Nazwa firmy jest niezwykle ważna przy prowadzeniu przedsiębiorstwa. Odpowiedni jej dobór ma m.in. wpływ na to, że sprzedawane towary lub świadczone usługi stają się bardziej rozpoznawalne przez klientów. Jak wiadomo jest ona czynnikiem indywidualizującym każdego przedsiębiorcę.
Należałoby się zastanowić, w jakim zakresie i na jakich warunkach można korzystać z nazwy firmy należącej do innego podmiotu gospodarczego.
Nazwa firmy
Z brzmienia art. 432 § 1 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (dalej: k.c.) wynika, że przedsiębiorca działa pod firmą. Co do zasady firmą osoby fizycznej jest jej imię oraz nazwisko. Dopuszczalne jest włączenie do jej nazwy także pseudonimu lub określeń, które wskazują m.in. na przedmiot, miejsce prowadzenia działalności oraz innych określeń dowolnie obranych.
Ponadto nazwa firmy powinna odróżniać się dostatecznie od firm, które są prowadzone przez innych przedsiębiorców w obrocie gospodarczym. Firma nie może wprowadzać w błąd, w szczególności co do osoby przedsiębiorcy, przedmiotu działalności przedsiębiorcy, miejsca działalności, źródeł zaopatrzenia.
Należy mieć na uwadze, że użycie w firmie przedsiębiorcy cudzego nazwiska może stanowić naruszenie dóbr osobistych (art. 23, art.24 k.c.). Jednakże wyjątkiem od tej zasady jest używanie powszechnie znanych nazwisk historycznych.
Tak też postanowiono w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 1997 r., sygn. akt III RN 74/97; OSNAPiUS 1998 Nr 14 poz. 413, w którym stwierdzono że dopuszczalne jest rejestrowane takich nazwisk jako znaki towarowe.
W związku z powyższym przez analogię należałoby uznać, że dopuszczalne jest także ich rejestrowanie jako firm lub nazw przedsiębiorców.
Wyjątkiem od tego jest używanie nazwiska Fryderyka Chopina, które jest chronione jako dobro osobiste w myśl Ustawy z dnia 3 lutego 2011 r. o ochronie dziedzictwa Fryderyka Chopina (Dz. U. 2001 r. Nr 16, poz. 168).
Korzystanie z cudzej firmy
Zgodnie z art. 439 § 1 i 2 k.c. firma nie może być zbyta. Jednakże przedsiębiorca może upoważnić innego do korzystania ze swej firmy, jeśli taka sytuacja nie będzie skutkowała wprowadzeniem w błąd.
Upoważnienie do korzystania ze swej firmy może nastąpić w drodze jednostronnej czynności prawnej lub poprzez umowę. Najczęściej tego typu współpracę nawiązuje się na podstawie umowy franchisingu czy dzierżawy. Należy mieć na uwadze, by tego typu współpraca nie wprowadzała w błąd.
| Ważne: Zgodnie z art. 5 Ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. Nr 153, poz. 1503, z późn. zm.) przez czyn nieuczciwej konkurencji należy rozumieć takie oznaczenie przedsiębiorstwa, które może wprowadzić klientów w błąd co do jego tożsamości, przez używanie firmy, nazwy, godła, skrótu literowego lub innego charakterystycznego symbolu wcześniej używanego, zgodnie z prawem, do oznaczenia innego przedsiębiorstwa. |
Następcy prawni w działalności gospodarczej
W sytuacji, gdy dojdzie do kontynuacji działalności gospodarczej osoby fizycznej przez następcę prawnego będącego także osobą fizyczną, dopuszczalne jest zachowanie w firmie nazwiska poprzednika tylko za wyrażoną na piśmie jego zgodą, a w przypadku jego śmierci - za zgodą jego małżonka oraz dzieci.
Z następstwem prawnym mamy do czynienia w sytuacji, gdy dojdzie do zawarcia umów, np. sprzedaży czy darowizny, a także czynności na wypadek śmierci, np. dziedziczenia.
| Ważne: Następca prawny przedsiębiorcy indywidualnego nie może prowadzić dalszej działalności gospodarczej pod nazwiskiem swego poprzednika. Konieczne jest firmowanie swoim nazwiskiem. Jednakże dopuszczalne jest zawarcie nazwiska poprzednika jako części dodatkowej do swojego imienia oraz nazwiska. |
