Nowy Ład wprowadził szereg reform podatkowych. Zmieniły się zasady ustalania zobowiązania z tytułu podatku dochodowego. Zmiany obejmują zarówno pracowników etatowych, jak i osoby zatrudnione na podstawie umowy zlecenie czy umowy o dzieło. W niniejszym artykule omówimy program Nowy Ład w kontekście umów o dzieło.
Najważniejsze zmiany podatkowe
Do pozytywnych zmian w związku z reformą podatkową w postaci Nowego Ładu, należą podniesienie kwoty wolnej od podatku i podwyższenie drugiego progu podatkowego.
Nowa kwota wolna od podatku to roczny limit zarobków, do którego przekroczenia nie płaci się podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). Do niedawna obowiązywała w Polsce degresywna kwota wolna od podatku. Im więcej podatnik zarabiał, tym niższa kwota wolna od podatku mu przysługiwała. Osoby osiągające dochody powyżej 127 000 zł rocznie zostały całkowicie pozbawione kwoty wolnej od podatku. Od 2022 roku te zasady uległy zmianie, od tej pory kwota wolna od podatku jest równa dla wszystkich podatników i wynosi 30 000 zł. Trzeba podkreślić, że kwota wolna od podatku zgodnie z przepisami obowiązującymi w Polsce dotyczy tylko osób, które rozliczają PIT na zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej. Kwota wolna od podatku w wysokości 30 000 zł oznacza, że osoby o dochodach poniżej tej kwoty nie zapłacą podatku dochodowego, a osoby osiągające dochody wyższe od 30 000 zł zapłacą PIT od nadwyżki ponad tą kwotę.
Dla osób rozliczających PIT według skali podatkowej od 2022 roku został podwyższony także drugi próg podatkowy z dotychczasowych 85 528 zł do 120 000 zł. Oznacza to, że po przekroczeniu 120 000 zł progu dochodów zastosowanie ma 32-procentowa stawka podatku. Dla dochodów z pierwszego progu podatkowego, czyli do limitu 120 000 zł, stosujemy 12-procentową stawkę podatku.
Podatnicy rozliczający PIT na zasadach ogólnych mogą zatem korzystać z dwóch kluczowych zmian Nowego Ładu korzystnych dla podatników.
Niestety, pozytywne skutki reformy podatkowej zostały zbilansowane przez likwidację odliczalności składki zdrowotnej. Od 2022 roku nie ma już prawa do odliczenia składki zdrowotnej od podatku, przez co podatek dochodowy do zapłaty jest wyższy.
Umowy o dzieło a ZUS 2024
Umowa o dzieło odnosi się do wykonania konkretnego dzieła, czyli czynności, w których wyniku zostanie uzyskany konkretny namacalny rezultat. Zlecający wykonanie dzieła nie może narzucić miejsca jego wykonania, gdyż jest to uzależnione od rodzaju rezultatu. Nie występuje żadna zależność między stronami umowy, wykonawca zobowiązuje się jedynie do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty za nie. W związku z tym do umów o dzieło nie są przypisane obowiązkowe składki do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w tym także składka na ubezpieczenie zdrowotne.
Nowy Ład nie przewidział żadnych zmian odnośnie do ubezpieczeń do ZUS-u przy umowach o dzieło. Oznacza to, że umowy o dzieło co do zasady w dalszym ciągu nie są objęte ubezpieczeniami społecznymi i ubezpieczeniem zdrowotnym.
Może się jednak zdarzyć, że umowa o dzieło podlega składkom ZUS. Jeżeli pracownik zawiera ją z własnym pracodawcą, to w kontekście objęcia ubezpieczeniami społecznymi i ubezpieczeniem zdrowotnym ZUS umowa taka traktowana jest jak umowa o pracę. Umowa o dzieło nie jest zatem objęta składkami ZUS tylko wtedy, gdy jej stron nie łączy stosunek pracy.
Korzyści wynikające z umowy o dzieło
Osobom zatrudnionym na podstawie umowy o dzieło przysługuje nowa kwota wolna od podatku oraz podwyższony drugi próg podatkowy. Z drugiej strony umowa o dzieło nie rodzi obowiązku odprowadzania składki zdrowotnej, a więc likwidacja odliczalności tej składki nie wpłynęła negatywnie na wynagrodzenie. Zatrudnieni na podstawie umowy o dzieło zyskują dzięki temu, że w przeciwieństwie do etatowców, zleceniobiorców czy osób prowadzących działalność gospodarczą, od wynagrodzenia z tytułu umowy o dzieło nie odprowadzają składki zdrowotnej, przez co nie są obciążeni likwidacją możliwości odliczenia jej od podatku.
Część osób pracujących w ramach umowy o dzieło nieobjętych z innych tytułów ubezpieczeniem zdrowotnym decyduje się na opłacanie dobrowolnej składki na NFZ w celu możliwości skorzystania z państwowej opieki zdrowotnej. Warto podkreślić, że takie osoby od 2022 roku odprowadzonej dobrowolnie składki na NFZ nie odliczą już od podatku (dotychczas mogli dokonać odliczenia składki zdrowotnej od podatku w zeznaniu rocznym), co oznacza, że zostaną obciążone negatywnymi skutkami reformy podatkowej.
Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy dana osoba jest zatrudniona u danego pracodawcy na etacie i dodatkowo podpisuje z nim umowę o dzieło. W tym przypadku umowa o dzieło jest objęta ubezpieczeniami społecznymi i ubezpieczeniem zdrowotnym. Pracownik etatowy posiadający także umowę o dzieło z tym samym pracodawcą od całego dochodu odprowadza zatem składki do ZUS-u, w tym składkę zdrowotną i od 2022 roku całkowicie traci możliwość odliczenia składki zdrowotnej od podatku. W związku z tym pozytywne aspekty zmian wprowadzonych na podstawie Nowego Ładu zostaną zbilansowane jedną negatywną zmianą, a mianowicie likwidacją odliczalności składki zdrowotnej od podatku.
Ponadto wykonawca dzieła może złożyć wniosek o niepobieranie zaliczek na PIT jeśli przewiduje, że jego dochód w ciągu roku nie przekroczy 30 000 zł.
Umowa o dzieło – kiedy można ją zawrzeć?
Umowa o dzieło jest specyficznym rodzaj umowy i nie każdą czynność można sklasyfikować jako dzieło. Jest to umowa rezultatu, liczy się w niej efekt prac, a nie sposób osiągnięcia tego efektu czy sam proces tworzenia.
