W marcu 2025 roku Narodowe Centrum Badań i Rozwoju ogłosiło konkurs w ramach programu NUTRITECH – żywienie w świetle wyzwań poprawy dobrostanu społeczeństwa oraz zmian klimatu. Nabór wniosków trwa od 25 kwietnia do 25 lipca 2025 roku. Celem konkursu jest wyłonienie projektów, które przyczynią się do zwiększenia dostępności produktów oraz rozwiązań w zakresie prawidłowego żywienia do roku 2030 poprzez wdrożenie wyników prac badawczo-rozwojowych. Sprawdźmy zatem, kto i na jakich zasadach może ubiegać się o wsparcie oraz jak pozyskać dotacje na zwiększenie rozwiązań w zakresie prawidłowego żywienia?
Dotacje na zwiększenie rozwiązań w zakresie prawidłowego żywienia - jakie są główne założenia konkursu?
Na dofinansowanie projektów NCBR zamierza przeznaczyć kwotę 60 mln zł. Zgodnie z zapisami regulaminu minimalna wartość przedsięwzięcia to 2 mln zł. Maksymalna wartość kosztów kwalifikowanych nie może przekroczyć kwoty 20 mln zł. Instytucji najbardziej zależy na projektach, które będą dotyczyć:
- produktów prozdrowotnych, planów żywieniowych, procesów, technologii oraz usług towarzyszących zmniejszających ryzyko występowania przewlekłych chorób niezakaźnych;
- diet spersonalizowanych, produktów prozdrowotnych oraz narzędzi wspomagających skierowanych do osób dotkniętych przewlekłymi chorobami niezakaźnymi;
- wdrożenia zasad zrównoważonego rozwoju w procesy produkcji i dystrybucji żywności prozdrowotnej.
Warto również zwrócić uwagę, że projekt musi obejmować obszar wiodący – nutrigenomikę i biomedycynę, które będę narzędziami wspierającymi walkę z przewlekłymi chorobami niezakaźnymi (np. chorobami dietozależnymi). Ponadto wnioskodawca ma do wyboru jeden z dwóch obszarów uzupełniających: żywność w leczeniu i zapobieganiu chorobom albo aspekty technologiczne i gospodarcze prawidłowego żywienia. Planując realizację projektu, można rozłożyć zadania na maksymalnie 4 lata (w ściśle uzasadnionych przypadkach NCBR zgodzi się na przedłużenie przedsięwzięcia o 12 miesięcy). Na etapie aplikowania o środki, wnioskodawca musi się zobowiązać, że wyniki projektu zostaną wdrożone w ciągu 3 lat, licząc od dnia jego zakończenia.
Kto może ubiegać się o wsparcie?
Konkurs przewidziany jest wyłącznie dla konsorcjów, które muszą się składać z co najmniej jednego MŚP oraz jednej jednostki naukowej. Maksymalna liczba konsorcjantów to 4 podmioty. Zawsze liderem takiego konsorcjum będzie przedsiębiorca, który na podstawie udzielonego pełnomocnictwa działa na rzecz oraz w imieniu konsorcjantów. Wszystkie podmioty przystępujące do konkursu muszą prowadzić działalność na terytorium Polski, co będzie potwierdzone wpisem do odpowiedniego rejestru. Dofinansowanie będzie można otrzymać, jeżeli projekt zakłada:
- badania przemysłowe;
- eksperymentalne prace rozwojowe;
- prace przedwdrożeniowe (czyli wszystkie działania, które prowadzą do zastosowania wyników w praktyce).
Wszystkie działania, które będę podejmowane w projekcie, powinny zostać podzielone na zadania (maksymalnie 10 zadań). Jest to bardzo ważne, gdyż każdy konsorcjant powinien uczestniczyć w realizacji przynajmniej jednego z nich.
Dotacje na zwiększenie rozwiązań w zakresie prawidłowego żywienia - ile wynosi poziom dofinansowania?
Poziom dofinansowania dla przedsiębiorstw jest uzależniony od realizacji poszczególnych kategorii prac i wynosi odpowiednio:
- w przypadku badań przemysłowych i eksperymentalnych prac rozwojowych będzie to procent kosztów kwalifikowanych określony w rozporządzeniu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego:
- mikro- i małe przedsiębiorstwa na badania przemysłowe – 70% dofinansowania, a na prace rozwojowe – 45%,
- średnie przedsiębiorstwa na badania przemysłowe – 60%, prace rozwojowe – 35%;
- w przypadku prac przedwdrożeniowych:
- finansowanych w ramach pomocy publicznej – 100% kosztów kwalifikowanych,
- finansowanych w ramach pomocy publicznej na usługi doradcze dla MŚP – 50% kosztów kwalifikowanych tych prac.
