VAT od internetowego streamingu - jak przebiega rozliczenie?

Przedmiotem naszej analizy będzie przypadek internetowego streamingu na rzecz konsumentów. Zastanowimy się, w jaki sposób zakwalifikować taką usługę, jak ustalić miejsce opodatkowania i w jaki sposób przebiega rozliczenie podatku VAT od internetowego streamingu.

Streaming internetowy jako usługa elektroniczna

Streaming przez internet spełnia kryteria ustalone dla usług elektronicznych. Rozumie się przez nie – stosownie do art. 2 pkt 26 ustawy – usługi świadczone za pomocą środków komunikacji elektronicznej, o których mowa w art. 7 rozporządzenia 282/2011. Na podstawie art. 7 ust. 1 rozporządzenia do usług świadczonych drogą elektroniczną należą usługi świadczone za pomocą internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie – ze względu na ich charakter – jest zasadniczo zautomatyzowane i wymaga minimalnego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe.

Brzmienie powołanych uregulowań wskazuje na to, że aby daną usługę uznać za elektroniczną, musi wystąpić sytuacja, w której ramach:

• jej realizacja ma miejsce za pomocą internetu lub sieci elektronicznej;
• jej świadczenie jest zautomatyzowane, a udział człowieka jest niewielki;
• jej wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe;
• usługa ta jest objęta katalogiem usług elektronicznych wymienionych w załączniku nr I do rozporządzenia.

W przywołanym załączniku I do rozporządzenia 282/2011 wymieniono – jako usługi świadczone drogą elektroniczną – m.in.:

• uzyskiwanie dostępu do filmów i ich pobieranie;
• odbieranie programów radiowych lub telewizyjnych rozpowszechnianych za pomocą sieci radiowej lub telewizyjnej, internetu lub podobnej sieci elektronicznej, tj. słuchanie lub oglądanie programów w momencie wybranym przez użytkownika, na jego indywidualne życzenie, na podstawie katalogu programów wybranych przez dostawcę usług medialnych, np. telewizja lub video na życzenie;
• odbieranie programów radiowych lub telewizyjnych rozpowszechnianych za pomocą internetu lub podobnej sieci elektronicznej (streaming IP), chyba że są one nadawane jednocześnie z ich transmisją lub retransmisją za pomocą sieci radiowych lub telewizyjnych;
• dostawa treści audio i audiowizualnych za pomocą sieci komunikacyjnych, które to treści nie są udostępniane przez dostawcę usług medialnych i nie są objęte jego odpowiedzialnością redakcyjną;
• dalsza dostawa treści audio i audiowizualnych należących do dostawcy usług medialnych, lecz dostarczanych przez inny podmiot za pomocą sieci komunikacyjnych.

W świetle powyższego szeroko rozumiane usługi streamingu przez internet stanowią na gruncie podatku VAT usługi elektroniczne. Stanowisko to znajduje potwierdzenie przykładowo w treści interpretacji Dyrektora KIS z 9 marca 2021 roku (nr 0113-KDIPT1-3.4012.2.2021.2.JM), gdzie organ podatkowy wskazał, że usługi polegające na sprzedaży za pośrednictwem platformy internetowej nagrań z wydarzeń kulturalnych transmitowanych na żywo lub w formie nagrań archiwalnych i udostępnieniu innych filmów i nagrań będą stanowiły usługi elektroniczne spełniające kryteria wskazane w rozporządzeniu 282/2011. 

Metodyka rozliczenia podatku VAT od internetowego streamingu

Co do zasady, jeżeli usługobiorcą jest konsument, to usługa podlega opodatkowaniu w kraju siedziby usługodawcy (art. 28c ustawy VAT). Należy jednak wskazać, że wyjątkiem od reguły ogólnej jest art. 28k ust. 1 ustawy, który podaje, że miejscem świadczenia usług telekomunikacyjnych, usług nadawczych i usług elektronicznych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym podmioty te posiadają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu. 

