Jakie występują zagrożenia w pracy biurowej?

Wbrew powszechnej opinii praca biurowa niekoniecznie musi być pracą lekką, niewymagającą większego wysiłku. Praca administracyjno-biurowa może wiązać się ze znacznym obciążeniem zarówno fizycznym, jak i psychicznym danego pracownika. Bywa, że stanowi również źródło zagrożenia dla zdrowia i życia. Dlatego zarówno pracownicy, jak i pracodawcy powinni w szczególny sposób dokładać wszelkich starań, by zagwarantować bezpieczne i higieniczne warunki pracy każdej osobie znajdującej się w przestrzeni biurowej. Jednak żeby przeciwdziałać ryzyku, należy najpierw je zdefiniować. Jakie występują zagrożenia w pracy biurowej? Odpowiadamy w artykule.

BHP – czyli Bezpieczeństwo i Higiena Pracy

Każdy pracodawca jest prawnie zobowiązany do zapewnienia – zarówno sobie, jak i osobom przez niego zatrudnionym – odpowiednich warunków pracy.

BHP to powszechnie użytkowany skrót wywodzący się od sformułowania „Bezpieczeństwo i Higiena Pracy”. Jednak czym tak naprawdę jest BHP? Jest to zarówno zbiór zasad dotyczących bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy, jak i osobna dziedzina naukowa, której celem jest kształtowanie odpowiednich warunków wykonywania pracy. Pojęcie BHP odnosi się do zagadnień z zakresu:

• ergonomii;
• medycyny pracy;
• ekonomiki pracy;
• psychologii pracy;
• technicznego bezpieczeństwa itp.

Zagrożenia w pracy biurowej

Zagrożenia w pracy biurowej można podzielić na te, które mogą skutkować powstaniem wypadku w miejscu pracy, bądź takie, które w wyniku długotrwałego oddziaływania mogą wpłynąć negatywnie na stan zdrowia pracownika.

Zagrożenia w pracy biurowej a wypadki przy pracy

W pracy biurowej, tak samo jak i przy innych typach profesji, może występować szereg zagrożeń, które w bezpośredni sposób mogą przyczynić się do występowania wypadków w miejscu wykonywania obowiązków służbowych.

Jak w większości miejsc pracy, również w pracy biurowej występują czynniki o charakterze fizycznym, które skutkować mogą wypadkami. Do czynników takich zaliczyć można np.:

• niebezpieczne powierzchnie płaskie (śliskie podłogi, nierówne podłogi itp.);
• schody/progi;
• niestabilne drabiny;
• pootwierane drzwi, okna, szafy, szuflady itd.;
• ostre przyrządy;
• urządzenia elektryczne itd.

Wszystkie wymienione wyżej czynniki występujące przy określonych czynnościach skutkować mogą poważnymi konsekwencjami, takimi jak:

• skręcenia;
• złamania kończyn;
• wstrząśnienia mózgu;
• obtłuczenia;
• oparzenia;
• porażenia itp.

Wypadki oraz wymienione powyżej ich skutki mogą w konsekwencji prowadzić do długotrwałej niezdolności pracownika do pracy. Im na dłuższym zwolnieniu lekarskim będzie przebywał pracownik, z tym większymi kosztami powinien liczyć się pracodawca, który finansuje pierwsze 33 dni choroby pracownika, ponosi dodatkowe koszty zatrudnienia nowych pracowników i ich przeszkolenia w ramach zastępstwa za chorego bądź koszty powstałych nadgodzin u pozostałym pracowników. Konsekwencją powstawania wypadków w miejscach pracy może być również wzrost stawki ubezpieczenia wypadkowego firmy.

Kolejnymi czynnikami będącymi potencjalnymi źródłami zagrożeń w miejscach pracy są czynniki chemiczne i pyły. Praca administracyjno-biurowa zazwyczaj wymaga od pracownika kontaktu z licznymi urządzeniami i przedmiotami, których sprawność uzależniona jest od różnego rodzaju płynów, atramentów, tonerów itp. Ponadto dochodzi również kwestia utrzymania biura w czystości – nierzadko zdarza się, że firma nie zatrudnia dodatkowo osoby do sprzątania powierzchni biurowych, tylko to pracownicy wraz z pracodawcą starają się utrzymać czystość w otoczeniu, zazwyczaj z wykorzystaniem licznych substancji chemicznych. Wszystko to, w odpowiednio wysokim stężeniu, może prowadzić do powstania zagrożeń dla człowieka:

• podrażnień skóry;
• oparzeń dróg oddechowych;
• zatruć;
• reakcji alergicznych itp.

Długotrwałe zagrożenia w pracy biurowej

Wiele czynników stanowiących zagrożenie dla zdrowia i życia nie ma charakteru doraźnego i tylko ich długotrwałe oddziaływanie może narazić daną osobę i skutkować konsekwencjami zdrowotnymi.

