Q: Rok temu zawiesiłam działalność gospodarczą, złożyłam wniosek do CEIDG. Postanowiłam zlikwidować działalność. Czy w związku z likwidacją działalności muszę dokonać wyrejestrowania z ZUS? W przypadku zawieszenia działalności ZUS dokonał wyrejestrowania po złożeniu formularza CEIDG.

Jeżeli następuje likwidacja działalności , która została zawieszona, nie dokonuje Pani wyrejestrowania w ZUS na deklaracji ZUS ZWUA, gdyż wyrejestrowanie nastąpiło w momencie zawieszenia prowadzonej działalności gospodarczej . Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej powoduje ustanie obowiązku ubezpieczeń w ZUS od dnia, w którym się rozpoczyna i trwa do dnia poprzedzającego dzień wznowienia jej wykonywania. Nie została Pani ponownie zgłoszona do ubezpieczeń w ZUS, więc nie może się Pani z nich wyrejestrować. ZUS poprzez dane w CEIDG zostanie poinformowany o likwidacji działalności gospodarczej i dokona wyrejestrowania płatnika składek na formularzu ZUS ZWPA.#polecamy#

Question 1

Pracownica przebywająca na urlopie rodzicielskim chciałaby wrócić do pracy i pracować w wymiarze ½ etatu. Czy jest możliwy powrót do pracy na urlopie rodzicielskim? Jakich formalności należy dopełnić wobec pracodawcy?

Accepted Answer

Powrót do pracy na urlopie rodzicielskim jest możliwy w dowolnym momencie. Jednakże należy przy tym pamiętać o kilku ważnych kwestiach.

Ogólne zasady korzystania z urlopu rodzicielskiego

Po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego pracownicy mogą korzystać z urlopu rodzicielskiego. Wymiar tego urlopu zależny jest od tego, ile dzieci urodziło się w czasie jednego porodu. I tak, jeśli było to:

jedno dziecko – wówczas przysługują 32 tygodnie rodzicielskiego,
dwójka lub więcej dzieci – wtedy urlop rodzicielski przysługuje przez okres 34 tygodni.

Co ważne, z urlopu tego mogą korzystać oboje rodzice, jednak należy pamiętać o tym, aby jego wymiar nie przekraczał limitów podanych wcześniej, o czym mówi art. 182^1a § 2 oraz § 3 Kodeksu pracy.[alert-info]Art. 182^1a Kodeksu pracy § 3
„Z urlopu rodzicielskiego mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice dziecka. W takim przypadku łączny wymiar urlopu rodzicielskiego nie może przekraczać wymiaru, o którym mowa w § 1”.[/alert-info]#zobacztez#

Przykład 1.

Pani Maria i pan Jan mają jedno dziecko. Zdecydowali, że po zakończeniu urlopu macierzyńskiego urlop rodzicielski w całości wykorzystają wspólnie. Oznacza to, że każdy z nich powinien zawnioskować u swojego pracodawcy o udzielenie 16 tygodni rodzicielskiego.

Urlop rodzicielski można wykorzystać jednorazowo lub w 4 częściach maksymalnie do roku, którym dziecko ukończy 6 lat. Warto wiedzieć, że urlop ten nie przysługuje z mocy prawa tak jak urlop macierzyński – udzielany jest wyłącznie na pisemny wniosek pracownika. Dokument ten należy złożyć nie później niż 21 dni przed rozpoczęciem urlopu.

Powrót do pracy na urlopie rodzicielskim

W trakcie urlopu rodzicielskiego pracownica ma prawo podjąć zatrudnienie u pracodawcy, który udzielił jej tego urlopu. Jednakże warto pamiętać, że w tym przypadku praca może być wykonywana w wymiarze nie wyższym niż ½ etatu. Urlop rodzicielski zostaje wówczas udzielony na pozostałą część wymiaru czasu pracy. W związku z powyższym ulega on proporcjonalnemu wydłużeniu.[alert-info]Art. 182^1f § 1. Kodeksu pracy
„W przypadku łączenia przez pracownika korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu, wymiar urlopu rodzicielskiego ulega wydłużeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wykonywanej przez pracownika w trakcie korzystania z urlopu lub jego części, nie dłużej jednak niż do:
1) 64 tygodni – w przypadku, o którym mowa w art. 180 § 1 pkt 1;
2) 68 tygodni – w przypadkach, o których mowa w art. 180 § 1 pkt 2–5”.[/alert-info]

Wydłużenie urlopu oblicza się poprzez przemnożenie okresu łączenia pracy z rodzicielskim przez podejmowany wymiar czasu pracy. Jeśli wydłużona część urlopu rodzicielskiego nie odpowiada wielokrotności tygodnia, wówczas powinna zostać udzielona w dniach, przy czym niepełne dni powinny zostać pominięte.

Przykład 2.

Pani Joanna planuje powrót do pracy na urlopie rodzicielskim. Zatrudnienie u obecnego pracodawcy podejmie po wykorzystaniu 12 tygodni urlopu rodzicielskiego. Pozostałe 20 tygodni będzie łączyć z pracą na ¼ etatu. Oznacza to, że jej urlop zostanie wydłużony o 5 tygodni, bo 20 tygodni pozostałe do wykorzystania mnożymy przez wymiar czasu pracy, czyli ¼ = 5. Urlop rodzicielski zostanie zatem udzielony na pozostałą część wymiaru etatu – tu ¾. W trakcie wydłużonych 5 tygodni pani Joanna będzie również zatrudniona na ¼ etatu. W tym przypadku 5 tygodni dzielimy przez pozostałą część wymiaru czasu pracy, czyli ¾ i

oznacza to, że jej urlop wydłuży się jeszcze o 6 tygodni i 4 dni. Ostatecznie urlop rodzicielski wydłuży się o 11 tygodni i 4 dni.

Całkowita rezygnacja z urlopu rodzicielskiego

Pracownik może w dowolnym momencie zrezygnować z urlopu rodzicielskiego i za zgodą pracodawcy powrócić do pracy. W przeciwieństwie do urlopu macierzyńskiego, którego można zrzec się tylko na rzecz drugiego rodzica lub innego członka rodziny, przepisy prawa przewidują możliwość całkowitej rezygnacji z urlopu rodzicielskiego w dowolnym momencie, bez konieczności przekazania go innej osobie. #banner-37470#

Formalności związane z powrotem do pracy

Pracownica, która planuje powrót do pracy na urlopie rodzicielskim, ma obowiązek złożyć pracodawcy pisemny wniosek w tej sprawie.

We wniosku należy wskazać:

wymiar czasu pracy, w jakim pracownica chce wykonywać pracę (maksymalnie ½ etatu),
okres, przez który pracownik zamierza łączyć korzystanie urlopu z wykonywaniem pracy.

We wniosku powinna także określić sposób wykorzystania części urlopu rodzicielskiego, o który zostanie wydłużony w związku z łączeniem go z pracą.

Wniosek należy przekazać pracodawcy w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem pracy. Pracodawca może nie przyjąć wniosku jedynie w przypadku, gdy organizacja lub rodzaj wykonywanej pracy nie pozwala na powrót do pracy na urlopie rodzicielskim.

Podjęcie zatrudnienia podczas urlopu rodzicielskiego jest możliwe. Wystarczy dopełnić odpowiednich formalności względem swojego pracodawcy i cieszyć się dłuższym okresem przebywania z dzieckiem. #polecamy##banner-37473#

Question 2

Kilka dni temu pracownik, który jest u nas zatrudniony od 2 miesięcy, złożył wniosek o udzielenie mu urlopu ojcowskiego w pełnym wymiarze 14 dni. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie to, że pracownik przed okresem zatrudnienia u nas prowadził własną działalność gospodarczą, z której tytułu również mógł skorzystać z tego świadczenia. Jak weryfikować prawo do urlopu ojcowskiego pracownika?

Accepted Answer

Prawo do urlopu ojcowskiego ma każdy pracownik, nawet w sytuacji, kiedy jego dziecko urodziło się lub zostało przysposobione przed nawiązaniem stosunku pracy z obecnym pracodawcą. Uprawnienie takie można wykorzystać do czasu ukończenia przez dziecko 24. miesiąca życia. Urlop ojcowski przysługuje w wymiarze 14 dni i może zostać udzielony w maksymalnie 2 częściach – każda po 7 dni. Co ważne, jeśli pracownik złożył wniosek w odpowiednim terminie, tj. 7 dni przed rozpoczęciem urlopu oraz dołączy do niego wymagane dokumenty, to pracodawca ma obowiązek uwzględnić prośbę wystosowaną przez podwładnego.

