Coraz częściej zdarza się, że pracodawcy chcą wspomóc pracowników przed świętami. Z reguły przekazują im paczki, bony świąteczne lub po prostu gotówkę. Z jakich środków finansowana jest ta pomoc? Czy jest ona opodatkowana? Czy bony stanowią podstawę składek ZUS? Wszystko, co powinieneś wiedzieć na ten temat, przeczytasz w artykule.
Pomoc świąteczna pracownikom
Z reguły świadczenia mające na celu wspomóc uboższych pracowników, są finansowane z funduszy związków zawodowych lub z ZFŚS. Mogą być też finansowane ze środków obrotowych firmy. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) to środki finansowe, które pracodawca gromadzi na osobnym rachunku bankowym, mające na celu wesprzeć pracowników do tego uprawnionych. Fundusz ten jest obowiązkowy dla wszystkich jednostek budżetowych i samorządowych oraz pozostałych pracodawców, którzy na 1 stycznia danego roku zatrudniają minimum 50 pracowników.
Pracodawca, który tworzy w swoim zakładzie pracy ZFŚS, w porozumieniu ze związkami zawodowymi ustala w regulaminie, na jakie cele będą wydatkowane fundusze socjalne.
Środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym ZFŚS mogą być wydatkowane na:
- działalność sportowo-rekreacyjną, np. karty Multisport, karnety sportowe;
- działalność kulturalno-oświatową, np. bilety do kina, opery czy teatru;
- dofinansowanie wypoczynku pracownika i jego dzieci;
- udzielenie pracownikom pomocy materialnej.
Pomoc materialna udzielona pracownikowi może być:
- finansowa lub
- rzeczowa, np. paczki świąteczne.
Z reguły świadczenia finansowane ze środków socjalnych są zwolnione z opodatkowania po spełnieniu pewnych warunków. Są jednak pewne wyjątki.
Bony świąteczne
Wśród świadczeń udzielanych pracownikom można wyróżnić bony, które kiedyś były zaliczane do pomocy rzeczowej. Podlegają one wymianie w sklepie na towary lub usługi określonej wartości i to pracownik decyduje, na co wymieni bon, przy czym nie ma możliwości wymiany na gotówkę.
Bony z reguły mają wartość 10, 25, 50 i 100 zł oraz mogą zostać zrealizowane tylko w konkretnych sklepach, np. bony Empik mogą być realizowane tylko w tym sklepie, a bony Sodexo w różnych sklepach. Do niektórych bonów są dołączane również różne rabaty.
Bony świąteczne a podatek
Jak już wcześniej wspomniano, bony były kiedyś zaliczane do pomocy rzeczowej, która zgodnie z ustawą o PIT była zwolniona z opodatkowania do wysokości określonego przepisami limitu na dany rok podatkowy, o ile w całości były finansowane ze środków ZFŚS lub funduszy związków zawodowych. Zmieniło się to od 2004 roku. Bony od tego czasu nie są już traktowane jak rzeczowe świadczenia, co oznacza, że pracodawca ma obowiązek odprowadzić za nie podatek.
W związku z tym, że bony niezależnie od źródła finansowania podlegają opodatkowaniu, nie trzeba ich zakupywać ze środków ZFŚS lub funduszy związków zawodowych, mogą być finansowane ze środków obrotowych firmy.
Ze zwolnienia z opodatkowania nie korzystają również wszelkie talony i inne znaki uprawniające do wymiany na usługi lub towary.
Otrzymane bony są przychodem dla pracownika w miesiącu ich otrzymania. Od wartości bonów należy odprowadzić podatek w wysokości 12%lub 32%, w zależności od uzyskiwanych dochodów (podatek w wysokości 32% dotyczy osób, które przekroczą próg podatkowy).
Wigilia firmowa jako koszt podatkowy - czy to możliwe?
Karty upominkowe - rozliczenie na gruncie podatku VAT i podatku dochodowego
Bony świąteczne a składki ZUS
W przeciwieństwie do podatku, to czy bony świąteczne przekazane pracownikowi będą stanowiły podstawę oskładkowania, zależy od źródła ich finansowania:
- bony finansowane ze środków ZFŚS - nieoskładkowane;
- bony finansowane ze środków obrotowych firmy - stanowią podstawę składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.
Co ważne, bony świąteczne finansowane ze środków ZFŚS są zwolnione z oskładkowania niezależnie od ich wartości (§ 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, dalej rozporządzenie składkowe). Muszą jednak zostać spełnione pewne warunki:
- bony muszą stanowić pomoc socjalną,
- bony muszą być przyznane zgodnie z regulaminem ZFŚS.