Jednocześnie jak wynika z art. 28k ust. 2 ustawy VAT, miejscem opodatkowania świadczenia usług elektronicznych jest kraj siedziby usługodawcy w przypadku, gdy łącznie są spełnione następujące warunki:

1. usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej, a w razie braku takiej siedziby – stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu, tylko na terytorium jednego państwa członkowskiego;
2. usługi, są świadczone na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadających siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego, o którym mowa w pkt 1;
3. suma całkowitej wartości usług świadczonych na rzecz konsumentów (wraz z wartością ewentualnej WSTO) nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego ani w poprzednim roku podatkowym kwoty 10 000 euro lub jej równowartości wyrażonej w walucie krajowej państwa członkowskiego, o którym mowa w pkt 1, przy czym w przypadku usługodawcy posiadającego siedzibę działalności gospodarczej, a w razie braku takiej siedziby – stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu, tylko na terytorium kraju wyrażona w złotych równowartość kwoty w euro wynosi 42 000 zł.

W konsekwencji w zależności od tego, czy kupujący są konsumentami z krajów UE, czy spoza UE, będą nieco inne zasady opodatkowania VAT.

Otóż w przypadku konsumentów z krajów poza UE ma zastosowanie wyłącznie art. 28k ust. 1 ustawy VAT. To oznacza, że taka usługa podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w kraju miejsca zamieszkania konsumenta.

Przykładowo, jeżeli podatnik z Polski świadczy usługi internetowego streamingu na rzecz konsumentów z Kanady, to miejscem opodatkowania tej usługi jest terytorium Kanady (art. 28k ust. 1 ustawy VAT). Taka usługa nie podlega opodatkowaniu w Polsce.

Natomiast w przypadku konsumentów z krajów UE istotne znaczenie będzie mieć, czy wartość usług elektronicznych nie przekroczyła określonego w art. 28k ust. 2 ustawy VAT limitu 10 000 euro.

Przykładowo, jeżeli podatnik z Polski świadczy usługi internetowego streamingu na rzecz konsumentów z Francji i łączna wartość usług nie przekracza kwoty 10 000 euro, to miejscem opodatkowania usługi elektronicznej jest Polska. Podatnik powinien odprowadzić polski podatek VAT według stawki 23% do swojego urzędu skarbowego.

Przykładowo, jeżeli wartość usługi streamingu internetowego na rzecz konsumentów z UE przekracza limit 10 000 euro, to miejscem opodatkowania usługi jest terytorium Francji. Podatnik z Polski nie musi jednak rejestrować się na potrzeby francuskiego podatku VAT, ponieważ zagraniczny podatek VAT może rozliczyć poprzez system VAT OSS.

System VAT OSS (One Stop Shop) pozwala rozliczyć całą sprzedaż dla zagranicznych konsumentów w tak zwanym jednym okienku. Przypomnijmy, że dzięki OSS wykazuje się w jednej deklaracji całą sprzedaż z zagranicznym podatkiem VAT i odprowadzany jest ten podatek w Polsce. Podatek płacony jest w euro według stawek obowiązujących w krajach konsumentów.

Udział w OSS jest dobrowolny. Jeśli podatnik przystąpi jednak do VAT OSS, to nie musi rejestrować się na potrzeby zagranicznego podatku VAT w kraju UE. Co ważne, w systemie VAT OSS nie można rozliczyć sprzedaży na rzecz przedsiębiorców. Ponadto system ten nie jest przewidziany dla świadczenia usług na rzecz konsumentów z krajów spoza UE. Rejestracji do VAT OSS należy dokonać do Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście poprzez zgłoszenie VIU-R „Zgłoszenie informujące w zakresie szczególnej procedury unijnej rozliczania VAT”.

Na zakończenie podkreślmy, że ww. zasady obowiązują w przypadku, gdy usługa streamingu internetowego jest świadczona na rzecz konsumentów. W sytuacji, gdy usługobiorcą usługi elektronicznej jest inny przedsiębiorca, to ma zastosowanie reguła ogólna określona w art. 28b ustawy VAT wskazująca, że miejscem opodatkowania jest kraj siedziby usługobiorcy, który rozlicza z tego tytułu podatek VAT na zasadzie odwrotnego obciążenia.