Praca z monitorem ekranowym

Zgodnie z prawem każdy pracownik, którego obowiązki wiążą się z obsługą komputera, powinien co godzinę skorzystać z 5-minutowej przerwy od patrzenia w ekran. Co istotne, przerwa ta przysługuje pracownikowi tylko w przypadku, gdy praca przy monitorze ekranowym wykonywana jest nieustannie przez godzinę. Jeśli pracownik w międzyczasie odchodzi od komputera i wykonuje inne powierzone mu obowiązki, w takim przypadku przerwa ta nie przysługuje. Pracodawca i w tej sytuacji może jednak przyznać pracownikowi przerwę – jest to wyłącznie jego wolna wola.

Dopuszczalnym jest, aby pracodawca po godzinie pracy przy komputerze zlecił pracownikowi inne zadanie i w ten sposób zwolniony zostanie z obowiązku dawania 5-minutowej przerwy.

Na barkach pracodawcy leży obowiązek zorganizowania pracy biurowej przy komputerze w taki sposób, aby była ona bezpieczna i spełniała wszystkie wymagane przepisami warunki.

Pracodawca m.in. powinien dopilnować, żeby monitor ekranowy spełniał następujące wymagania:

• znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne;
• obraz na ekranie powinien być stabilny;
• jaskrawość i kontrast znaku na ekranie powinny być łatwe do regulowania w zależności od warunków oświetlenia stanowiska pracy;
• regulacje ustawienia monitora powinny umożliwiać pochylenie ekranu;
• ekran monitora powinien być pokryty warstwą antyodbiciową lub wyposażony w odpowiedni filtr;
• ustawienie ekranu monitora względem źródeł światła powinno ograniczać olśnienie i odbicie światła.

Długotrwała praca przy monitorze ekranowym bez zapewnienia odpowiednich warunków pracy i parametrów samego monitora może skutkować chorobami narządu wzroku, bólami głowy, ogólnym zmęczeniem.

Hałas

Zagrożenia w pracy biurowej wbrew pozorom mogą być nieoczywiste. Jednym z częściej występujących czynników szkodliwych dla zdrowia jest ekspozycja na hałas. Źródłem hałasu w biurze mogą być inni ludzie: pracownicy, klienci czy petenci, ale również urządzenia biurowe, szczególnie jeśli w pomieszczeniu znajduje się ich kilka czy nawet kilkanaście.

Regularne przebywanie w przestrzeni, w której występują określonego typu hałasy, może skutkować problemami ze słuchem, mdłościami, zaburzeniami równowagi, stresem, problemami z układem krążenia. W celu ustalenia, czy poziom hałasu został przekroczony, należy podjąć odpowiednie kroki: przedsiębiorca może przeprowadzić pomiary hałasu. Jednak warto pamiętać, że w przypadku pracy biurowej nie są one obowiązkowe.

Oświetlenie i wentylacja

Źródłem zagrożenia w pracy biurowej może być również niewłaściwe oświetlenie, wentylowanie czy ogrzewanie pomieszczenia, w którym pracują pracownicy administracyjno-biurowi.

Najbardziej chorobotwórczym czynnikiem w tym przypadku może być – wbrew pozorom – brak odpowiedniego oświetlenia. Za słabe czy źle dobrane oświetlenie męczy nie tylko wzrok, ale może również powodować ogólne uczucie zmęczenia czy spadek koncentracji pracowników. 

Oświetlenie w pomieszczeniu biurowym powinno mieć swoje źródło nie tylko w lampach – ważne jest w tym przypadku również oświetlenie naturalne, słoneczne.

Skutki długoterminowej pracy w źle oświetlonym pomieszczeniu:

• szybsze zmęczenie;
• bóle głowy;
• łzawienie i zaczerwienienie powiek i spojówek;
• zmniejszenie ostrości widzenia;
• pogorszenie samopoczucia, zwiększenie wypadkowości, obniżenie wydajności pracy.

Praca siedząca – biurko i krzesło

Wszystkie elementy stanowiska administracyjno-biurowego są ważne – zarówno krzesło i biurko, przy którym pracujemy, jak i monitor, klawiatura czy podnóżek.

Przewlekłe wykonywanie pracy w złej pozycji wymuszonej nieodpowiednim sprzętem, np. krzesłem czy biurkiem, może nieść za sobą szereg chorób związanych z postawą, takich jak skolioza, kifoza, plecy płaskie, lordoza itp.

Krzesło biurowe powinno być wyposażone w co najmniej pięciopodporową podstawę, regulowane siedzisko, regulację wysokości i odchylenia oparcia, możliwość obrotu wokół osi pionowej, podłokietniki oraz kółka jezdne.

Natomiast biurko powinno być na tyle duże, czyli szerokie i głębokie, aby pracownik mógł ustawić swoje wyposażenie w odpowiedniej odległości od siebie. Biurko powinno umożliwiać swobodne wykonywanie powierzonej pracy.

Zagrożenia w pracy biurowej, jak zostało to przedstawione w artykule, są niestety liczne i należy mieć je na względzie, chcąc zapewnić wszystkim osobom w firmie komfortowe oraz bezpieczne i higieniczne miejsce pracy.