Decydując się na założenie baru czy restauracji warto się zastanowić, ile będzie wynosił podatek VAT od sprzedaży posiłków i dań. Wydawać by się mogło, że kwestia opodatkowania tego rodzaju oferowanych produktów i usług nie powinna budzić wątpliwości. Przeczytaj i sprawdź jak opodatkowuje się usługę gastronomiczną.
Sprzedaż posiłków i dań – usługa czy towar?
Analizując sprzedaż w lokalach gastronomicznych, można rozróżnić dwie formy oferowanych produktów, mianowicie produkty gotowe, które służą dalszej odsprzedaży i stanowią towar handlowy oraz produkty serwowane bezpośrednio w lokalach, które po odpowiednim przygotowaniu i podaniu, w formie całkowicie przetworzonej, są sprzedawane klientowi. W oparciu o powyższe i zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług dokonano podziału czynności związanych z wyżywieniem odpowiednio na:
- gotowe posiłki i dania o numerze PKWiU 10.85,
- usługi związane z wyżywieniem o numerze PKWiU 56.
Zgodnie z interpretacją ogólną Ministra Finansów z dnia 24 czerwca 2016 roku, nr PT1.050.3.2016.156, w zakresie odpowiedniego zakwalifikowania usług związanych z wyżywieniem, za posiłki i dania gotowe należy rozumieć:
„(...) produkcję gotowych (tj. przygotowanych, przyprawionych i ugotowanych) posiłków i dań, składających się co najmniej z dwóch różnych składników (z wyłączeniem przypraw itp.), mrożonych, w puszkach, słoikach, pakowanych próżniowo lub przy pomocy innych technologii opakowań ze zmodyfikowaną atmosferą, które zwykle są pakowane i etykietowane z przeznaczeniem na sprzedaż” Natomiast usługi związane z wyżywieniem zostały zdefiniowane jako “zapewnianie pełnego wyżywienia przeznaczonego do bezpośredniej konsumpcji w restauracjach, włączając restauracje samoobsługowe i oferujące posiłki „na wynos”, z lub bez miejsc do siedzenia. Nie jest tu istotny rodzaj obiektu serwującego posiłki, ale fakt, że są one przeznaczone do bezpośredniej konsumpcji”.
Zgodnie z powyższym posiłki i dania gotowe są to dania przygotowane do spożycia, w sposób pośredni, poprzez np. zapakowanie w torebki próżniowe lub zamrożenie i sprzedanie ich w tej postaci klientowi. Natomiast usługi związane z wyżywieniem, dotyczą posiłków i dań przygotowanych oraz podanych klientowi do spożycia w niezmienionej formie w lokalu lub poza nim.
Podatek VAT od sprzedaży posiłków i dań – wybór odpowiedniej stawki
Zastosowanie odpowiedniej stawki VAT w przypadku sprzedaży posiłków i dań, jest zależne od stopnia przetworzenia i formy w jakiej produkty zostaną sprzedane klientowi. Szczegółowy wykaz towarów i stawek został ujęty w załączniku do rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług oraz w art. 41 ust. 2 i 2a ustawy o VAT. Co do zasady obowiązują trzy podstawowe stawki podatku VAT:
- 5% - jest stosowana w odniesieniu do gotowych posiłków i dań, przeznaczonych do bezpośredniej sprzedaży, zapakowanych próżniowo lub z zastosowaniem innej technologii, stanowiących dla sprzedawcy towar handlowy. Wyjątkiem, dla którego nie można zastosować stawki 5% jest sprzedaż produktów o zawartości alkoholu powyżej 1,2 %;
- 8% - stawka ma zastosowanie w przypadku usług związanych z wyżywieniem, na które oprócz przyrządzenia posiłku składa się także jego przygotowanie do podania oraz podanie klientowi do spożycia w lokalu. Podatek VAT od sprzedaży posiłków i dań w wysokości 8% jest stosowany w odniesieniu do sprzedaży usług przez restauracje i lokale gastronomiczne, usługi cateringowe, czy usługi przygotowania i podawania napojów. Zgodnie z art. 41 ust. 1 pkt.12f ustawy o VAT stawkę 8% stosuje się z wyłączeniem sprzedaży:
1) napojów innych niż wymienione w załączniku nr 3 lub załączniku nr 10 do ustawyo VAT lub w przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie, w tym ich przygotowania i podania;
2) towarów nieprzetworzonych przez podatnika, innych niż wymienione w załączniku nr 3 lub załączniku nr 10 do ww. ustawy lub w przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie;
3) posiłków, których składnikiem są towary wskazane jako wyłączone z grupowań wymienionych w poz. 2 i 11 załącznika nr 10 do ww. ustawy:
- 23% - usługi i towary pozostałe, nie wskazane powyżej.
Usługi kompleksowe a prawidłowa stawka VAT
Zgodnie z powyżej zawartymi informacjami podatek VAT od sprzedaży posiłków i dań, jest uzależniony od rodzaju oferowanego produktu lub usługi. Sytuacja ta komplikuje się jednak w momencie, gdy podatnik dokonuje sprzedaży towarów i usług objętych różnymi stawkami podatku VAT. W przypadku świadczenia usługi kompleksowej, stawka jest uzależniona od sprzedawanego w ramach tej usługi towaru. Co oznacza, że jeżeli podatnik dokonuje sprzedaży produktów objętych preferencyjną stawką VAT, to cała usługa może być opodatkowana taką stawką.