Prawo do urlopu ojcowskiego na podstawie świadectwa pracy

Weryfikacja, czy pracownik ma prawo do urlopu ojcowskiego, jest prosta w sytuacji, kiedy przed zatrudnieniem w obecnej firmie, pracownik był zatrudniony na etacie u innego pracodawcy i otrzymał świadectwo pracy. Z dokumentu tego wprost wynika, czy pracownik korzystał z uprawnień związanych z rodzicielstwem, czy nie. Powinno być tam również ujęte czy urlop został podzielony na części. Istotne jest to, że urlop ojcowski przysługuje na każde dziecko. W przypadku wykorzystania urlopu na więcej niż jedno dziecko, świadectwo pracy od poprzedniego pracodawcy musi zawierać informacje, na które z potomków udzielono tego przywileju.

Jak zweryfikować pracownika, który wcześniej prowadził własną działalność gospodarczą?

Jeśli nasz pracownik przed nawiązaniem stosunku pracy prowadził własną działalność, to nie przedstawi nam dokumentu podobnego do świadectwa pracy. W takiej sytuacji najprostszym sposobem weryfikacji, czy pracownik ma prawo do urlopu ojcowskiego i otrzymania zasiłku macierzyńskiego z tego tytułu, jest kontakt Zakładem Ubezpieczeń Społecznych np. przez wysłanie odpowiedniego pisma. Pracodawca ma prawo również żądać oświadczenia od pracownika o tym, że nie korzystał wcześniej z urlopu ojcowskiego i nie pobierał zasiłku macierzyńskiego. #zobacztez#

Wysokość zasiłku za czas przebywania na urlopie ojcowskim

Za czas przebywania na urlopie ojcowskim pracownikowi przysługuje zasiłek macierzyński.

Podstawę jego naliczenia stanowi przychód z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc skorzystania z urlopu. Pod pojęciem przychodu należy rozumieć kwotę, od jakiej były opłacane składki na ubezpieczenie chorobowe. Świadczenie za czas urlopu należne jest w wysokości 100% podstawy wymiaru.

Co w sytuacji, kiedy pracownik próbuje oszukać pracodawcę?

Może okazać się, że pracownik – umyślnie lub nie – wprowadzi pracodawcę w błąd, twierdząc, że nie korzystał jeszcze z urlopu ojcowskiego i nie pobierał z tego tytułu zasiłku macierzyńskiego. Na tej podstawie pracodawca przekazuje do ZUS-u zgromadzone dokumenty potwierdzające prawo do zasiłku macierzyńskiego, gdzie są weryfikowane.

Odmowa wypłaty zasiłku – gdy płatnikiem zasiłku jest ZUS

Jeśli pracodawca zatrudnia poniżej 20 pracowników i płatnikiem zasiłku jest ZUS, przekazuje on dokumenty pracownika do ZUS-u, a w ewidencji czasu pracy pracownika wprowadza urlop ojcowski. W raporcie imiennym RSA pracownik będzie wykazany z kodem tytułu ubezpieczenia 327 – zasiłek macierzyński z ubezpieczenia chorobowego za okres ustalony jako okres urlopu ojcowskiego. Jeśli Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówi wypłaty zasiłku macierzyńskiego, pracodawca zobowiązany jest dokonać zmiany w ewidencji czasu pracy i urlop ojcowski zmienić na nieobecność usprawiedliwioną bezpłatną, a w korekcie raportu RSA wykazać go z kodem 151 – usprawiedliwiona nieobecność w pracy bez prawa do wynagrodzenia lub zasiłku.

prawo do urlopu ojcowskiego - jak je zweryfikować?

Nieprzyznanie prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego – gdy płatnikiem zasiłku jest pracodawca

Jeżeli płatnikiem zasiłków jest pracodawca (ponieważ zatrudnia 20 pracowników lub więcej) i rozliczy pracownikowi okres urlopu ojcowskiego jako okres z prawem do zasiłku macierzyńskiego, a także wypłacił mu ten zasiłek, po czym ZUS zakwestionuje prawo do tego świadczenia, to pracodawca zobowiązany jest dokonać korekty raportu RSA tak samo, jak w przedstawiono wcześniej. Ponadto może potrącić pracownikowi z przyszłego wynagrodzenia wypłaconą kwotę zasiłku macierzyńskiego. O potrąceniu należy poinformować pracownika, jednak nie trzeba uzyskać jego zgody na to potrącenie, ponieważ błędne naliczenie zasiłku nastąpiło z winy pracownika.

Pracodawca, który nie ma pewności, czy jego pracownik nie wykorzystał już urlopu ojcowskiego z innego tytułu przed rozpoczęciem współpracy, powinien skontaktować się z ZUS, aby w późniejszym okresie uniknąć modyfikacji czy korygowania deklaracji rozliczeniowych. #banner-37464#

Rozliczenie urlopu ojcowskiego w systemie wFirma.pl

Oprogramowanie do kadr i płac pozwala we właściwy sposób rozliczyć urlop ojcowski pracownika. Wystarczy w KADRY » PRACOWNICY wybrać nazwisko pracownika, a po pojawieniu się okna przejść do CZAS PRACY » NIEOBECNOŚCI » DODAJ. Po pojawieniu się okna konieczne jest wybranie odpowiedniego rodzaju nieobecności – tu URLOP OJCOWSKI. Wtedy automatycznie podstawi się odpowiedni kod świadczenia przerwy, a także wyliczona zostanie podstawa naliczania zasiłku.

prawo do urlopu ojcowskiego

W sytuacji, gdy to ZUS wypłaca świadczenia za czas choroby i macierzyństwa, to po wprowadzeniu urlopu ojcowskiego na liście płac zostanie pomniejszone wynagrodzenie pracownika. Jeśli natomiast pracodawca jest płatnikiem zasiłków, wówczas kwota zasiłku macierzyńskiego będzie naliczona w liście płac sporządzonej za okres przebywania pracownika na urlopie ojcowskim, a wynagrodzenie zasadnicze odpowiednio się zmniejszy.

prawo do urlopu ojcowskiego

Na podstawie takich wpisów utworzona deklaracja DRA będzie zawierała odpowiednie raporty imienne z wykazaniem urlopu ojcowskiego pracownika. #polecamy##banner-37467#

Question 3

Na początku miesiąca musiałem złożyć ZUS DRA, a w poprzednim miesiącu osoba, która ze mną współpracuje, przebywała na zwolnieniu lekarskim. Czy w tej sytuacji możliwe jest pomniejszenie składki za okres choroby?

Accepted Answer

Prawo do pomniejszenia składek za czas choroby osoby współpracującej występuje wyłącznie, jeśli zostały spełnione odpowiednie warunki. Zasady te są identyczne jak w przypadku choroby przedsiębiorcy.

Podleganie pod ubezpieczenie chorobowe

Przedsiębiorca z tytułu prowadzenia działalności objęty jest obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym, rentowym, wypadkowym (o ile nie podlega tym ubezpieczeniom z innego tytułu), a także ubezpieczeniem zdrowotnym. Do ubezpieczenia chorobowego osoba prowadząca pozarolniczą działalność może zgłosić się dobrowolnie. Opłacanie składki chorobowej służy głównie zachowaniu prawa do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie powstania niezdolności do pracy bądź macierzyństwa. Warto mieć jednak na uwadze, że prawo do takich świadczeń przysługuje, gdy przedsiębiorca:

dokonuje płatności za składki w terminie,
nie ma okresu wyczekiwania na zasiłek.

Wszystkie składki ZUS wpłaca się aktualnie na jedno konto. W przypadku, gdy przedsiębiorca dokona zbyt niskiej wpłaty bądź dokona jej po terminie, wówczas automatycznie zostaje wyrejestrowany z ubezpieczenia chorobowego. Wtedy jednak może wnioskować o przywrócenie ciągłości ubezpieczenia i o pozwolenie na dokonanie płatności po terminie na odpowiednim formularzu.

#zobacztez#Okres wyczekiwania na zasiłek chorobowy wynosi 90 dni. W przypadku zasiłku macierzyńskiego czy opiekuńczego przysługują one od pierwszego dnia trwania ubezpieczenia.

