Licytacja nieruchomości jest rodzajem publicznej sprzedaży mieszkania/domu, w której może uczestniczyć każdy zainteresowany. Dotyczy ona mieszkań i domów własnościowych i mieszkań spółdzielczych własnościowych. Zlicytować można nieruchomość, której hipoteka została obciążona na rzecz wierzyciela już przy zawieraniu, jak również nieruchomość, która nie ma ustanowionej hipoteki na rzecz wierzyciela. W drugim przypadku wierzyciel wnosi o przeprowadzenie postępowania windykacyjnego poprzez sprzedaż nieruchomości z powodu nieregulowania przez dłużnika swoich zobowiązań. Zlicytować można wyłącznie nieruchomość będącą własnością dłużnika.
Licytację zawsze prowadzi komornik pod nadzorem sędziego z sądu właściwego dla miejsca położenia licytowanej nieruchomości.
Licytacja nieruchomości przez komornika - jak przebiega?
Procedura licytacyjna składa się z kilku etapów. W artykule tym zostanie omówione jedynie przygotowanie i przeprowadzenie licytacji.
Pierwszym etapem jest zajęcie nieruchomości. Dokonując tej czynności komornik jednoczenie wzywa dłużnika do uregulowania zadłużenia w ciągu 2 tygodni od dnia otrzymania przez dłużnika wezwania do zapłaty oraz dokonując wpisu do hipoteki o wszczęciu egzekucji. Jeśli dłużnik nie wywiąże się z dwutygodniowego terminu uregulowania zadłużenia, wierzyciel może wystąpić do komornika o sporządzenie opisu nieruchomości przeznaczonej do licytacji oraz oszacowanie jej wartości przez biegłego.
W pierwszym terminie cena wywoławcza sprzedaży wynosi nie mniej niż ¾ ceny oszacowania, a jeżeli nie znajdzie się kupiec, wyznacza się na wniosek wierzyciela drugi termin licytacji, a cena wywoławcza spada do ⅔ oszacowanej wartości nieruchomości.
Warunkiem przystąpienia do licytacji jest wpłacenie rękojmi przez każdego z uczestników (w wysokości jednej dziesiątej części sumy oszacowania). Kwota rękojmi jest zaliczana na poczet ceny sprzedaży w przypadku wygrania licytacji, a w przypadku przegrania jest zwracana. Sama licytacja odbywa się ustnie. Wygrywa ją uczestnik, który zaoferuje najwyższą cenę.
Jeżeli w pierwszej i drugiej licytacji nikt nie nabędzie nieruchomości, a wierzyciel nie przejmie nieruchomości po cenie wywoławczej (¾ w pierwszej licytacji i ⅔ w drugiej licytacji), postępowanie egzekucyjne zostaje umorzone i nowa egzekucja z tej nieruchomości może odbyć się nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy.
Zakończenie licytacji
Wygraną licytanta, który zaoferował najwyższą cenę, potwierdza sąd (tzw. przybicie). Po uprawomocnieniu się postanowienia nowy nabywca nieruchomości musi w ciągu 14 dni od otrzymania wezwania, uregulować wylicytowaną kwotę pomniejszoną o rękojmię wpłaconą w gotówce (nabywca wpłaca pieniądze na rachunek depozytowy sądu).
Po uprawomocnieniu się postanowienia sądu o przybiciu i wpłaceniu należnej kwoty przez nabywcę sąd wydaje postanowienie o przysądzeniu własności. Jest to równoznaczne z przeniesieniem własności na nowego właściciela, a to zostaje przypieczętowane dokonaniem odpowiedniego wpisu w księdze wieczystej. Nowy właściciel zyskuje prawo do wyegzekwowania opuszczenia przez nas mieszkania lub domu i opróżnienia go z naszych rzeczy.