Temat dotyczący kompetencji miękkich (ang. soft skills) nie traci na aktualności i poczytności. Wręcz przeciwnie, w ostatnich latach zdecydowanie wzrosło zainteresowanie tym obszarem umiejętności. Pracodawcy i rekruterzy nieustannie zastanawiają się, które z posiadanych przez pracowników kompetencji, zapewnią sukces firmie i na tej podstawie poszukują kandydatów na dane stanowisko. Jeśli wybiegamy myślami w przyszłość, to raczej nieznacznie, bazując na aktualnych trendach.
Znamy wyniki raportów, które wskazują jak ta kwestia będzie wyglądać w roku 2020. To jednak nie wszystko. Raport „Future of skills. Employment in 2030”, stworzony przez grupę naukowców H. Bakhshi, J. M Dowing, M. A Osborne i P. Schneirer, przybliża nam spodziewane wymagania w dalszej perspektywie. W trosce o wyniki przedsiębiorstwa, warto pokusić się o zapoznanie z prognozami i raportami, które już teraz mogą przygotować biznes na wyzwania, które uwarunkowane zostaną czynnikami mającymi wpływ na rynek pracy.
6 czynników, które wpływają na rynek pracy przyszłości
Za zmiany, które w ostatnich latach wpłynęły na to, jakie umiejętności będą atrakcyjne na rynku pracy, odpowiedzialne jest 6 czynników, opracowanych przez IFTF (Institute for the Future Uniwersytetu w Phoenix) razem z pracownikami IBM oraz studia Walta Disney’a. Oto one:
-
Wydłużenie długości życia – średnia długość życia jest coraz dłuższa, co wpływa nie tylko na proces edukacji, ale również postrzeganie i planowanie ścieżek karier.
-
Rozwój technologii – w oparciu o branżę IT. W dzisiejszych czasach, coraz więcej obszarów zmierza w kierunku wprowadzania nowoczesnych zmian, odchodząc od tradycyjnych rozwiązań. To niewątpliwie oddziałuje na to jakie kompetencje twarde powinien posiadać pracownik przyszłości oraz jakie kompetencje miękkie, będą niezbędne by sprzyjać efektywnej współpracy w tym obszarze.
-
Media społecznościowe – komunikacja poprzez tego typu nośniki przybiera coraz większa skalę. Wykorzystywane są nie tylko w celach prywatnych, ale powszechnie również w celach zawodowych. Wymagają przy tym umiejętności, które nie są związane jedynie z tekstem.
-
Informatyzacja – zdecydowanie panuje trend na podążanie w kierunku informatyzacji, a co za tym idzie następuje przyrostu ogromnej ilości danych.
-
Wzrost znaczenia firm globalnych – coraz większą rolę na rynku odgrywają firmy typu Google, co narzucać też trendy pożądanych umiejętności.
-
Większa sieć powiązań i współzależności – na różnych płaszczyznach życia np. ekonomicznej, politycznej i społecznej.
Jakie są umiejętności idealnego pracownika?
Powyższe czynniki wyraźnie określają jakie umiejętności powinien posiadać idealny pracownik, w tak intensywnie zmieniających się warunkach. Są to między innymi:
-
Sense-making – zdolność do znajdowania głębszego sensu danego zagadnienia oraz dostrzegania istotnych kwestii na wielu płaszczyznach społecznych.
-
Social intelligence – inaczej inteligencja społeczna, która zapewnia dobrą komunikację i odznacza się zdolnością empatycznego podejścia do drugiego człowieka.
-
Cross-cultural competency – umiejętna współpraca w środowisku skupiającym przedstawicieli wielu kultur.
-
Virtual collaboration – zdolność do efektywnej współpracy z zespołem, w środowisku wirtualnym.
-
New-media literacy – oznacza zdolność do korzystania z nowych mediów jakie oferuje rynek.
-
Novel and adapting thinking – zdolność do myślenia wykraczającego poza schematy. Adaptacja do szybko zmieniających się warunków i uzupełnianie wiedzy o nowe informacje.
-
Cognitive load management – zdolność do hierarchizacji informacji pod względem istotności.
-
Design mindset – umiejętne modelowanie procesów i zadań w taki sposób, by osiągnąć postawiony cel.
-
Transdisciplinarity – inaczej globalne myślenie, które wykracza poza ramy danej dziedziny.
-
Computational thinking – umiejętne wykorzystanie danych i zdolność do myślenia, które opiera się na zebranych informacjach i wykorzystaniu ich w najbardziej efektywny sposób.
Jak wskazują wyniki raportu, coraz bardziej cenione są umiejętności wchodzące w zakres kompetencji miękkich. To właśnie zdolności sprzyjające współpracy oraz organizacji pracy własnej i adaptacji do dynamicznie zmieniających się warunków, stanowią klucz do efektywności. Docenienie jakości relacji międzyludzkich w miejscu pracy sprawia, że przed rekruterami stoją nowe wyzwania wykraczające o wiele dalej niż weryfikacja wiedzy specjalistycznej. Już teraz dotyczyć powinny one również postawy i wartości jakimi potencjalny pracownik się kieruje, by móc przewidywać jak może ułożyć się jego współpraca z zespołem.
Wiemy już jakie wymagania stawia przed pracownikiem przyszły rok. Czy możemy przypuszczać jak będzie to wyglądało w przyszłości? Czy trend się utrzyma? A może ulegnie zupełnemu przeorientowaniu? Specjaliści starali się odpowiedzieć na te pytania, tworząc raport „Future of skills. Employment in 2030”.