Choroba przedsiębiorcy i osoby współpracującej a dokumenty do wypłaty zasiłku chorobowego

Aby otrzymać świadczenia za okres orzeczonej niezdolności do pracy, konieczne jest złożenie odpowiednich dokumentów do ZUS-u. Samo wystawienie zwolnienia lekarskiego przez lekarza nie jest równoznaczne ze staraniem się o wypłatę zasiłku. W związku z tym, że przedsiębiorca pracuje na własny rachunek, to do niego należy decyzja, czy w czasie choroby będzie prowadził działalność, czy też nie. Jeśli chce otrzymać świadczenia z ZUS-u, wówczas nie powinien wykonywać pracy w trakcie zwolnienia lekarskiego, pozbawia go to bowiem prawa do zasiłku. Wtedy musi również złożyć w ZUS-ie zaświadczenie Z-3b, wskazując w nim okres, za których chce otrzymać świadczenia z ubezpieczenia chorobowego.

Podstawę naliczenia zasiłku należy ustalić z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc niezdolności do pracy. Podstawę stanowi przychód, od jakiego była naliczana składka na ubezpieczenie chorobowe.#banner-37176#

Pomniejszenie składki za okres choroby - kiedy jest możliwe?

Możliwość pomniejszenia składek społecznych oraz składek na Fundusz Pracy występuje jedynie, jeżeli są liczone od standardowej podstawy. Gdy składki przedsiębiorcy lub osoby współpracującej są naliczone od wyższej – ustalonej indywidualnie – podstawy, nie możliwym jest pomniejszenie składki za okres choroby, jeśli zostały już opłacone.[alert-info]Art. 18 ust. 8a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych
„W przypadku gdy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi zadeklarowana kwota, zadeklarowanie przez ubezpieczonego kwoty wyższej niż obowiązująca go najniższa podstawa wymiaru składek oznacza rezygnację z ustalenia podstawy wymiaru składek w kwocie najniższej i nie podlega korekcie przez ubezpieczonego za miesiąc, w którym zadeklarował wyższą kwotę podstawy wymiaru składek”.[/alert-info]

Przykład 1.

Pan Janusz korzysta z preferencji w opłacaniu składek, jednak postanowił podwyższyć podstawę ich naliczania do kwoty 5000 zł. Pod koniec września zachorował i z tego tytułu starał się o przyznanie zasiłku. Świadczenie nie zostało mu wypłacone do 10 października, więc za wrzesień zapłacił składki od podstawy wynoszącej 5000 zł. W tej sytuacji po otrzymaniu zasiłku nie będzie miał prawa do dokonania korekty mającej na celu pomniejszenie składki za okres choroby.

Jeżeli składki są opłacane od standardowej podstawy ogłoszonej przez ZUS, to do chwili wypłaty zasiłku uiszczać należy składki naliczone od pełnej miesięcznej podstawy wymiaru. Dlaczego należy wstrzymać się z pomniejszeniem zobowiązania? Zakład ma czas na wypłatę zasiłku do 30 dni liczonych od dnia złożenia kompletu odpowiednich dokumentów przez ubezpieczonego. Zatem gdyby przedsiębiorca wpłacił składki niższe przed przyznaniem mu zasiłku, to podczas weryfikacji urzędnik może stwierdzić na koncie niedopłatę powodującą automatyczną utratę prawa do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego.

Dopiero po otrzymaniu zasiłku chorobowego możliwe jest pomniejszenie składek za okres choroby. Zrobić to należy w deklaracji lub korekcie deklaracji za miesiąc, w którym przedsiębiorca lub osoba współpracująca byli niezdolni do pracy.

[alert-info]Przeczytaj więcej na temat rozliczania chorobowego:
Jak wyliczać wynagrodzenie chorobowe?
Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy
Wynagrodzenie chorobowe - wszystko co warto wiedzieć[/alert-info]

Przykład 2.

Pani Maria opłaca duży ZUS. Od lutego zaczęła opłacać składki od indywidualnej podstawy 8000 zł. W październiku otrzymała zwolnienie chorobowe w związku z ciążą. ZUS nie zdążył wypłacić zasiłku do 10 listopada. Pani Maria opłacała składki od indywidualnej podstawy do września. Za październik składki zostały naliczone od standardowej kwoty dużego ZUS-u. Jako że do podstawy wymiaru świadczeń przyjmuje się przychód z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc choroby, to podstawa w październiku nie będzie miała wpływu na wysokość świadczenia. Dzięki temu przedsiębiorca może dokonać korekty wymiaru składek po otrzymaniu zasiłku.

O wartość nadpłaconych składek można pomniejszyć wysokość składek z przyszłych należności z tytułu ubezpieczenia społecznego i Funduszu Pracy lub złożyć wniosek o ich zwrot.

Pomniejszenie składki za okres choroby w systemie wFirma.pl

Przedsiębiorca może w prosty sposób dokonać obniżenia składek za czas choroby w systemie wFirma.pl. Wystarczy, że po otrzymaniu zasiłku chorobowego użytkownik doda okres, za jaki zostało mu wypłacone świadczenie ZUS. Można to zrobić w zakładce START » ZUS » ZASIŁKI PRZEDSIĘBIORCY, wybierając DODAJ ZASIŁEK.

Po wpisaniu faktu otrzymania zasiłku, konieczne jest przejście do START » ZUS » DEKLARACJE ROZLICZENIOWE. Jeśli za miesiąc, w którym wystąpiła choroba, sporządzono już deklarację, wówczas powinna zostać sporządzona korekta. Aby skorygować DRA należy wybrać DODAJ DEKLARACJĘ. System automatycznie dokona pomniejszenia składek za czas choroby.

pomniejszenie składek za okres choroby

Przy korekcie pojawi się symbol nadpłaty, którą będzie można przenieść na kolejną deklarację.#polecamy#

#banner-37179#

Question 4

Zatrudniłem pracownika na podstawie umowy o dzieło. Chcę wypłacić pracownikowi całą kwotę brutto w postaci gotówki. Ustaliliśmy, że rozliczy on podatek dochodowy oraz ubezpieczenia społeczne sam za siebie. Dodam, że umowa o dzieło, jaką podpisaliśmy, nie jest jego jedyną umową – jest on zatrudniony również w innej firmie. Czy w takim wypadku muszę mieć tylko potwierdzenie, że wypłaciłem wynagrodzenie za wykonaną pracę?

Accepted Answer

Pracodawca zatrudniający osoby na podstawie umów cywilnoprawnych, zobligowany jest do rozliczania się z ich tytułów z ZUS oraz urzędem skarbowym.

Obowiązki pracodawcy zatrudniającego zleceniobiorców oraz wykonawców dzieła

W przypadku, gdy osoba zatrudniona na podstawie umowy cywilnoprawnej ma obowiązek ubezpieczeniowy – pracodawca powinien zgłosić taką osobę do ZUS z wykorzystaniem druków ZUS ZZA (ubezpieczenie tylko zdrowotne) lub ZUS ZUA (ubezpieczenia społeczne i zdrowotne). Deklaracje zgłoszeniowe należy przekazać do ZUS maksymalnie w ciągu 7 dni od dnia powstania nowego obowiązku ubezpieczeniowego.

Niezależnie również od rodzaju umowy, jaka została podpisana pomiędzy pracodawcą a osobą zatrudnioną, po stronie przedsiębiorcy będzie leżał obowiązek rozliczania się z urzędem skarbowym za podatek dochodowy od pracownika.

Umowa o dzieło

Umowa o dzieło jest jedną z umów cywilnoprawnych, których normy i zasady opisuje Kodeks cywilny. Podstawowym aktem prawnym odnoszącym się do umowy o dzieło jest art. 627 kc. [alert-info]Art. 627. Kodeksu cywilnego
„Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia”.[/alert-info]

Podstawowym założeniem podpisania umowy o dzieło jest wytworzenie przez wykonawcę dzieła, jednakże żaden przepis ani akt prawny nie normuje w prawie polskim, czym ono tak dokładnie jest. Przyjmuje się, że dziełem nazywamy skutek wykonania umowy o dzieło. Wykonanie tego rodzaju umowy może polegać na wytworzeniu materialnego lub niematerialnego dobra. Co istotne, wytworzone dzieło powinno mieć charakter indywidualny. Praca odtwórcza niekoniecznie może zostać uznana za wykonanie dzieła, chociaż zależy to od kontekstu.

#zobacztez#

Przykład 1.

Pani Justyna zawodowo zajmuje się tłumaczeniem książek z języka fińskiego na język polski. Podpisała ona umowę o dzieło z firmą KSIĄŻKOWO. W umowie został zawarty zapis, że celem jej podpisania jest wykonanie przez wykonawcę dzieła tłumaczenia książki „101 wierszy indywidualisty” oraz interpretacji części zawartych w tomiku utworów. Zakład Ubezpieczeń Społecznych podważył podstawy do zawarcia umowy o dzieło między stronami, uznając, że wykonanie tłumaczenia nie jest pracą twórczą o charakterze indywidualnym. Pani Justyna, wraz z pracodawcą, argumentowali podpisanie tego rodzaju umowy faktem dokonywania dodatkowo interpretacji fragmentów książki przez wykonawcę dzieła. Sprawa trafiła do sądu.

