Zarząd pełni kluczową rolę w funkcjonowaniu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jest bowiem jako organ wykonawczy odpowiedzialny za prowadzenie spraw spółki i jej reprezentację w stosunkach zewnętrznych. Członkowie zarządu sprawują swoje funkcje na podstawie powołania. W artykule znajdziesz informacje jak wygląda powołanie członka zarządu.
Członek zarządu jest powoływany przez wspólników
Powołanie członka zarządu odbywa się na podstawie uchwały wspólników. Przepisy Kodeksu spółek handlowych regulują ogólne zasady powoływania członków zarządu do pełnienia tej funkcji, jednakże to umowa spółki (lub uchwała wspólników) powinna zawierać szczegółowe regulacje dotyczące procedury powołania członków zarządu. Musi ponadto określać zasady funkcjonowania zarządu, w tym liczbę jego członków, zasady reprezentacji spółki czy konkretne prawa i obowiązki członków tego organu.
Pobierz darmowy wzór uchwały o powołaniu członka zarządu w formacie pdf i docx!
„§ 1. Zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę.
§ 2. Zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków.
§ 3. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona.
§ 4. Członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
§ 5. Uchwała wspólników lub umowa spółki może określać wymagania jakie powinni spełniać kandydaci na stanowisko członka zarządu”.
W niektórych przypadkach konieczne jest przeprowadzenie postępowania kwalifikacyjnego – jeśli umowa spółki albo uchwała wspólników tak zakłada, wówczas podmiotem odpowiedzialnym za przeprowadzenie postępowania kwalifikacyjnego jest rada nadzorcza spółki. Powołuje ona członka zarządu po przeprowadzeniu postępowania.
Spółka ma prawo do określenia wymagań, jakie powinni spełniać członkowie zarządu, na przykład dotyczących odpowiedniego wykształcenia czy doświadczenia zawodowego. Wymogi te powinny zostać określone w umowie spółki lub uchwale wspólników.
Członek zarządu może pełnić swoją funkcję odpłatnie albo nieodpłatnie. Spółka ma również możliwość nawiązania z członkiem zarządu stosunku pracy lub stosunku cywilnoprawnego (np. poprzez zawarcie umowy zlecenia). Nawiązanie stosunku pracy będzie wiązało się z określonymi konsekwencjami związanymi z umową o pracę, na przykład obowiązkiem odprowadzenia składek na ubezpieczenie społeczne. Jeśli spółka nie zatrudni członka zarządu, będzie on wykonywał swoje obowiązki wyłącznie na podstawie uchwały o powołaniu. Może ona przyznawać członkowi zarządu prawo do wynagrodzenia.
Przychody członka zarządu sprawującego funkcję na podstawie uchwały o powołaniu podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym jako dochód z działalności wykonywanej osobiście.
Umowa spółki powinna również określać czas trwania kadencji członka zarządu. Jeśli nie stanowi ona inaczej, mandat członka zarządu wygasa po upływie jednego roku, z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ten rok.
Członek zarządu może być odwołany
Umowa spółki powinna również określać czas trwania kadencji członka zarządu. Jeśli nie stanowi inaczej, członek zarządu przestaje sprawować swoją funkcję z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji. Jeżeli umowa przewiduje kadencję kilkuletnią, wówczas mandat wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok pełnienia funkcji członka zarządu. Umowa spółki może zakładać, że kadencja wszystkich członków zarządu jest pełniona wspólnie.
Ponadto, mandat członka zarządu wygasa w przypadku:
jego odwołania ze składu zarządu;
śmierci członka zarządu;
rezygnacji członka zarządu.
Co do zasady, zgromadzenie wspólników ma prawo do odwołania członka zarządu w każdym czasie. Następuje ono na mocy uchwały zgromadzenia wspólników, choć w umowie można przyznać prawo do odwołania członka zarządu innemu podmiotowi, na przykład radzie nadzorczej czy nawet osobie trzeciej. Przyznanie prawa do odwołania członka zarządu podmiotowi innemu niż zgromadzenie wspólników nie wyłącza ustawowego prawa wspólników do odwołania członka zarządu. Jak wskazuje Sąd Najwyższy w wyroku z 15 listopada 2006 roku, wydanym w sprawie o sygn. V CSK 241/06, „ustawowe prawo do odwołania członków zarządu przez wspólników istnieje zawsze, nawet wtedy, gdy w umowie spółki określono na podstawie art. 201 § 4 k.s.h., że członków zarządu odwołuje rada nadzorcza albo osoba trzecia”.
Umowa spółki może ograniczać prawo do odwołania członka zarządu, na przykład zakładając, że odwołanie może nastąpić tylko z ważnych powodów. Może być nim na przykład prowadzenie działalności konkurencyjnej, działanie na szkodę spółki, niewykonywanie uchwał zgromadzenia wspólników.
Czy powołanie członka zarządu to powołanie w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy?
Stosunek powołania jest jednym ze sposobów nawiązania stosunku pracy. Przepis art. 68 § 1 Kodeksu pracy stanowi, że stosunek pracy nawiązuje się na podstawie powołania w przypadkach określonych w odrębnych przepisach.
Powstaje zatem pytanie, czy powołanie członka zarządu jest równoznaczne z nawiązaniem stosunku pracy na podstawie przepisu art. 68 i n. Kodeksu pracy. Należy na nie odpowiedzieć przecząco – powołanie członka zarządu nie powoduje nawiązania przez członka pracy stosunku pracy ze spółką na podstawie powołania.
„Interpretacja art. 68 § 1 k.p. powinna być rygorystyczna, a w żadnym razie rozszerzająca. Z przepisu tego powstaje bowiem stosunek zobowiązaniowy, z pewnymi tylko odrębnościami w porównaniu ze stosunkiem powstałym z umowy o pracę. Mamy więc do czynienia z regulacjami ogólną i szczególną, do których stosuje się powszechnie przyjętą wykładnię, według której wyjątki nie mogą być interpretowane rozszerzająco, a w razie wątpliwości należy dać pierwszeństwo regulacji ogólnej. Inaczej mówiąc, połączenie powołania na stanowisko z powstaniem stosunku pracy z powołania w rozumieniu art. 68 § 1 k.p. musi wyraźnie wynikać z przepisów prawa”.
W ocenie Sądu Najwyższego wykładnia przepisu art. 68 Kodeksu pracy nie może być stosowana rozszerzająco. Stosunek pracy na podstawie powołania może zostać nawiązany tylko w przypadku, gdy taka możliwość wynika wprost z przepisów szczególnych regulujących powołanie członka zarządu. Przepis art. 201 § 4 Kodeksu spółek handlowych, mimo posługiwania się pojęciem „powołania”, nie odnosi się do powołania w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy. Powołanie członka zarządu na podstawie uchwały powoduje nawiązanie stosunku organizacyjnego, korporacyjnego, jednakże nie odnosi się w żaden sposób do stosunku pracy. Spółka ma prawo do nawiązania z członkiem zarządu stosunku pracy (i może uczynić to na podstawie powołania w rozumieniu przepisu art. 68 kp), jednakże nawiązanie stosunku pracy musi nastąpić w drodze osobnej czynności.