Od przedstawionych powyżej zasad istnieje jednak kilka wyjątków. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju może zwiększyć intensywność pomocy publicznej. Oczywiście wiąże się to ze spełnieniem określonych warunków. Premia w wysokości dodatkowych 15% przysługuje:
- przedsiębiorcom realizującym projekt w ramach tzw. skutecznej współpracy (mowa tutaj o współpracy przedsiębiorcy z innym przedsiębiorcą lub jednostką naukową);
- jeżeli dojdzie do szerokiego rozpowszechniania wyników projektu (wyniki projektu zostaną zaprezentowane na co najmniej 3 konferencjach naukowych, przy czym co najmniej jedna z nich będzie o charakterze ogólnokrajowym, lub wyniki projektu zostaną opublikowane w co najmniej 2 czasopismach naukowych);
- z tytułu terminowego udostępniania wyników projektu chronionych prawami własności intelektualnej (mowa tutaj o przedsiębiorstwach, które terminowo i po cenie rynkowej oraz na zasadzie braku wyłączności i braku dyskryminacji udostępnią w ramach licencji wyniki projektu chronione prawami własności intelektualnej zainteresowanym stronom w państwach członkowskich z Europejskiego Obszaru Gospodarczego);
- przedsiębiorcy, którego projekt realizowany będzie na obszarze objętym pomocą, czyli województw: kujawsko-pomorskiego, lubelskiego, lubuskiego, łódzkiego, małopolskiego, opolskiego, podkarpackiego, podlaskiego, pomorskiego, śląskiego, świętokrzyskiego, warmińsko-mazurskiego i zachodniopomorskiego lub regionu mazowieckiego regionalnego.
Podmioty, które będą realizowały projekty na obszarze województw: dolnośląskiego i wielkopolskiego oraz regionu stołecznego warszawskiego mogą natomiast liczyć na dodatkowe 5% premii.
Jakie koszty można ponosić w ramach projektu?
Jeżeli wiemy już, jaki jest cel programu, kto jest uprawniony do ubiegania się o wsparcie oraz ile wynosi poziom dofinansowania, możemy przejść do kategorii kosztów kwalifikowanych.
Aby ułatwić beneficjentom konstruowanie budżetu, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju opracowało Przewodnik kwalifikowalności kosztów, który stanowi załącznik do regulaminu. Dokument zawiera informacje odnośnie do: ram czasowych oraz zasad kwalifikowalności kosztów, dokumentowania ponoszonych wydatków oraz wnoszenia wkładu własnego. W pierwszej kolejności skupmy się na katalogu kosztów kwalifikowanych dla przedsiębiorstw. W zakresie badań przemysłowych i eksperymentalnych prac rozwojowych możemy wyróżnić:
- koszty bezpośrednie, takie jak:
- wynagrodzenia – zaliczamy tutaj koszty wynagrodzeń wraz z pozapłacowymi kosztami pracy, w tym składkami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, osób zatrudnionych przy realizacji projektu – kierownika B+R, personelu B+R, personelu technicznego i pomocniczego, w części, w jakiej wynagrodzenia te są bezpośrednio związane z realizacją projektu objętego dofinansowaniem,
- podwykonawstwo – czyli zlecanie stronie trzeciej części merytorycznych prac projektu, które nie są wykonywane na terenie i pod bezpośrednim nadzorem wykonawcy (ta kategoria kosztów nie może przekroczyć 40% sumy kosztów badań przemysłowych i eksperymentalnych prac rozwojowych),
- zakup, amortyzacja lub odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej oraz wartości niematerialnych i prawnych,
- dzierżawę lub wieczyste użytkowanie gruntów, a także amortyzację budynków;
- koszty pośrednie, do których możemy zaliczyć:
- środki eksploatacyjne i podobne produkty ponoszone bezpośrednio w związku z realizacją merytorycznego celu projektu, czyli m.in.: surowce, półprodukty, odczynniki, wydatki ponoszone na utrzymanie linii technologicznej, usługi serwisowe, koszty napraw, usługi doradcze, szkolenia dla personelu,
- wydatki, których jednoznacznie nie można przypisać do projektu, czyli wynajem i utrzymanie budynków, koszty adaptacji pomieszczeń, materiały biurowe, usługi pocztowe i kurierskie oraz koszty utrzymania infrastruktury (media, odpady).
Na zakończenie warto wspomnieć również o formach wnoszenia wkładu własnego. Może mieć on formę finansową lub rzeczową. W przypadku wkładu rzeczowego może to być: praca wolontariuszy, nieodpłatne udostępnienie pomieszczeń/obiektów lub wyposażenia oraz sprzętu. Zadaniem beneficjenta będzie natomiast formalne udokumentowanie wartości wniesionego wkładu rzeczowego.
Przedsiębiorcy zainteresowani pozyskaniem dotacji na prowadzenia prac badawczo-rozwojowych w zakresie zwiększenia dostępności produktów oraz w zakresie prawidłowego żywienia mogą ubiegać się o dotacje w ramach programu NUTRITECH. Organizatorem konkursu jest Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, które przyjmuje wnioski od 25 kwietnia do 25 lipca 2025 roku. Do podziału między konsorcja przedsiębiorstw z jednostkami naukowymi pozostaje kwota 60 mln zł.