Powyższy przykład obrazuje, że nie zawsze oczywistym jest to, co w świetle prawa można uznać za podstawę do zawarcia umowy o dzieło między stronami.

Umowa o dzieło – rozliczenia z ZUS

Przedsiębiorcy często decydują się na podpisywanie umów o dzieło. Wynika to z faktu, że charakteryzuje się ona stosunkowo niskimi kosztami związanymi z zatrudnieniem.

Z tytułu umowy o dzieło przedsiębiorca nie jest zobligowany do odprowadzania składek ZUS, ponieważ wykonawca dzieła jest zwolniony z obowiązku ubezpieczeniowego – zarówno społecznego, jak i zdrowotnego.

Wyjątek stanowi sytuacja, w której wykonawca dzieła jest również pracownikiem zatrudnionym na podstawie umowy o pracę u tego samego pracodawcy. [alert-info]W przypadku, gdy pracodawca zatrudnia tę samą osobę zarówno na podstawie umowy o pracę, jak i na podstawie umowy o dzieło, pracownik powinien podlegać z obu umów ubezpieczeniom takim, jak w przypadku stosunku pracy.[/alert-info]

W praktyce oznacza to, że osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, która dodatkowo podpisze z tym samym pracodawcą umowę o dzieło, zobligowana jest z tytułu obu tych umów opłacać składki ZUS. Przekłada się to bezpośrednio na obowiązek opłacania składek ZUS przez pracodawcę za pracownika.

Rozliczenia z US a umowa o dzieło

Wynagrodzenie z umowy o dzieło podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W zależności od tego ile wynosi wynagrodzenie wpisane w umowie, tak powinno wliczać się zaliczkę na podatek od pracownika. W przypadku umowy o dzieło:

której kwota wypłaty nie przekracza 200 zł brutto, co do zasady powinno się zastosować zryczałtowany podatek dochodowy. Stawka podatku w odniesieniu do tej metodologii rozliczania wynagrodzenia wynosi 17%. Pamiętać należy natomiast o tym, iż przy wyliczaniu zaliczki, przy zryczałtowanym podatku dochodowym, nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodu,

gdzie kwota wypłaty wynagrodzenia przekracza 200 zł brutto – stawka podatku jest uzależniona od progów podatkowych. Dla wynagrodzeń nieprzekraczających limitu 85 528 zł na rok kalendarzowy, stosowana powinna być 17% stawka podatku (I próg podatkowy). Po przekroczeniu ww. limitu stawka podatku wzrasta do 32%. Przy obliczeniach zaliczki na podatek od umów o dzieło z wynagrodzeniem wyższym niż 200 zł uwzględnia się koszty uzyskania przychodu.

Rozróżnia się dwa rodzaje kosztów: 20% (kwoty brutto pomniejszonej o składki na ubezpieczenia społeczne) przy standardowych umowach. W przypadku umów, w których występują prawa autorskie, KUP wynosi 50% (kwoty brutto pomniejszonej o składki na ubezpieczenia społeczne).

[alert-info]Wynagrodzenie z tytułu umowy o dzieło dla osób, które nie ukończyły 26. roku życia, nie podlega zwolnieniu z PIT. Ulga ta dotyczy wyłącznie umów o pracę i umów zlecenie.[/alert-info]

Podpisując umowę o dzieło z jej wykonawcą, pracodawca powinien się liczyć z obowiązkami, jakie zostaną na niego nałożone z tego tytułu. Do obowiązków pracodawcy należało będzie:

wypłacenie wynagrodzenia wykonawcy dzieła,
opłacenie zaliczek na poczet podatku dochodowego za tą osobę,
rozliczenie umowy o dzieło w ZUS, jeżeli wykonawca umowy jest jednocześnie pracownikiem pracodawcy.

Fakt, że wykonawca dzieła jest zatrudniony również w innej firmie, niezależnie od tego na podstawie jakiej umowy, nie ma wpływu na zobowiązania pracodawcy wobec US i ZUS, z którym doszło do podpisania umowy o dzieło.

#banner-36591#

Rozliczenie umowy o dzieło w systemie wFirma.pl

System wFirma.pl gwarantuje swoim użytkownikom łatwy proces zatrudniania wykonawców dzieła. Po wprowadzeniu pracownika do systemu wystarczy wygenerować dla niego umowę w zakładce KADRY » UMOWY » DODAJ UMOWĘ » UMOWA O DZIEŁO.

Umowa o dzieło - dodawanie

Użytkownik ma możliwość dowolnie edytować zapisy umowy oraz drukować stworzony dokument.

Umowa o dzieło - drukowanie

Wystawienie rachunku do umowy o dzieło jest możliwe z poziomu zakładki KADRY » RACHUNKI.

Umowa o dzieło - dodawanie rachunku

Użytkownik ma możliwość wygenerowania podatku za pracownika oraz (jeżeli istnieje taka potrzeba) rozliczyć składki ZUS w deklaracji rozliczeniowej DRA.

Umowa o dzieło - opodatkowanie i oskładkowanie

Po zakończeniu roku zlecający może sporządzić PIT-11 oraz PIT-4R lub PIT-8AR i wysłać go bezpośrednio z systemu do urzędu skarbowego. #polecamy# #banner-36597#

Question 5

Prowadzę działalność gospodarczą. Chciałbym ubezpieczyć męża i dwóch synów. Czy z tego tytułu wzrosną moje opłaty za ubezpieczenie zdrowotne? Czy ubezpieczenie zdrowotne członka rodziny mam wykazać w druku ZUS-DRA?

Accepted Answer

Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego zapewnia ubezpieczonemu prawo do świadczeń opieki zdrowotnej realizowanych w ramach NFZ. Do ubezpieczenia zdrowotnego należy zgłosić wszystkich członków rodziny, którzy nie podlegają obowiązkowo temu ubezpieczeniu, w ciągu 7 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniającej to zgłoszenie. Czy ubezpieczenie zdrowotne członka rodziny jest odpłatne i czy należy je wykazać w deklaracjach rozliczeniowych ZUS DRA? Podpowiadamy poniżej.

Członek rodziny względem ubezpieczenia zdrowotnego

Objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym członka rodziny jest obowiązkowe i dotyczy tych, którzy nie posiadają własnego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego.

Zgodnie z art. 5 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych za członka rodziny uważa się:

dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuka albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli uczy się dalej w szkole lub zakładzie kształcenia nauczycieli, lub odbywa kształcenie w uczelni, lub szkole doktorskiej – do ukończenia 26 lat, natomiast jeżeli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi – bez ograniczenia wieku,
małżonka,
wstępnych pozostających z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym.

Płatnik składek dokonuje zgłoszenia członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego na wniosek ubezpieczonego. Co istotne, ubezpieczony nie powinien składać wniosku o zgłoszenie do ubezpieczeń członka rodziny, jeśli jest on zarejestrowany w urzędzie pracy, gdyż w takim wypadku, to urząd pracy jest zobligowany do dokonania zgłoszenia.

#zobacztez#

Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego w ZUS

Zgłoszenia członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego odbywa się poprzez złożenie w zakładzie ubezpieczeń społecznych druku ZUS ZCNA. W deklaracji ZUS ZCNA w bloku IV.A. „Dane o członku rodziny osoby ubezpieczonej uprawnionym do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego” w pierwszym polu należy wpisać cyfrę „1” oznaczającą zgłoszenie nowego członka rodziny oraz podać dane osobowe członka rodziny, w tym imię, nazwisko, datę urodzenia oraz PESEL, a także adres zamieszkania, jeśli członek rodziny nie pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą ubezpieczoną. Jako datę nabycia uprawnień do ubezpieczenia zdrowotnego należy podać dzień zdarzenia, w którym członek rodziny nabył prawo do ubezpieczenia zdrowotnego np. dzień narodzin dziecka. Na deklaracji ZUS ZCNA należy również określić stopień pokrewieństwa, wpisując odpowiedni kod:

01 – małżonek;
11 – dziecko własne, przysposobione lub dziecko małżonka;
21 – wnuk lub dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej;
30 – matka;
31 – ojciec;
32 – macocha;
33 – ojczym;
40 – babka;
41 – dziadek;
50 – osoby przysposabiające osoby ubezpieczone;
60 – inni wstępni pozostający z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym.

