Podleganie pod ubezpieczenie zdrowotne daje obywatelom prawo do korzystania z publicznej służby zdrowia. Nie każdy jednak posiada tytułu do objęcia go ubezpieczeniem zdrowotnym. W takiej sytuacji taka osoba powinna zostać w pierwszej kolejności zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego swojego członka rodziny. Przeczytaj jaki wpływ ma wyrejestrowanie przedsiębiorcy na ubezpieczenie zdrowotne członka rodziny.
Ubezpieczenie zdrowotne członka rodziny - zgłoszenie
Zgodnie z art. 67 pkt 3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych każda osoba podlegająca obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu ma obowiązek zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego członków swojej rodziny, którzy nie posiadają własnego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego.
Za członków rodziny uważa się m.in.:
dzieci własne – do ukończenia 18. roku życia lub do 26. roku życia, jeśli się nadal uczą, lub bez ograniczenia wieku, jeśli posiadają orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności;
małżonka;
rodziców lub dziadków (wstępnych), którzy pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą ubezpieczoną.
Zgłoszenia członka rodziny do ubezpieczenia zdrowotnego dokonuje się na deklaracji zgłoszeniowej ZUS ZCNA. Osoby, które nie zgłaszają się samodzielnie do ubezpieczeń (pracownicy), mają obowiązek zgłosić i przekazać dane członków rodziny do Płatnika składek. Osoby dokonujące zgłoszeń samodzielnie (np. przedsiębiorcy) robią to na własną rękę.
Ubezpieczenie zdrowotne członka rodziny a wyrejestrowanie przedsiębiorcy
W trakcie prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorca wielokrotnie dokonuje wyrejestrowania z ubezpieczeń i ponownej rejestracji. W związku z tym wiele osób zastanawia się, czy za każdym razem należy wyrejestrowywać i ponownie zgłaszać do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny.
Nie każde wyrejestrowanie osoby ubezpieczonej wiąże się z obowiązkiem wyrejestrowania zgłoszonych członków rodziny. Co do zasady, nie należy wyrejestrowywać członków rodziny, jeśli wyrejestrowanie osoby ubezpieczonej nie przerywa ciągłości podlegania pod ubezpieczenie zdrowotne. Dotyczy to wyrejestrowania i zgłoszenia, które odbywają się tego samego dnia i wiążą się m.in.:
ze zmianą kodu tytułu ubezpieczenia;
ze zmianą schematu opłacanych składek (np. zgłoszenie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego);
ze zmianą kodu tytułu do ubezpieczenia z tytułu otrzymania prawa do renty lub emerytury.
Przykład 1.
Przedsiębiorca zgłosił do ubezpieczenia zdrowotnego swoje dzieci. 1 września 2024 roku zakończył się okres preferencji w opłacaniu składek, w związku z czym przedsiębiorca powinien:
wyrejestrować się na deklaracji ZUS ZWUA 1 września 2024 roku z kodem tytułu ubezpieczenia 05 70 XX;
zarejestrować się do ubezpieczeń na deklaracji ZUS ZUA 1 września 2024 roku z kodem tytułu ubezpieczenia 05 10 XX.
W takiej sytuacji przedsiębiorca nie powinien wyrejestrowywać z ubezpieczenia zdrowotnego swoich dzieci na deklaracji ZUS ZCNA. Należy jednak pamiętać, że powyższa zasada nie dotyczy sytuacji, kiedy dochodzi do zmiany tytułu ubezpieczenia.
Przykład 2.
Pan Krzysztof wraz z wspólnikami prowadził spółkę cywilną, w związku z czym był zgłoszony do ubezpieczenia w ZUS z kodem 05 10 XX jako przedsiębiorca. Do jego ubezpieczenia zdrowotnego była dopisana żona. 1 lipca 2024 roku pan Krzysztof zamknął działalność i jednocześnie przestał być wspólnikiem spółki, jednak nadal wykonuje pracę na rzecz firmy, dlatego został zatrudniony na podstawie umowy zlecenia. W takiej sytuacji, podczas wyrejestrowania z ubezpieczeń w ZUS (z powodu zamknięcia działalności), członkowie rodziny zostaną wyrejestrowani automatycznie. Podczas zgłaszania pana Krzysztofa do ubezpieczeń jako zleceniobiorcę z kodem 04 10, ponownie należy zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego jego żonę.
Podsumowując, fakt, czy członkowie rodziny powinni być wyrejestrowani z ubezpieczenia zdrowotnego zależy głównie od tego, czy ulega zmianie tytuł podlegania pod ubezpieczenie zdrowotne oraz czy doszło do przerwy między okresami podlegania pod nie osoby ubezpieczonej.
