza, że płatnicy pobierają zaliczki na poczet podatku w wysokości 12% świadczenia pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodu oraz o potrącone przez płatnika składki. Po przekroczeniu pierwszego progu podatkowego wynoszącego 120 tys. zł. stawka podatku powinna zostać zwiększona do 32%.
Tak ustalona zaliczka na poczet podatku dochodowego jest wpłacana na rachunek właściwego urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczkę.
Ponadto na zakończenie roku obrotowego podmiot, który wypłacił członkowi rady nadzorczej wynagrodzenie z tytułu pełnionej funkcji, musi sporządzić oraz wysłać do urzędu deklarację PIT-4R oraz PIT-11. Należy to zrobić w terminie do 31 stycznia za rok poprzedni. Zeznania te można złożyć wyłącznie w wersji elektronicznej. PIT-11 należy również przesłać członkowi rady nadzorczej. Podmiot zatrudniający powinien to zrobić maksymalnie do końca lutego za rok poprzedni.
Podsumowując, wynagrodzenie członka rady nadzorczej z tytułu pełnionej funkcji musi zostać rozliczone przez podmiot, w którym rada funkcjonuje. Podmiot ten, który jest najczęściej spółką kapitałową, występuje wówczas w roli płatnika zobowiązanego do odprowadzania zaliczek na poczet podatku dochodowego, a w części również składek na ubezpieczenia społeczne.