Deklarację ZCNA należy przekazać do ZUS w terminie 7 dni od dnia, w którym pracownik zawnioskował o objęcia członka rodziny ubezpieczeniem zdrowotnym lub w przypadku zgłoszenia członka rodziny przedsiębiorcy, w ciągu 7 dni od dnia utraty tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego przez członka rodziny.

Jeśli członek rodziny zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego utraci do niego prawo poprzez nabycie własnego tytułu do ubezpieczenia lub utratę statusu członka rodziny należy pamiętać o jego wyrejestrowaniu z ubezpieczenia. Wyrejestrowanie członka rodziny z ubezpieczenia zdrowotnego również odbywa się na deklaracji ZUS ZCNA, przy czym wyrejestrowując członka rodziny w pierwszym polu w bloku V.A. „Dane o członku rodziny osoby ubezpieczonej uprawnionym do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego”, należy wpisać „2”. Wyrejestrowanie członka rodziny powinno zostać przekazane do ZUS w terminie 7 dni od zdarzenia powodującego utratę uprawnień do ubezpieczenia zdrowotnego członka rodziny.

Ubezpieczenie zdrowotne członka rodziny jest bezpłatne

Ubezpieczenie zdrowotne członka rodziny jest nieodpłatne. Oznacza to, że ubezpieczony może zawnioskować o zgłoszenie nieograniczonej liczby członków rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego, a kwota opłacanych przez niego składek nie ulegnie podwyższeniu. Członków rodziny zgłoszonych do ubezpieczenia zdrowotnego nie wykazuje się również w deklaracjach rozliczeniowych ZUS DRA.

#banner-35463#

Niedopełnienie obowiązku zgłoszenia członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego

Co istotne, zgłoszenie członka rodziny jest obowiązkowe. Za niedopełnienie tego obowiązku przepisy przewidują sankcje. Zgodnie z art. 193 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych:
„Kto będąc ubezpieczonym, nie informuje podmiotu właściwego do dokonania zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego o okolicznościach powodujących konieczność zgłoszenia lub wyrejestrowania członka rodziny podlega karze grzywny”.

Podsumowując, każdy członek rodziny, który nie posiada własnego tytułu do ubezpieczeń, powinien zostać zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZCNA, w celu możliwości bezpłatnego korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w ramach NFZ. Za ubezpieczenie zdrowotne członka rodziny ubezpieczony nie ponosi dodatkowych kosztów, gdyż ubezpieczenie to jest nieodpłatne.

#polecamy#

#banner-35460#

Question 6

Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą, opłacam wszystkie składki, także na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Opłacając składki za październik 2019 r., nie miałem środków, by pokryć wszystkie składki (społeczne, zdrowotną i Fundusz Pracy), więc w ustawowym terminie przelałem kwotę odpowiadającą wysokości składek społecznych i dobrowolnemu chorobowemu. Kwotę za pozostałe składki opłaciłem 2 tygodnie po terminie. Czy ubezpieczyciel wyłączy mnie z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, jeżeli nastąpiła częściowa zapłata składek ZUS?

Accepted Answer

Obowiązek ubezpieczeniowy przedsiębiorcy

Osoba zakładająca jednoosobową działalność gospodarczą zostaje objęta obowiązkiem ubezpieczeniowym. Oznacza to, że jest ona zobligowana do zgłoszenia się do ubezpieczeń do odpowiedniego ubezpieczyciela, który będzie rozliczał ją z opłat za odpowiednie składki. Przedsiębiorcy niebędący rolnikami, mają możliwość ubezpieczyć się w ZUS – Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Standardowo przedsiębiorca podlega obowiązkowi ubezpieczeniowemu społecznemu – w którego skład wchodzi:

ubezpieczenie emerytalne,
ubezpieczenie rentowe,
ubezpieczenie wypadkowe.

Można jednak zostać zwolnionym z opłacania składek społecznych bądź płacić pomniejszone składki za te ubezpieczenia. Jest to możliwe, gdy przedsiębiorca spełniający określone warunki, zgłosi się do korzystania z jednej z dostępnych ulg:

[alert-info]Objęcie ubezpieczeniem chorobowym jest dobrowolne – to przedsiębiorca decyduje o tym, czy chce do niego przystąpić.[/alert-info]Dodatkowo przedsiębiorca zobowiązany jest również opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników czy zleceniobiorców powinien dokonywać opłat za składki ZUS za dany miesiąc do 10 dnia następnego miesiąca.

Przykład 1.

Pan Jan Kowalski prowadzi swoją działalność od kilku lat. Najpierw opłacał składki na preferencyjnych zasadach, następnie przeszedł na duży ZUS, a gdy sytuacja na rynku w jego branży pogorszyła się, skorzystał z nowej ulgi składek od dochodu. Niezależnie od tego, do jakiego schematu składek pan Jan był przypisany (zgłoszenia w ZUS z różnym kodem ubezpieczeniowym), zawsze był on zobligowany opłacać składki ZUS za dany miesiąc do dnia 10 następnego miesiąca.

Inaczej wygląda sprawa w przypadku zatrudniania pracowników na podstawie umowy o pracę lub zleceniobiorców. W przypadku, gdy przedsiębiorca staje się płatnikiem ubezpieczeń za inne osoby, zostaje mu przedłużony okres opłaty składek za dany miesiąc do 15 dnia następnego miesiąca.

#zobacztez#

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe przedsiębiorcy

Przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego mogą tylko Ci przedsiębiorcy, którzy podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym.

Przykład 2.

Antek, jako młody programista, zdecydował się założyć swoją pierwszą działalność, w ramach której oferuje usługi z zakresu tworzenia oprogramowania webowego. Przy zakładaniu działalności zgłosił się jedynie do ubezpieczenia zdrowotnego z kodem 05 40 (ulga na start). Po niedługim czasie chciał się zgłosić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Ze względu na to, że na uldze na start przedsiębiorca jest objęty jedynie ubezpieczeniem zdrowotnym – nie jest zgłoszony do ubezpieczeń społecznych, nie ma możliwości zgłoszenia się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Prawo do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe daje przedsiębiorcy prawo do różnych świadczeń:

zasiłku chorobowego,
zasiłku macierzyńskiego,
zasiłku opiekuńczego,
świadczenia rehabilitacyjnego.

Na ten moment prawo do zasiłku macierzyńskiego oraz opiekuńczego przysługuje przedsiębiorcy od pierwszego dnia podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. Obecnie trwają rozważania rządu nad ograniczeniem prawa do korzystania z tych zasiłków. W ich kontekście brane jest pod uwagę wydłużenie okresu wyczekiwania.

Prawo do pobierania zasiłku chorobowego oraz rehabilitacyjnego przysługuje dopiero po okresie wyczekiwania, który dla przedsiębiorców wynosi 90 dni (przy założeniu terminowego opłacania składek). W przypadku wystąpienia choroby, w trakcie okresu wyczekiwania, mimo że przedsiębiorca opłaca pełne składki ZUS, zasiłek chorobowy nie przysługuje.

W przypadku, gdy w trakcie trwania okresu wyczekiwania wystąpiła częściowa zapłata składek ZUS, traci się prawo do zasiłków i jest się zmuszonym do odczekania kolejnych 3 miesięcy.

Ustanie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego

Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje od:

dnia wskazanego we wniosku o wyłączenie z ubezpieczenia, nie wcześniej niż od dnia, w którym wniosek został złożony w ZUS,
pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki na to ubezpieczenie,
dnia ustania tytułu podlegania temu ubezpieczeniu.

Jedno konto w ZUS

Od 2018 roku każdy przedsiębiorca w Polsce posiada indywidualne konto rozliczeniowe w ZUS. Na to konto, co do zasady, powinny wpływać środki na pokrycie zobowiązań wobec ZUS z tytułu ubezpieczeń.[alert-info]Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych Art 47 §4b „Płatnik składek jest obowiązany opłacać należności z tytułu składek, o których mowa w ust. 4, w formie bezgotówkowej w drodze obciążenia rachunku bankowego płatnika składek lub obciążenia rachunku płatniczego płatnika w instytucji płatniczej w rozumieniu ustawy o usługach płatniczych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2003, z późn. zm.12)”.[/alert-info]Przed 2018 rokiem przedsiębiorcy dokonywali wpłat za składki na cztery różne konta z tytułu ubezpieczeń społecznych, zdrowotnych, funduszu pracy i funduszu gwarantowanych świadczeń pracowniczych oraz funduszu emerytur pomostowych. To znaczy, że dla każdej grupy ubezpieczeń było przypisane osobne konto. Obecnie przedsiębiorcy opłacający składki ZUS zobligowani są do przekazywania sumy zobowiązań na jedno konto.

