Przedsiębiorcy wykorzystujący na potrzeby firmowe leasingowane pojazdy muszą pamiętać o istniejącym limicie wynoszącym 150 000 zł wartości pojazdu, w ramach którego opłaty leasingowe są proporcjonalnie zaliczane w koszty. Odnośnie do samego limitu warto zastanowić się, czy obejmuje on wyłącznie raty leasingowe, czy również dotyczy innych opłat pobocznych i kar umownych. W artykule odpowiadamy na pytanie czy kara umowna wynikająca z umowy leasingu podlega wspomnianemu limitowaniu do 150 000 zł.
Limit kosztów w podatku PIT dotyczący opłat związanych z leasingiem pojazdu
Zasadniczo opłaty związane z leasingiem samochodu osobowego stanowią koszt uzyskania przychodu w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej. Jak jednak wskazaliśmy na wstępie, w tym zakresie obowiązuje pewne ograniczenie wynikające z treści art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy o PIT. Przepis ten podaje, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów dotyczących samochodu osobowego opłat wynikających z umowy leasingu, o której mowa w art. 23a pkt 1, umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, z wyjątkiem opłat z tytułu składek na ubezpieczenie samochodu osobowego, w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 000 zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy.
Dalej wskażmy, że zgodnie z art. 23 ust. 5a ustawy o PIT kwota, o której mowa w ust. 1 pkt 47a, obejmuje także podatek od towarów i usług, który zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego, oraz naliczony podatek od towarów i usług, w tej części, w jakiej zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług.
W myśl zaś art. 23 ust. 5c ustawy o PIT w przypadku samochodu osobowego oddanego do używania na podstawie umowy leasingu, o której mowa w art. 23a pkt 1, ograniczenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 47a, stosuje się do tej części opłaty, która stanowi spłatę wartości samochodu osobowego.
Zatem powyższy limit 150 000 zł ma zastosowanie do tej części opłaty, która stanowi spłatę wartości samochodu osobowego – części kapitałowej raty leasingowej.
Natomiast część odsetkowa raty nie jest limitowana. Można ją w całości rozliczyć w podatkowych kosztach. Zatem podatnicy mogą w całości zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu część odsetkową raty leasingowej.
W przypadku zawarcia umowy leasingu operacyjnego samochodu osobowego o wartości wyższej niż 150 000 zł do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć opłaty w wysokości nieprzekraczającej ich części ustalonej w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 000 zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy.
W konsekwencji zawarcie umowy leasingu operacyjnego, której przedmiotem jest samochód osobowy o wartości powyżej 150 000 zł, skutkuje tym, że leasingobiorca do ustalenia proporcji, o której mowa w art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy o PIT przyjmuje wartość samochodu osobowego ustaloną jako wartość netto wynikającą z umowy powiększoną o podatek od towarów i usług, który zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług nie stanowi dla korzystającego podatku naliczonego. Wartość samochodu wynikająca z umowy musi odpowiadać faktycznej (aktualnej) wartości rynkowej takiego samochodu na dzień jej zawarcia.
Kary umowne oraz opłaty dodatkowe nie podlegają limitowaniu w kosztach podatkowych
Z treści art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy o PIT wynika, że ograniczenie dotyczy opłat wynikających z umowy leasingu. Jednocześnie jednak w art. 23 ust. 5c tejże ustawy wskazano, że limit stosuje się do tej części opłaty, która stanowi spłatę wartości samochodu osobowego.
W konsekwencji do opłat dodatkowych (np. za wydanie zgody na wyjazd za granicę czy za ponowną kalkulację opłat leasingowych) oraz do kar umownych art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy o PIT nie znajdzie zastosowania.
Przykład 1.
Pan Karol w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej zawarł umowę leasingu samochodu osobowego o wartości 200 000 zł. Leasingodawca nałożył na niego karę umowną wynikającą z zawartej umowy w kwocie 1000 zł. Czy zapłacona kara umowna będzie kosztem podatkowym w pełnej wysokości, czy w wysokości 75% (150 000 / 200 000 × 100%)? W stosunku do nałożonej kary umownej nie znajdzie zastosowania ograniczenie określone w art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy o PIT, co oznacza, że cała kwota, tj. 1000 zł, będzie stanowić koszt uzyskania przychodów.
W tym miejscu warto też dodać, że zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o PIT nie stanowią kosztów podatkowych kary umowne i odszkodowania z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. Z zacytowanego przepisu wynika, że za koszty uzyskania przychodów nie są uznawane kary umowne i odszkodowania z tytułu:
- wad dostarczonych towarów,
- wad wykonanych robót,
- wad wykonanych usług,
- zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad,
- zwłoki w usunięciu wad towarów,
- zwłoki w usunięciu wad wykonanych robót,
- zwłoki w usunięciu wad wykonanych usług.
Oznacza to, że inne kary umowne (np. za przekroczenie limitu przejechanych kilometrów w ramach umowy leasingu) – niewymienione w tym przepisie – mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Kara umowna wynikająca z umowy leasingu a limitowanie kosztów używania samochodu osobowego
W dalszej kolejności należy zwrócić uwagę, że stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 46a ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów 25% poniesionych wydatków, z zastrzeżeniem pkt 36, z tytułu kosztów używania samochodu osobowego, innego niż określony w pkt 46, potrzeby prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej – jeżeli samochód osobowy jest wykorzystywany również do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika.
Zatem wszelkie wydatki związane z korzystaniem z samochodu osobowego służącego podatnikowi także do innych celów niż działalność gospodarcza podlegać będą zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w wysokości 75% tych wydatków.
Trzeba jednak zauważyć, że wskazana regulacja dotyczy kosztów eksploatacyjnych (paliwo, zakup i serwis opon), dodatkowego wyposażenia samochodu (dywaniki samochodowe itp.) czy też materiałów eksploatacyjnych (serwis i konserwacja pojazdu). Tak też uznał Dyrektor KIS w interpretacji z 23 września 2024 roku, nr 0113-KDIPT2-1.4011.485.2024.2.MZ.
Nie można natomiast przyjąć, że wskazany limit 75% będzie dotyczyć opłat dodatkowych czy też kar umownych wynikających z umowy leasingu, ponieważ tego rodzaju wydatki nie mieszczą się w pojęciu „kosztów używania samochodu osobowego”.
Czy kara umowna wynikająca z umowy leasingu podlega limitowaniu do 150 000 zł - podsumowanie
Podsumowując powyższe, należy wskazać, że kara umowna wynikająca z umowy leasingu – która stanowi koszt podatkowy – nie podlega ograniczeniom co do wysokości, jaka może stanowić koszt uzyskania przychodów. Dla leasingobiorcy prowadzącego działalność gospodarczą tego rodzaju wydatek będzie kosztem w pełnej wysokości.