„Powyższe oznacza, że przez usługę restauracyjną rozumiane jest dostarczenie towarów spożywczych wraz z odpowiednimi usługami wspomagającymi. Mając na uwadze powyższe nie jest właściwe stwierdzenie Wnioskodawcy, iż przepisy ustawy o VAT i rozporządzenia wykonawczego Ministra Finansów jednoznacznie wskazują, że usługa restauracyjna (związana z wyżywieniem) może być opodatkowana dwoma różnymi stawkami VAT tj. podstawową i obniżoną. Zdaniem Ministra Finansów, mając na uwadze powyższe oraz przywołane przepisy ustawy o VAT oraz rozporządzenia Ministra Finansów usługa restauracyjna (związana z wyżywieniem) Wnioskodawcy jako usługa jednorodna podlega jednolitemu opodatkowaniu co skutkuje brakiem możliwości zastosowania do niej odmiennych (różnych) stawek podatku VAT. Zatem usługa restauracyjna (związana z wyżywieniem), obejmująca dostawę produktu, co do zasady w całości podlega opodatkowaniu 8% stawką podatku VAT zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów. Natomiast w sytuacji, gdy usługa ta obejmuje dostawę produktu żywnościowego lub napoju wymienionego w pozycji 7 załącznika do rozporządzenia Ministra Finansów w całości jest opodatkowana stawką podstawową (23%)”.
Zasadność zastosowania stawki VAT w przypadku usługi kompleksowe, jest zależna również od jej złożoności tzn. od ilości usług świadczonych w ramach jednej usługi oraz ich celowości. Jeśli więc podatnik sprzedaje kawę w lokalu, to wówczas nie zastosuje stawki VAT 8% (usługa restauracyjna), lecz 23% (sprzedaż kawy jest opodatkowana stawką 23%).
Jeśli jednak podatnik świadczy usługę kompleksową, należy wyszczególnić usługę zasadniczą i pomocniczą. W przypadku, gdy podatnik świadczy usługę organizacji imprezy okolicznościowej, podczas której podawane są również napoje alkoholowe, należy opodatkować usługę gastronomiczną i usługę wynajmu lokalu wspólną stawką 8% (z uwagi na przeważającą część restauracyjną) oraz stawką 23% sprzedawane w ramach tej usługi napoje alkoholowe. Takie postępowanie wskazał Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie 2 lutego 2017 roku:
„Z treści wniosku wynika, że usługę zasadniczą w świadczeniu kompleksowej usługi organizacji imprezy okolicznościowej stanowić będzie usługa gastronomiczna, mieszcząca się - jak Wnioskodawca sam wskazał - w grupowaniu PKWiU 56.10.11.0 «Usługi przygotowywania i podawania posiłków w restauracjach», natomiast czynności wymienione jako przykładowe usługi pomocnicze (np.: wynajem sali, obsługa kelnerska, oprawa muzyczna, dekoracja sali itp.) wykonywane będą w powiązaniu z usługą zasadniczą, czyli usługą gastronomiczną i będą stanowić tylko jej dopełnienie. Odnosząc zatem stan prawny do przedstawionego stanu faktycznego należy stwierdzić, że do ww. kompleksowej usługi organizacji imprezy okolicznościowej zastosowanie znajdzie 8% stawka podatku VAT, na podstawie art. 41 ust. 2 w związku z art. 146a pkt 2 ustawy o VAT w powiązaniu z § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2013 r. w sprawie towarów i usług dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania stawek obniżonych. W odniesieniu natomiast do podawanych w trakcie imprezy napojów wskazać należy, że w cytowanym wyżej rozporządzeniu Ministra Finansów, w zapisie określającym zakres wyłączenia stosowania obniżonej stawki nie posłużono się terminem „dostawa”, tylko terminem «sprzedaż», pod którym rozumie się zarówno świadczenie usług, jak i dostawę towarów ( art. 2 pkt 22 ustawy o VAT). Oznacza to, że w świetle ww. przepisów na podstawie przepisów prawa krajowego nie następuje podzielenie czynności złożonej (np. usługi związanej z wyżywieniem w zakresie podania określonego napoju) na jej elementy składowe. Z treści poz. 7 załącznika do ww. rozporządzenia Ministra Finansów wynika, że wyłączona z opodatkowania obniżoną stawką podatku w wysokości 8% (a co za tym idzie objęta stawką podstawową) jest sprzedaż (przez którą rozumiane tu będzie całe świadczenie złożone obejmujące także dostawę produktu do spożycia na miejscu, wraz z wykonaniem czynności dodatkowych) dotycząca produktów wymienionych w pkt 1-6 tej pozycji. W konsekwencji, do części świadczonej przez Wnioskodawcę usługi obejmującej sprzedaż napojów (kawa, herbata, napoje chłodzące) niekorzystających ze stawki obniżonej, zastosowanie ma 23% stawka podatku, na podstawie art. 41 ust. 1 w związku z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT. Okoliczności tej nie zmienia fakt, że wymienione napoje dostarczone są w ramach jednej kompleksowej usługi organizacji imprezy okolicznościowej”.
Podsumowując podatek VAT od sprzedaży posiłków i dań, jest uzależniony od rodzaju oferowanej usługi. Dania i posiłki gotowe przeznaczone do sprzedaży w stanie nieprzetworzonym są opodatkowane stawką 5%, posiłki serwowane w restauracjach i punktach gastronomicznych są opodatkowane odpowiednio stawką 8%, natomiast pozostałe opodatkowane są stawką 23% VAT. W przypadku usług kompleksowych podstawę opodatkowania będzie stanowić usługa zasadnicza, w oparciu o stawkę podatku dla niej odpowiedniej, z zachowaniem stawki podstawowej dla określonych produktów.