#banner-35184#

Częściowa zapłata składek ZUS

W związku z powyższym, jeżeli miała miejsce częściowa zapłata składek ZUS za dany miesiąc, nawet w przypadku gdy przelane kwoty odzwierciedlają wysokość kwot za konkretne składki, ZUS uzna, że przedsiębiorca nie wywiązał się z zobowiązania ubezpieczeniowego z tytułu dobrowolnej składki chorobowej.

Częściowa zapłata składek ZUS skutkować będzie dla przedsiębiorcy powstaniem niedopłaty, którą ubezpieczony zobowiązany jest uregulować.[alert-info]Jeżeli przedsiębiorca prowadził działalność, kiedy obowiązywała zasada opłacania składek na cztery konta, powinien skontaktować się z ZUS w celu zweryfikowania ewentualnych niedopłat.[/alert-info]W przypadku, gdy miała miejsce w przeszłości np. tylko częściowa zapłata składek ZUS, w tym za dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, to od wprowadzenia indywidualnego konta ZUS część wpłacanych środków na bieżące zobowiązania może być przekierowywana na pokrywanie powstałej niedopłaty, która jest przenoszona z miesiąca na miesiąc.

Częściowa zapłata składek ZUS, co do zasady, skutkować będzie utraceniem prawa do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. W takim przypadku należy ponownie zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego i przeczekać okres wyczekiwania lub złożyć podanie do ZUS o przywrócenie prawa do tego też ubezpieczenia.

#polecamy#

#banner-35181#

Question 7

3 czerwca 2019 roku wystawiłem świadectwa pracy według wzoru z rozporządzenia. Ostatnio były pracownik zwrócił się do mnie o korektę świadectwa pracy. Czy imiona rodziców w świadectwie pracy to błąd, który należy skorygować?

Accepted Answer

Od 4 maja 2019 r. uznaje się, że imiona rodziców w świadectwie pracy to informacja, której nie powinno być. Nowelizacja kodeksu pracy z 4 maja 2019 r. uniemożliwia pozyskiwanie tej informacji zarówno od kandydata do pracy, jak i od pracownika. Dlatego po 4 maja 2019 nie wolno było wpisywać w świadectwie imion rodziców pracowników. Zmiana ta dostosowuje prawo pracy do wymogów RODO.

[alert-info]Od 4 maja 2019 roku nie umieszcza się imion rodziców w świadectwie pracy![/alert-info]

Natomiast nowelizacja z 18 czerwca 2019 r. Rozporządzenia MRPiPS w sprawie świadectwa pracy wprowadziła nowy pomocniczy wzór świadectwa pracy. Obowiązuje on od 29 czerwca 2019 r. i nie ma w nim miejsca na wprowadzenie takich danych jak imiona rodziców.

W sytuacji, gdy w okresie od 4 maja 2019 r. do 28 czerwca 2019 r. w świadectwie pracy umieszczono imiona rodziców, wówczas zgodnie z nowelizacją pracownik ma możliwość złożenia do pracodawcy wniosku o wydanie nowego dokumentu, według dotychczasowego wzoru, z pominięciem tych informacji. Wniosek ten może zostać złożony w postaci papierowej lub elektronicznej przez pracownika, osobę przez niego upoważnioną, małżonka, osobę uprawnioną do ubiegania się o rentę rodzinną lub spadkobiercę pracownika zmarłego we wskazanym okresie. Zgodnie z przepisami pracodawca ma obowiązek przekazania świadectwa pracy bez imion rodziców w ciągu 7 dni od otrzymania wniosku. Jeżeli z przyczyn obiektywnych nie może tego zrobić, ma on kolejne 7 dni na jego doręczenie za pośrednictwem operatora pocztowego albo w inny sposób. Warto również pamiętać, że pracodawca najpóźniej w dniu dostarczenia nowego świadectwa pracy, usuwa stare (zawierające imiona rodziców) z akt osobowych pracownika i niszczy.

Podsumowując, po otrzymaniu wniosku od pracownika, ma Pan obowiązek przekazać mu świadectwo pracy bez informacji na temat imion rodziców. Natomiast świadectwo zawierające imiona rodziców należy usunąć z akt i zniszczyć.

#polecamy#

#banner-31539#

Question 8

Chciałbym złożyć wniosek o emeryturę. Do tego potrzebna jest mi informacja o okresach składkowych i nieskładkowych na druku RP-6. Czy taki formularz powinien wypełnić pracodawca? Jakie dokumenty do niego dołączyć?

Accepted Answer

Obecnie informacja o okresach składkowych i nieskładkowych, podawana jest na formularzu ERP-6, który zastąpił druk RP-6. Dzięki temu dokumentowi przyspieszone będzie rozpatrzenie wniosku o świadczenie z ZUS.

Jakie okresy wykazuje się we wniosku ERP-6 (dawniej RP-6)?

Wniosek ERP-6 powinien uzupełnić sam ubezpieczony, jednak nie ma przeszkód, aby uzyskać w tym zakresie pomoc byłego lub obecnego pracodawcy. W tym formularzu podaje się okresy:#zobacztez#

składkowe – okres opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, czyli ubezpieczenie emerytalne i rentowe lub okres zaliczany jako składkowy, pomimo braku obowiązku odprowadzania składek;
nieskładkowe – okres, za który nie opłacano składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe, jednak ZUS bierze je pod uwagę przy ustalaniu świadczeń z tytułu emerytur i rent;
uzupełniające (rolne) – uwzględniane w przypadku, gdy okresy składkowe i nieskładkowe nie są wystarczająco długie by przyznać świadczenie emerytalno-rentowe.

#banner-28570#

Jeśli podane okresy pokrywają się w czasie, to na cele ustalenia wysokości świadczeń, Zakład przyjmuje okres korzystniejszy.

Wśród wyżej podanych okresów, wymienia się m.in:

prowadzenie działalności gospodarczej,
zatrudnienie w ramach stosunku pracy bądź umowy cywilnoprawnej, z której opłacane były składki społeczne;
czynną służbę wojskową;
naukę w szkole wyższej;
opieką nad małym dzieckiem;
podleganie ubezpieczeniom w jednym z krajów UE, Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu lub, z którym Polska podpisała umowę o dwustronnym zabezpieczeniu społecznym.

Dokumentowanie okresów składkowych i nieskładkowych

Bardzo ważna jest dokumentacja okresów uwzględnianych do ustalenia wysokości świadczeń emerytalno-rentowych. Dlatego jako załączniki do wniosku ERP-6 (dawniej RP-6), należy dołączyć świadectwa pracy, orzeczenia sądu, zeznania świadków, potwierdzenia ZUS, zaświadczenia pracodawców oraz innych organów stanowiące dowód podlegania ubezpieczeniom.#polecamy#

Question 9

Pracownik był zatrudniony w ramach umowy o pracę na czas określony od 2 stycznia 2019 r. 8 lutego 2019 r. wręczono mu wypowiedzenie i wysłano na urlop wypoczynkowy. Okres wypowiedzenia miał upłynąć 23 lutego 2019 r. 12 stycznia 2019 r. przyniósł on kartę powołania do służby wojskowej. Czy powołanie do wojska chroni pracownika przed zwolnieniem?

Accepted Answer

Zgodnie z przepisami powołanie do wojska chroni pracownika przed zwolnieniem. Okres ochronny trwa od momentu otrzymania karty powołania do służby wojskowej do dnia jej zakończenia. Dotyczy to służby przygotowawczej oraz czynnej. Ochrona ta dotyczy wszystkich rodzajów umowy o pracę. Wypowiedzenie staje się natomiast bezskuteczne nawet w sytuacji, gdy pracodawca wypowiedział pracownikowi umowę, a kartę powołania do służby dostarczono dopiero w okresie wypowiedzenia. Jednak w okresie ochronnym rozwiązanie stosunku pracy może nastąpić na wyraźne żądanie pracownika.

Ochrona nie obowiązuje także, gdy:

wypowiedzenie spowodowane jest ogłoszeniem upadłości lub likwidacji firmy,
zwolnienie pracownika nastąpiło w trybie dyscyplinarnym,
powołanie do wojska dotyczy jednodniowych ćwiczeń w ramach czynnej służby wojskowej.

Warto także pamiętać, że pracownikowi zatrudnionemu na okres próbny, który otrzymał powołanie do wojska, umowa automatycznie przekształca się na umowę na czas nieokreślony, w przypadku gdy okres próbny kończy się po powołaniu do służby wojskowej. Zasada ta nie ma zastosowania w przypadku umowy o pracę na czas określony lub wykonywania określonej pracy, które ulegają rozwiązaniu po upływie wskazanego w nich czasu. Reguła ta także nie obowiązuje w sytuacji powołania do jednodniowych ćwiczeń w ramach czynnej służby.