Zwolnione z oskładkowania są również bony finansowane z funduszu utworzonego na cele socjalno-bytowe, przy czym wysokość nie powinna przekroczyć odpisu podstawowego na ZFŚS (§ 2 ust. 1 pkt 20 rozporządzenia składkowego). Fundusz ten tworzony jest w zakładach pracy, w których nie funkcjonuje ZFŚS.
Bony świąteczne mogą przysługiwać również zleceniobiorcom, jeśli tak będzie stanowił regulamin ZFŚS (w przypadku przekazywania pracownikom bonów ze środków ZFŚS) lub układ zbiorowy pracy (w przypadku źródła finansowania w postawie funduszu socjalno-bytowego). Wówczas zleceniobiorcy korzystają ze zwolnienia z oskładkowania na zasadach, które obowiązują pracowników.
Bony świąteczne dla kobiet przebywających na urlopie macierzyńskim lub wychowawczym oraz osób przebywających na zwolnieniu lekarskim
Niejedną osobę, która w momencie przyznawania bonów z różnych powodów nie wykonuje pracy, frapuje pytanie, czy ma ona prawo do bonów świątecznych. Otóż, jeśli nadal łączy ją stosunek pracy z pracodawcą, a źródłem finansowania bonów jest ZFŚS, ma ona, co do zasady, prawo otrzymać bon świąteczny, bony z ZFŚS są bowiem zwolnione z oskładkowania. Jednak wszystko zależy od zapisów umieszczonych w regulaminie ZFŚS, czyli jest to dobra wola pracodawcy.
Bony świąteczne a potrącenia komornicze
Co istotne, wszelkie świadczenia wypłacone pracownikowi z ZFŚS podlegają egzekucji komorniczej, w dodatku w pełnym zakresie. Świadczenia te nie są traktowane na równi z wynagrodzeniem, w związku z czym przy potrąceniach komorniczych od świadczeń z ZFŚS nie stosuje się żadnych ograniczeń, które wynikają z Kodeksu pracy.
Aby świadczenie z ZFŚS podlegało egzekucji komorniczej, musi posiadać ona odpowiedni tytuł egzekucyjny, tzw. zajęcie komornicze, którego podstawę prawną stanowi art. 895 k.p.c.
Przykład 1.
Komornik przekazał pracodawcy pismo o zajęciu “należności z tytułu wynagrodzenia przysługujących zobowiązanemu za okres jego zatrudnienia, do wysokości egzekwowanego świadczenia”. Pracownik w danym miesiącu oprócz wynagrodzenia zasadniczego otrzymał również paczkę i bon świąteczny z ZFŚS. Pracodawca nie może dokonać potrącenia świadczeń z ZFŚS, ponieważ pismo od komornika dotyczyło tylko określonych należności, a konkretnie wynagrodzenia za pracę.
Potrącenia te nie dotyczą jednak bonów świątecznych przekazanych pracownikowi.
Planując pomoc świąteczną dla pracowników, warto zwrócić uwagę, co będzie dla nich korzystniejsze. Czasami zamiast bonów wolą oni gotówkę, którą będą mogli wydać, na co tylko będą chcieli. Dodatkowo gotówka, w przeciwieństwie do bonów świątecznych jest zwolniona z opodatkowania. Mimo wszystko, każda forma pomocy cieszy pracowników, bo lepiej mieć “coś” niż “nic”.
W systemie wFirma.pl łatwo rozliczysz bony świąteczne
Funkcja Dodatki i potrącenia pozwala na dodawanie, usuwanie i modyfikowanie składników wynagrodzenia, w tym także bonów świątecznych. Aby poprawnie rozliczyć bony informacje o nich wprowadza się w zakładce KADRY » PRACOWNICY klikając na imię i nazwisko pracownika. Następie w oknie Szczegółów pracownika należy przejść do zakładki DODATKI I POTRĄCENIA, gdzie po kliknięciu DODAJ należy wybrać z listy: "inny składnik". Dzięki czemu będzie można nadać temu składnikowi wynagrodzenia dowolne parametry, czyli zadecydować czy stanowią podstawę do opodatkowanie i oskładkowania.
Tak wprowadzona informacja na temat bonów świątecznych zostanie automatycznie uwzględniona podczas generowania listy płac. Czyli prezenty podarowane pracownikom zostaną poprawne opodatkowane i/lub oskładkowane.
