W praktyce gospodarczej często bywa, że podatnicy zawierają różnego rodzaju umowy leasingu. W trakcie trwania tej umowy występują jednak niekiedy różnorodne zdarzenia, które podatnik nie zawsze jest w stanie przewidzieć. Część przedsiębiorców podejmuje decyzję o cesji umowy leasingu. Czy cesja leasingu podlega opodatkowaniu PCC?
Co obejmuje podatek od czynności cywilnoprawnych?
Pamiętając o art. 1 ust. 1 Ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych, opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (zwanym dalej PCC) podlegają poniższe czynności cywilnoprawne:
- umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych;
- umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku;
- umowy darowizny, umowy dożywocia, umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat;
- ustanowienie hipoteki;
- ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności;
- umowy depozytu nieprawidłowego;
- umowy spółki.
Niezwykle ważne jest to, że opodatkowanie podatkiem PCC obejmuje tylko literalnie powyżej wyszczególnione czynności cywilnoprawne.
- rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium RP;
- rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium RP i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium RP.
Zobowiązanym do zapłaty podatku PCC jest nabywca
Niezwykle ważny jest fundament funkcjonowania podatku od czynności cywilnoprawnych, który różni się od wielu innych danin. Obliczenia podatku PCC-3, złożenia deklaracji podatkowej PCC-3 oraz uregulowania obliczonego podatku na konto właściwego urzędu skarbowego dokonuje nabywca.
Czym jest cesja, a czym umowa leasingu?
Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa (przedmiot faktycznie prowadzonej działalności), nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać ją korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.
Umowa leasingu polega na tym, że leasingodawca oddaje za wynagrodzeniem rzecz, nieruchomość (przedmiot leasingu) w używanie dla leasingobiorcy na określony z góry czas, według określonych w umowie warunków.
Z kolei mówiąc o cesji, to zgodnie z art. 509 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Co ważne, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.
Leasingobiorca ma uprawnienie przeniesienia praw i obowiązków z umowy leasingu na inną osobę lub firmę, jednak w przypadku leasingu w większości przypadków musi się to odbyć za zgodą leasingodawcy.
Czym jest cesja umowy leasingu?
Cesja umowy leasingu to nic innego jak przeniesienie wszelkich praw wynikających z tej umowy z dotychczasowego korzystającego (leasingobiorcy), który może być zarówno osobą fizyczną nieprowadzącą działalności, jak i firmą, na inną osobę fizyczną nieprowadzącą działalności albo firmę.
Zatem na mocy cesji umowy leasingu dotychczasowy (pierwotny) leasingobiorca zbywa (przenosi) swoje wszelkie prawa, ale i obowiązki związane z daną umową leasingu na rzecz nowego leasingobiorcy. Zawarcie cesji umowy leasingu musi być uprzednio zaakceptowane poprzez zgodę leasingodawcy, a więc dającego przedmiot w leasingu.
Cesja leasingu a PCC
Co jest przedmiotem opodatkowania podatkiem PCC, zostało już przedstawione w początkowej części publikacji.
To, czy cesja umowy leasingu będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem PCC, zależeć będzie przede wszystkim od tego, czy przybierze formę (postać) czynności cywilnoprawnej podlegającej opodatkowaniu podatkiem PCC.
Warto tu wspomnieć o art. 510 ustawy Kodeks cywilny, który mówi, że umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.
Jeżeli cesja leasingu przybierze formę umowy sprzedaży, a niekiedy zamiany, darowizny lub innej umowy, która będzie zobowiązana do przeniesienia praw i obowiązków wynikających z umowy leasingu, należy rozpatrywać ewentualność opodatkowania podatkiem PCC.
W sytuacji, gdy mowa o darowiźnie bądź zmianie, należy w pierwszej kolejności zbadać, czy dana cesja będzie podlegała pod opodatkowanie podatkiem od spadków i darowizn.
Natomiast w przypadku umowy sprzedaży cesja leasingu może podlegać opodatkowaniu podatkiem PCC-3, jeżeli w momencie zawarcia umowy przedmiot umowy znajduje się na terytorium RP.
Należy w tym miejscu jeszcze przywołać art. 1 ust. 4 ustawy o PCC, który mówi, że czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:
- rzeczy znajdujące się na terytorium RP lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium RP;
- rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium RP i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium RP.
Z kolei w przypadku umowy zamiany będzie podlegała ona opodatkowaniu podatkiem PCC, jeżeli co najmniej 1 z rzeczy znajduje się na terytorium RP lub 1 z praw majątkowych jest wykonywane na terytorium RP.
W tych przypadkach bez znaczenia pozostaje miejsce, gdzie umowa zostaje zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.