Po zakończeniu służby wojskowej pracownik może domagać się od pracodawcy zatrudnienia go na poprzednio zajmowanym stanowisku lub na stanowisku równorzędnym. Jednak pracownik ma na zgłoszenie się do pracodawcy 30 dni od dnia zwolnienia ze służby. Po tym okresie stosunek pracy wygasa, chyba że nie zgłosił się on ze względu na zdarzenia i okoliczności, które były niezależne od niego.

#polecamy#

Question 10

Jestem osobą fizyczną, która nie prowadzi działalności gospodarczej, czy w takiej sytuacji możliwe jest zatrudnienie niani? Jak należy tego dokonać?

Accepted Answer

Osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej ma możliwość zatrudnienia niani na podstawie tzw. umowy uaktywniającej. Jest to korzystne rozwiązanie, gdyż składki ZUS od takiej umowy w części finansuje budżet państwa.

Zatrudnienie niani a elementy umowy

Umowę uaktywniającą można zawrzeć w przypadku, gdy dziecko, nad którym niania będzie sprawować opiekę, ma od 20 tygodni do 3 lat. Możliwe jest zatrudnienie niani dla dziecka do 4. roku życia, pod warunkiem, że nie ma możliwości zapewnienia dziecku opieki przedszkolnej.

[alert-info]Nianią nie może być żaden z rodziców ani osoba, która nie ukończyła 18. roku życia. Może nią być natomiast babcia, dziadek lub inna osoba spokrewniona.[/alert-info]

Zatrudnienie niani wymaga spisania umowy uaktywniającej, która powinna zawierać:

strony umowy,
cel i przedmiot umowy,
czas i miejsce sprawowania opieki,
liczbę dzieci powierzonych opiece,
obowiązki niani,
wysokość wynagrodzenia oraz sposób i termin jego wypłaty,
czas, na jaki umowa została zawarta,
warunki i sposób zmiany, a także rozwiązania umowy.

#zobacztez#

Zatrudnienie niani a zgłoszenie w ZUS-ie

Po podpisaniu umowy należy dokonać zgłoszenia w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Jeżeli rodzic nie jest zarejestrowany jako płatnik składek, np. z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, to powinien zgłosić się do ZUS-u na druku ZFA, a następnie w ciągu 7 dni od dnia powstania obowiązku ubezpieczeń zgłosić nianię do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZUA lub w przypadku zbiegu tytułów ubezpieczenia (np. dodatkowa praca na etat) jedynie do ubezpieczenia zdrowotnego poprzez formularz ZUS ZZA.

Podleganie ubezpieczeniu chorobowemu jest dobrowolne. Jeśli niania zdecyduje się podlegać pod dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, to składki na to ubezpieczenie będą finansowane przez nianię z jej wynagrodzenia. Wartość składki jest potrącana z pensji niani, a rodzic jako płatnik składek odprowadza składkę do ZUS-u.

Dofinansowanie do zatrudnienia niani

Składki za nianię na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe oraz zdrowotne są finansowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych od podstawy stanowiącej kwotę nie wyższą niż 50% wynagrodzenia minimalnego w danym roku. Rodzic finansuje składki od nadwyżki przekraczającej połowę najniższej płacy.

Przykład 1.

Niania została zatrudniona 1 lutego 2019 r. w oparciu o umowę uaktywniającą na kwotę 2420 zł. Wysokość minimalnego wynagrodzenia w 2019 roku to 2250 zł.

Połowa wynagrodzenia minimalnego w 2019 roku wynosi: 2250 zł : 2 = 1125 zł

Różnica między wynagrodzeniem niani a połową wynagrodzenia minimalnego w 2019 roku:

2420 zł - 1125 zł = 1295 zł

W tej sytuacji ZUS opłaca składki od kwoty odpowiadającej połowie minimalnego wynagrodzenia wynoszącej 1125 zł, natomiast rodzic opłaca składki od pozostałej części wynagrodzenia, czyli od kwoty wynoszącej 1295 zł.

[alert-info]Rodzic ma obowiązek niezwłocznie powiadomić Zakład Ubezpieczeń Społecznych w przypadku jakichkolwiek zmian wpływających na opłacanie składek, w szczególności dotyczących rozwiązania lub wygaśnięcia umowy uaktywniającej![/alert-info]

#banner-28093#

Warunki finansowania przez budżet państwa składek za zatrudnioną nianię

Składki za zatrudnioną nianię są finansowane przez budżet państwa w przypadku, gdy rodzice:

są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę,
świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej,
prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą,
prowadzą działalność rolniczą (z wyjątkiem osób ubezpieczonych w KRUS-ie jako domownik).

[alert-info]Art. 51 ust. 4 ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3
W przypadku utraty przez rodziców albo rodzica samotnie wychowującego dziecko zatrudnienia, zaprzestania świadczenia usług lub działalności, o których mowa w ust. 3 pkt 2, składki opłaca się przez okres 3 miesięcy od dnia zaistnienia tych przyczyn.[/alert-info]

Dodatkowo, aby ZUS dofinansował zatrudnienie niani, musi zostać ona zgłoszona przez rodzica do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych, a dziecko, nad którym będzie sprawowana opieka, nie może być umieszczone w żłobku, klubie dziecięcym, a także nie może być objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna.

Zatrudnienie niani a złożenie deklaracji rozliczeniowych

Za zatrudnioną nianię należy do 15. dnia następnego miesiąca przekazać do ZUS-u komplet dokumentów rozliczeniowych. Składki należy wykazać w deklaracji ZUS DRA oraz załączonym do niej raporcie imiennym ZUS RCA lub ZUS RZA.

W przypadku gdy podstawa wymiaru składek jest wyższa niż minimalne wynagrodzenia, wówczas w raporcie imiennym wykazuje się pozycje:

z kodem tytułu ubezpieczenia 04 30 xx, z rozliczonymi składkami od podstawy wymiaru nieprzekraczającej kwoty minimalnego wynagrodzenia lub połowy minimalnego wynagrodzenia dla zatrudnienia od 1 stycznia 2018 roku oraz
z kodem tytułu ubezpieczenia 04 31 xx, z rozliczonymi składkami od podstawy wymiaru składek będącej kwotą nadwyżki ponad kwotę minimalnego wynagrodzenia lub połowy minimalnego wynagrodzenia dla zatrudnienia od 1 stycznia 2018 roku.

Po złożeniu kompletu dokumentów rozliczeniowych za pełny miesiąc nie ma potrzeby comiesięcznego przekazywania deklaracji rozliczeniowych do ZUS-u, pod warunkiem że w kolejnych miesiącach nie zachodzą zmiany w wysokości składek.#polecamy#

#banner-28096#

Question 11

Moja żona od 3 miesięcy przebywa na urlopie macierzyńskim. Chce jednak wrócić do pracy i pozostałą część urlopu oddać mi. Jak wygląda przejęcie urlopu macierzyńskiego przez ojca? Jakich formalności względem pracodawców powinniśmy dochować z małżonką?

Accepted Answer

Kodeks pracy dopuszcza możliwość rezygnacji matki z urlopu macierzyńskiego na rzecz ojca dziecka. Jednak w standardowym przypadku jest to możliwe dopiero po wykorzystaniu przez matkę co najmniej 14 tygodni tego urlopu. To optymalny czas przeznaczony na regenerację jej ciała i sił.

Wnioskowanie o przejęcie urlopu macierzyńskiego przez ojca

Jeśli ojciec chce skorzystać z pozostałej części urlopu macierzyńskiego, powinien złożyć wniosek u swojego pracodawcy, najpóźniej 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu.

[alert-info]Data przejęcia urlopu macierzyńskiego przez ojca, powinna przypadać bezpośrednio na dzień rezygnacji matki ze swojej części urlopu.[/alert-info]

Co powinna zrobić matka, która rezygnuje z urlopu macierzyńskiego?

Aby matka mogła powrócić do pracy, pracodawca ojca musi potwierdzić, że wyraża zgodę na rozpoczęcie przez pracownika urlopu we wskazanym terminie. Wtedy matka, w czasie nie krótszym niż 7 dni, przed powrotem do firmy powinna złożyć wniosek u swojego przełożonego. Oczywiście dołącza do niego zgodę pracodawcy drugiego rodzica na wykorzystanie pozostałej części urlopu macierzyńskiego.#polecamy#

Question 12

Rok temu zawiesiłam działalność gospodarczą, złożyłam wniosek do CEIDG. Postanowiłam zlikwidować działalność. Czy w związku z likwidacją działalności muszę dokonać wyrejestrowania z ZUS? W przypadku zawieszenia działalności ZUS dokonał wyrejestrowania po złożeniu formularza CEIDG.