Automatyzacja – czy powinniśmy się jej obawiać?
Rozwój nowych technologii stwarza realną możliwość poprawy obecnych warunków życia. Intensywny trend zmierzający w tym właśnie kierunku, spowodował rozważania na temat tego, jak w szerszej perspektywie czasowej będzie wyglądała sytuacja na rynku pracy. Perspektywy na rok 2030 ukazują badania, przeprowadzone przez międzynarodową grupę edukacyjną Pearson, Fundację Nesta oraz eksperta z Oxford Martin School. Opracowany raport „Future of Skills. Employment in 2030”, zawiera niezbędne umiejętności, które z uwagi na zmiany w wielu płaszczyznach życia, będą poszukiwane przez pracodawców.
Zmiany jakich możemy się spodziewać coraz częściej są tematem wielu rozmów i badań, a próba przedstawienia wizji przyszłości nagminnie pojawia się w książkach czy produkcjach filmowych. Szacuje się, że:
- 90% zawodów ulegnie dezaktualizacji;
- 70% z nich będzie wymagała wprowadzenia pewnego rodzaju ulepszeń, jednak pozostałe 20% zniknie z rynku całkowicie.
Uczestnicy zagorzałych dyskusji często dzielą się na pasjonatów i zdecydowanych przeciwników. Wśród nich pojawiają się także osoby, które automatyzacja napawa strachem, podsycanym licznymi artystycznymi wizjami przyszłości. Czy należy się obawiać?
Automatyzacja to najpewniejsza wizja przyszłości, w której to kierunku nieustannie zmierzamy. Może okazać się niezwykle pomocna w wielu obszarach. Powinniśmy postrzegać ją jako szansę, a nie zagrożenie czy wykluczenie. Jak mawiał Heraklit z Efezu: „Jedyną stałą rzeczą w życiu jest zmiana”. John Fallon, CEO Pearson uspokaja jednak, że maszyny nie odbiorą człowiekowi pracy. Sugeruje przy tym, że nowości technologiczne zdecydowanie zmienią rynek pracy. Tym samym już teraz nastał czas weryfikacji posiadanych umiejętności i pracy nad tymi, które będą cenione w przyszłości. Kluczem jest jednak odpowiednie nastawienie do tego procesu.
Kim będzie idealny pracownik w 2030 roku?
Raport „Future of skills. Employment in 2030” wyraźnie wskazuje na to, że w roku 2030 zdecydowanie pożądane na rynku pracy, będą umiejętności interpersonalne (psychospołeczne), systemowe, społeczne i poznawcze. Ukazuje on także dziedziny, które staną się kluczowe w życiu zawodowym w przyszłości. Są to między innymi dziedziny związane z zarządzaniem, naukami ścisłymi i językami obcymi.
Kluczem do sukcesu idealnego pracownika przyszłości, będzie umiejętność szybkiej adaptacji do zmieniających się warunków i zdolność do szybkiego i efektywnego uczenia się nowych zagadnień. Krótko mówiąc, człowiek musi nadążać za rozwojem i zmianami technologicznymi, by móc je sprawnie kontrolować i ulepszać. Ponadto cenione będą między innymi takie umiejętności jak:
-
zdolność do logicznego myślenia i dedukcji;
-
zdolność rozwiązywania problemów i działania z innymi;
-
umiejętność adekwatnej oceny sytuacji i zdolność do podejmowania decyzji;
-
zdolność do efektywnego komunikowania się;
-
umiejętne monitorowanie i ocena wyników;
-
umiejętne zarządzanie czasem, finansami i ludźmi;
-
zdolności negocjacyjne;
-
perswazja;
-
kreatywność;
-
zdolność do wizualizowania;
-
autorefleksyjne spojrzenie na swoje działanie oraz posiadaną przez siebie wiedzę.
Ponadto badacze podkreślają istotna rolę zdolności do obserwacji i poprawnego odczytywania reakcji u innych ludzi, co niewątpliwie będzie przydatną zdolnością na rynku pracy. Zdolność ta określana jest jako social perspectiveness.
Jakie obszary zdominują rynek pracy w przyszłości?
Raport wskazuje, iż prym pod względem perspektywicznych obszarów rozwoju, stanowić będą: technologie, nauki ścisłe, przyrodnicze i medyczne oraz języki obce. Wśród pożądanych kierunków znajdą się także te związane z:
-
budownictwem,
-
ekonomią,
-
komunikacją medialną,
-
zarządzaniem,
-
bezpieczeństwem,
-
produkcją żywności i przetwórstwem.
Nadal należy jednak pamiętać, że intensywne zmiany jakie zajdą poprzez automatyzację, mogą całkowicie zmienić oblicze wykonywania zawodów związanych z tymi obszarami wiedzy.
Podsumowanie
Podsumowując dotychczasowe raporty, zarówno pracodawcy jak i przyszli pracownicy już teraz mogą zadbać o rozwój umiejętności w tych obszarach. Trendy wyraźnie wskazują, że umiejętności interpersonalne nie tracą na atrakcyjności, a wręcz przeciwnie. Coraz więcej firm poszukuje osób, które je posiadają, by efektywna praca zespołowa była możliwa. Dopiero wówczas organizacja jest w stanie osiągnąć zamierzone cele na drodze do sukcesu.
