Przedsiębiorcy zawierający umowy z nierezydentami mają ustawowy obowiązek zgłaszania zawieranych z nimi umów do urzędu skarbowego. Zgłoszenie to odbywa się poprzez urzędowy formularz ORD-U. W poniższym artykule przyjrzymy się bliżej temu formularzowi oraz omówimy jego elementy składowe.
Obowiązek udzielania informacji podatkowej
Jak wskazuje art. 82 § 1 Ordynacji podatkowej, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą są obowiązane do sporządzania i przekazywania informacji:
- na sporządzone na piśmie żądanie organu podatkowego – o zdarzeniach wynikających ze stosunków cywilnoprawnych albo z prawa pracy, mogących mieć wpływ na powstanie obowiązku podatkowego lub wysokość zobowiązania podatkowego osób lub jednostek, z którymi zawarto umowę,
- bez wezwania przez organ podatkowy – o umowach zawartych z nierezydentami w rozumieniu przepisów prawa dewizowego,
- w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach.
Obowiązek złożenia formularza ORD-U obejmuje zakres wskazany w pkt 2 ww. przepisu, czyli umowy zawarte z nierezydentami w rozumieniu przepisów prawa dewizowego.
Nierezydentami w myśl art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo dewizowe są:
- osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania za granicą oraz osoby prawne mające siedzibę za granicą, a także inne podmioty mające siedzibę za granicą, posiadające zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu; nierezydentami są również znajdujące się za granicą oddziały, przedstawicielstwa i przedsiębiorstwa utworzone przez rezydentów,
- obce przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne i inne obce przedstawicielstwa oraz misje specjalne i organizacje międzynarodowe, korzystające z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub konsularnych.
W tym miejscu podkreślmy, że obowiązek informowania o zawieranych umowach dotyczy wyłącznie podmiotów prowadzących działalność gospodarczą.
Formularz ORD-U - obowiązek składania
Doprecyzowanie przepisów w zakresie ORD-U ma miejsce w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2002 roku w sprawie informacji podatkowych.
Zgodnie z § 3 ww. rozporządzenia informacje o umowach ORD-U sporządza się i przekazuje, jeżeli:
- jedna ze stron tej umowy, bezpośrednio lub pośrednio, bierze udział w zarządzaniu lub kontroli drugiej strony umowy albo posiada udział w jej kapitale uprawniający do co najmniej 5% wszystkich praw głosu, lub
- inny podmiot, niebędący stroną umowy, równocześnie bierze udział, bezpośrednio lub pośrednio, w zarządzaniu lub kontroli podmiotów będących stronami umowy albo posiada udziały w kapitałach tych podmiotów uprawniające, w każdym z nich, do co najmniej 5% wszystkich praw głosu, lub
- nierezydent, będący stroną umowy, posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorstwo, oddział lub przedstawicielstwo w rozumieniu odrębnych przepisów
– i jeżeli podmiot obowiązany do sporządzenia i przekazania informacji wiedział lub mógł wiedzieć, przy zachowaniu należytej staranności, o fakcie posiadania takich udziałów lub o fakcie posiadania przez nierezydenta przedsiębiorstwa, oddziału lub przedstawicielstwa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
W przypadkach, o których mowa w:
- pkt 1 i 2 – w informacjach uwzględnia się umowy, które zostały zawarte w roku podatkowym z tym samym nierezydentem, a suma należności albo suma zobowiązań wynikająca z tych umów przekroczyła równowartość 300 000 euro,
- pkt 3 – w informacjach uwzględnia się umowy, w których jednorazowa wartość należności albo zobowiązań przekroczyła równowartość 5000 euro.
Z przedstawionych regulacji wynika zatem, że w treści rozporządzenia następuje doprecyzowanie warunków, w jakich powstaje konieczność składania informacji ORD-U. Muszą wystąpić określone powiązania oraz musi zostać przekroczona określona wartość kwotowa umowy.
W zależności od okoliczności limit wynosi 300 000 euro lub 5000 euro. Określone wartości limitów wyrażone w euro przelicza się na walutę polską po średnim kursie ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski na 31 grudnia roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym zawarto umowę.
Co ważne, zgodnie z § 4 rozporządzenia – w informacji ORD-U – uwzględnia się wartość należności lub zobowiązań wynikającą:
- z umów sporządzonych w formie pisemnej, lub
- z wystawionych lub otrzymanych faktur albo rachunków potwierdzających zawarcie umowy, jeżeli w umowie nie określono wartości należności lub zobowiązań albo umowa nie ma formy pisemnej.
Oznacza to, że brak umowy w formie pisemnej nie stanowi przesłanki wykluczającej konieczność złożenia informacji ORD-U.
Natomiast w treści rozporządzenia określono katalog przypadków, które nie generują obowiązku w zakresie sporządzenia omawianej informacji podatkowej. Otóż obowiązek ten nie dotyczy umów:
- zawartych w trybie przepisów o zamówieniach publicznych,
- kredytu albo pożyczki zawartych przez banki, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe i agencje rządowe z podmiotami wymienionymi w § 2 ust. 1,
- objętych, zgodnie z odrębnymi przepisami, tajemnicą bankową lub tajemnicą zawodową określoną w przepisach ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych,
- zawierających informacje niejawne w rozumieniu przepisów o ochronie informacji niejawnych,
- związanych z zaspokajaniem zbiorowych potrzeb wspólnot samorządowych, w szczególności z usługami komunalnymi.
Elementy składowe i termin złożenia ORD-U
Wzór formularza ORD-U stanowi załącznik do rozporządzenia w sprawie informacji podatkowych.
Z analizy treści formularza wynika, że należy w nim wskazać dane identyfikacyjne podatnika oraz nierezydenta. Obligatoryjnym elementem jest również wskazanie wartości zawartych umów.
Na zakończenie wskażmy, że informację ORD-U sporządza się za rok podatkowy i przesyła się naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na adres siedziby albo miejsce zamieszkania podmiotu sporządzającego informację, w terminie 11 miesięcy, licząc od zakończenia tego roku podatkowego.
Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą powinni zwrócić uwagę na obowiązki informacyjne związane z zawieraniem umów z nierezydentami. Każdy taki przypadek wymaga analizy pod kątem ewentualnego obowiązku przygotowania i przesłania informacji ORD-U.