Accepted Answer

Jeżeli następuje likwidacja działalności, która została zawieszona, nie dokonuje Pani wyrejestrowania w ZUS na deklaracji ZUS ZWUA, gdyż wyrejestrowanie nastąpiło w momencie zawieszenia prowadzonej działalności gospodarczej.

Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej powoduje ustanie obowiązku ubezpieczeń w ZUS od dnia, w którym się rozpoczyna i trwa do dnia poprzedzającego dzień wznowienia jej wykonywania.

Nie została Pani ponownie zgłoszona do ubezpieczeń w ZUS, więc nie może się Pani z nich wyrejestrować. ZUS poprzez dane w CEIDG zostanie poinformowany o likwidacji działalności gospodarczej i dokona wyrejestrowania płatnika składek na formularzu ZUS ZWPA.#polecamy#

Question 13

Czy jeśli prowadzę działalność gospodarczą, mogę organizować praktyki dla studentów? Moja działalność funkcjonuje w takim samym obszarze, co kierunek ich studiów. Z jakimi wymogami formalnymi jest to związane?

Accepted Answer

Jeśli chodzi o studenta, który nadal się uczy, otrzymuje on od swojej uczelni skierowanie na praktyki dla studentów. Ze względu na to nie ma konieczności podpisywania żadnej umowy, nie trzeba też zgłaszać takiej osoby do ubezpieczenia. Wszelkie informacje na temat wymogów przyjęcia studenta na praktykę można uzyskać od jego uczelni.

Praktyki dla studentów a umowa zlecenie

Z osobą, która ma nadal status studenta i nie ukończyła jeszcze 26 lat, można zawrzeć umowę zlecenie. Nie ma konieczności płacenia składek ZUS za studenta, ponieważ zgodnie z przepisami, jest on z nich zwolniony. Kolejne ułatwienie pojawia się w przypadku ubezpieczenia zdrowotnego, ponieważ osoby uczące się, do 26. roku życia, mają możliwość korzystania ze świadczeń zdrowotnych swoich rodziców. Należy jednak mieć na uwadze, że w kwestii wynagrodzenia, minimalna stawka godzinowa na umowę zlecenie nie wyłącza umów zawieranych ze studentami. W związku z tym nie można zawrzeć umowy na kwotę niższą niż 14,70 zł brutto za godzinę w 2019 roku.

[alert-info]Umowa zlecenie zawierana ze studentem nie może być zawarta na stawkę niższą niż minimalna stawka godzinowa ustalona na dany rok.[/alert-info]

Umowa o praktykę absolwencką

Można przyjmować do firmy także absolwentów - osoby, które ukończyły co najmniej gimnazjum i nie mają więcej niż 30 lat. Umowa o praktykę absolwencką zawierana jest przez umowę cywilnoprawną i należy ją przygotować w formie pisemnej. Regulacje prawne nie wprowadzają konieczności zapłaty za praktyki, dlatego mogą on być zarówno bezpłatne, jak i przynoszące wynagrodzenie. Decydując się na tą ostatnią możliwość, należy pamiętać, że wynagrodzenie nie może być wyższe niż dwukrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2019 roku jest to 2 250,00 zł). Tak samo, jak w przypadku praktyki dla studentów - nie trzeba odprowadzać składek. Należy natomiast opodatkować dochód praktykanta i odprowadzać zaliczkę na podatek dochodowy.#polecamy#

Question 14

Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą, jednocześnie będąc pracownikiem etatowym. Czy w związku z tym, mam obowiązek opłacania składki na Fundusz Pracy z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej?

Accepted Answer

Osoba, która jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę oraz dodatkowo prowadzi działalność gospodarczą, obowiązkowo podlega ubezpieczeniom z tytułu umowy o pracę.

Z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej ubezpieczenia emerytalne i rentowe mają charakter obowiązkowy tylko wówczas, gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ze stosunku pracy w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2019 r. to 2250 zł brutto).

Zatem, gdy otrzymuje Pan wynagrodzenie z umowy o pracę w wysokości co najmniej 2250 zł brutto (w 2019 r.), wówczas nie ma Pan obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, ani Fundusz Pracy. Obowiązkowe będzie w takiej sytuacji ubezpieczenie zdrowotne.

Jeśli Pana umowa o pracę opiewa na niższą kwotę podlega Pan obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym oraz FP.

#polecamy#

Question 15

Jestem małym pracodawcą, zatrudniam tylko kilku pracowników. Słyszałam, że mają się zmienić przepisy wprowadzające e-akta osobowe. Od kiedy będą akta osobowe elektroniczne?

Accepted Answer

Prace nad zmianą prowadzenia akt pracowniczych oraz ich archiwizacji trwały od długiego czasu i nadal trwają.

Zmiany, o których Pani wspomina, opracowywane są w ustawie o zmianie niektórych ustaw w związku ze skróceniem okresu przechowywania akt pracowniczych oraz ich elektronizacją.

Od kiedy będą akta osobowe elektroniczne? Datą wejścia przepisów w życie jest początek 2019 roku.

Jakie zmiany wejdą w życie?

Projekt zmian, o których mowa, przewiduje dwie główne zmiany mające na celu uproszczenie pracodawcom prowadzenia i archiwizacji dokumentów.

#zobacztez#

Skrócenie okresu archiwizacji

Pierwsza duża zmiana dotyczy skrócenia okresu archiwizacji dokumentów pracowniczych. Aktualnie wynosi on aż 50 lat! Jest to bardzo długi okres, który nakłada na pracodawcę szereg obowiązków. Jednocześnie taki czas archiwizacji nie gwarantuje pracownikom dostępu do swoich akt. Na przestrzeni lat firmy zamykają się, przekształcają, niektórzy w ogóle nie dopełniają swoich obowiązków. Tak więc zebranie wszystkich potrzebnych dokumentów, np. do ustalenia prawa do emerytury, często graniczy z cudem. Nadchodzące zmiany mają skrócić ten okres do 10 lat, a duża część informacji ma pochodzić z raportów imiennych RCA, które pracodawcy przekazują do ZUS-u co miesiąc za każdego pracownika.

Elektronizacja akt osobowych

Drugą dużą zmianą, która nas czeka, jest elektronizacja akt osobowych. Aktualnie pracodawca może prowadzić akta osobowe w wersji elektronicznej, jednak i tak ma bezwzględny obowiązek prowadzenia ich również w tradycyjnej formie papierowej. Zmiana prawa ma pozwolić na prowadzenie akt pracowniczych tylko w wersji elektronicznej, bez konieczności przetrzymywania dokumentów w tradycyjnej formie papierowej. Niewątpliwie będzie to duże ułatwienie dla pracodawców. Będą mieli oni dostęp do dokumentów pracownika wszędzie tam, gdzie będą mogli skorzystać z nośnika elektronicznego.

Już teraz wielu pracodawców decyduje się przetrzymywać dane w chmurze, czyli w systemach do prowadzenia kadr i płac online. Przykładem takiego rozwiązania jest system księgowości online wFirma.pl. Już teraz można w nim prowadzić e-akta osobowe.

Widok akt osobowych w systemie wFirma.pl

Od kiedy będą akta osobowe elektroniczne - wygląd w systemie wfirma.pl

#polecamy#

Zdaniem eksperta

Powrót do pracy na urlopie rodzicielskim

Prawo do urlopu ojcowskiego a prowadzenie działalności przed zatrudnieniem

Opłacanie wyższej składki ZUS a pomniejszenie składki za okres choroby

Umowa o dzieło - rozliczenia pracownika z US i ZUS

Ubezpieczenie zdrowotne członka rodziny przedsiębiorcy - czy jest możliwe?

Częściowa zapłata składek ZUS a ubezpieczenie chorobowe

Imiona rodziców w świadectwie pracy - czy są wymagane?

Czy druk ZUS RP-6 załącza się do wniosku o emeryturę?

Powołanie do wojska a wypowiedzenie umowy - czy jest możliwe?

Zatrudnienie niani przez osobę fizyczną a ZUS

Przejęcie urlopu macierzyńskiego przez ojca

Likwidacja działalności w okresie zawieszenia a ZUS

Praktyki dla studentów a wymogi formalne i formy zatrudnienia

Fundusz pracy - etat i działalność

Od kiedy będą akta osobowe elektroniczne?

Artykuły

Wzory