Wyjawienie majątku dłużnika jest jednym ze skutecznych instrumentów stosowanych w postępowaniu egzekucyjnym. Wierzyciel ma prawo złożyć taki wniosek na każdym etapie prowadzonego postępowania egzekucyjnego, a także przed jego wszczęciem i po jego zakończeniu. Oprócz wierzyciela do wystąpienia z wnioskiem uprawniony jest także sąd (w przypadku wszczęcia postępowania egzekucyjnego z urzędu) oraz w niektórych przypadkach prokurator, organizacja pozarządowa i komornik.
Wniosek o wyjawienie majątku dłużnika
W sytuacji, gdy postępowanie egzekucyjne nie zostało jeszcze wszczęte, wierzyciel, decydując się na złożenie wniosku o wyjawienie majątku dłużnika, musi złożyć tytuł wykonawczy oraz we wniosku uprawdopodobnić, że zaspokojenie jego roszczenia ze znanego mu na daną chwilę majątku dłużnika nie jest możliwe. Analogicznie wygląda sytuacja w przypadku złożenia wniosku o wyjawienie w trakcie prowadzenia postępowania egzekucyjnego tzn. musi wykazać, że zajęty majątek nie jest wystarczający do zaspokojenia jego roszczenia. Po złożeniu takiego wniosku sąd bada go pod względem formalnym i jeżeli nie ma żadnych przeciwwskazań (braków formalnych) wzywa strony na posiedzenie. W trakcie posiedzenia wierzyciel może zadawać pytania dłużnikowi co do jego majątku i miejscu przechowywania.
Wyjawienie majątku dłużnika - posiedzenie
Obecność dłużnika na posiedzeniu jest obowiązkowa, jeżeli jednak mimo prawidłowego zawiadomienia o terminie, dłużnik nie stawi się i nie przedłoży usprawiedliwienia, sąd może obciążyć go grzywną, nakazać przymusowe doprowadzenie do siedziby sądu albo nawet, w skrajnych przypadkach, wymierzyć karę aresztu do 1 miesiąca. Powyższe sankcje niewątpliwie wpływają na skuteczność funkcjonowania instytucji wyjawienia majątku.
Wyjawienie majątku dłużnika - na czym polega?
Wyjawienie majątku dłużnika polega na tym, iż dłużnik powinien na formularzu spisać cały swój majątek wraz z podaniem miejsca, w którym się on znajduje. Bardzo rzadko, choć istnieje taka możliwość, wyjawienie ma formę ustną i zostaje wpisane do protokołu.
Wyjawienie majątku dłużnika znajduje zastosowanie nie tylko w przypadku świadczeń pieniężnych, ale także w egzekucji świadczeń niepieniężnych (np. gdy dłużnik ukryje rzecz, którą powinien wydać wierzycielowi).
Należy pamiętać, że wniosek o wyjawienie majątku dłużnika nie przerywa biegu przedawnienia.
