Wynajem leasingowanego pojazdu a prawo do odliczenia podatku VAT

Leasingowany pojazd może służyć zarówno na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej podatnika, jak i może zostać przeznaczony na wynajem, co również będzie stanowić zysk przedsiębiorstwa. W naszym artykule zastanowimy się nad skutkami podatkowymi w przypadku, gdy zachodzi wynajem leasingowanego pojazdu.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego z raty leasingowej

Jeżeli mówimy o samochodzie osobowym, to należy mieć na względzie, że zgodnie z art. 86a ust. 1 ustawy VAT obowiązuje ograniczenie w odliczaniu podatku naliczonego związanego z wydatkami ponoszonymi w związku z takim pojazdem. To ograniczenie polega na tym, że podatnik może odliczyć jedynie 50% kwoty podatku naliczonego wynikającej z faktury dokumentującej wydatek. Limit ten ma zastosowanie m.in. do wydatków dotyczących używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związane z tą umową. W konsekwencji należy przyjąć, że analogicznie ograniczenie to dotyczyć będzie rat leasingowych.

Co istotne, na podstawie art. 86a ust. 3 pkt 1 ustawy ww. ograniczenie nie ma zastosowania w przypadku, gdy pojazdy samochodowe są:

1. wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika lub
2. konstrukcyjnie przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie.

W świetle art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy pojazdy samochodowe są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli sposób ich wykorzystywania, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą.

Obrazowo możemy zatem wskazać, że jeżeli leasingowany pojazd jest w 100% wykorzystywany na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej – co potwierdza prowadzona ewidencja przebiegu pojazdu – to podatnik ma prawo do odliczenia podatku wynikającego z faktury za raty leasingowe.

Wynajem leasingowanego pojazdu a prawo do odliczenia podatku VAT

Przepisy prawa cywilnego nie stoją na przeszkodzie, aby leasingobiorca zawarł umowę najmu samochodu. Taka umowa najmu może być zawarta również w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W tym miejscu pojawia się jednak problem, jeżeli chodzi o możliwość spełnienia warunku dotyczącego prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu, trudno bowiem wymagać, aby najemca prowadził taką ewidencję za podatnika. Wychodząc naprzeciw tego rodzaju problemom, ustawodawca wprowadził do ustawy VAT art. 86a ust. 5 pkt 1, który podaje, że warunku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu nie stosuje się w przypadku pojazdów samochodowych przeznaczonych wyłącznie do:

• odprzedaży;
• sprzedaży, w przypadku pojazdów wytworzonych przez podatnika;
• oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze

– jeżeli odprzedaż, sprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika.

W świetle powyższego, jeżeli leasingowany pojazd jest przeznaczony wyłącznie do oddania w odpłatnym najem, to nie ma potrzeby prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu dla zachowania prawa do 100% odliczenia podatku naliczonego. 

Podkreślmy jednak, że użycie wyrazu „wyłącznie” wskazuje, że zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji nie obejmuje sytuacji, gdy pojazdy są wykorzystywane – choćby przejściowo – do innych celów (np. jazda próbna, użytek służbowy podatnika itp.). Zatem w odniesieniu do pojazdu, który np. jest przeznaczony do oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, ale jest wykorzystywany przez podatnika także do innych celów, nie może być zastosowane zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji. Ewidencja dla tego rodzaju pojazdów (jeśli jest to pojazd obiektywnie wykorzystywany wyłącznie w działalności gospodarczej) musi być prowadzona i powinna zawierać wymagane elementy. 

W sytuacji zatem, gdy podatnik przeznacza samochód także do innych celów, wykluczając przy tym, poprzez wprowadzenie w przedsiębiorstwie zasad jego używania, możliwość wykorzystywania tego pojazdu w celach prywatnych, ma prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku, jednakże pod warunkiem prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu. W tej sytuacji nie można bowiem uznać, że pojazd jest przeznaczony wyłącznie do oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze. Takie stanowisko zaprezentował Dyrektor KIS w interpretacji z 11 września 2018 roku (nr 0114-KDIP4.4012.386.2018.1.BS).

Przykład 1.

Automex sp. z o.o. prowadzi działalność jako wypożyczalnia samochodów. Firma posiada kilka samochodów własnościowych, jednak w celu poszerzenia floty postanowiła nabyć kolejne pojazdy w ramach umowy leasingu. Czy Automex sp. z o.o. ma prawo do pełnego, czy częściowego odliczenia podatku naliczonego od faktur dokumentujących raty leasingowe?

Jeżeli leasingowe pojazdy będą przeznaczone wyłącznie do oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu i podatnik wprowadzi zasady zakazujące ich używania do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, to firma ma pełne prawo do odliczenia całej kwoty podatku naliczonego od wydatków związanych z tymi pojazdami bez prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu potwierdzającej ich wykorzystanie wyłącznie do prowadzonej działalności gospodarczej.

Wynajem leasingowanego pojazdu a obowiązek złożenia VAT-26

Wspomniana informacja VAT-26 jest składana do organu podatkowego w związku z wykorzystywaniem samochodu osobowego wyłącznie do celów działalności gospodarczej. Jak podaje art. 86a ust. 12 ustawy VAT, podatnicy wykorzystujący wyłącznie do działalności gospodarczej pojazdy samochodowe, dla których są obowiązani prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu, mają obowiązek złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego informację o tych pojazdach w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym poniosą pierwszy wydatek związany z tymi pojazdami, nie później jednak niż w dniu przesłania ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3.

W myśl natomiast art. 86a ust. 13 ustawy VAT w przypadku niezłożenia w terminie informacji, o której mowa w ust. 12, uznaje się, że pojazd samochodowy jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika dopiero od pierwszego dnia miesiąca, w którym podatnik złoży tę informację.

Zwróćmy jednak uwagę, że powyższy przepis statuuje obowiązek złożenia informacji VAT-26 tylko w tych przypadkach, w których podatnicy są obowiązani prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu. Tymczasem, jak już wyjaśniliśmy, w sytuacji, gdy pojazd jest wykorzystywany wyłącznie do oddania do użytku w ramach umowy najmu, taki obowiązek nie powstaje.

Podsumowując nasze rozważania, możemy wskazać, że dopuszczalne jest zawarcie w ramach działalności gospodarczej umowy najmu pojazdu leasingowanego. Ponadto, jeżeli taki najem jest przedmiotem działalności podatnika, to otrzymuje on prawo do dokonania pełnego odliczenia podatku naliczonego w związku z wydatkami na leasingowany samochód.