Zawieszenie działalności gospodarczej umożliwia niewykonywanie wielu obowiązków związanych z jej prowadzeniem. Zawieszenie działalności to także zwolnienie z opłacania podatków czy składek ZUS. Okres zawieszenia działalności to jednak też wiele ustawowych obowiązków, które mogą dotyczyć niektórych przedsiębiorców. Czy jednym z nich jest ustalenie składki zdrowotnej na skutek korekty faktury zakupu w czasie zawieszenia działalności?
Zawieszenie działalności gospodarczej
Czasami niektóre zewnętrzne czy wewnętrzne okoliczności wpływające na prowadzenie działalności gospodarczej wymagają jej czasowego zawieszenia. Zawieszenie działalności gospodarczej oznacza zaprzestanie podejmowania niektórych czynności towarzyszących w toku prowadzonej działalności. W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca nie może z niej osiągać bieżących przychodów, ale także ponosić kosztów poza pewnymi wyjątkami. Przedsiębiorca może natomiast w czasie zawieszenia działalności ponosić tzw. koszty stałe, którymi mogą być różnego rodzaju abonamenty np. za internet, telefon czy opłaty za leasing itd.
Zawieszenie działalności gospodarczej może być dokonane przez podatnika, dla którego właściwym rejestrem jest:
- KRS;
- CEIDG – osoby fizyczne prowadzące jednoosobową działalność, osoby fizyczne będący wspólnikami spółki cywilnej.
Kto może zawiesić działalność gospodarczą | |
Podatnicy, dla których właściwym rejestrem działalności jest KRS | Podatnicy, dla których właściwym rejestrem działalności jest CEIDG |
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością | Osoba fizyczna prowadząca działalność jednoosobową (także z pracownikami, zleceniobiorcami) |
Spółka jawna | Osoba fizyczna prowadząca działalność jako wspólnik spółki cywilnej |
Spółka partnerska | |
Spółka komandytowa | |
Spółka komandytowo-akcyjna | |
Spółka akcyjna | |
Prosta spółka akcyjna | |
Okres zawieszenia działalności gospodarczej u podatnika, dla którego właściwym rejestrem jest:
- KRS, wynosi nie mniej niż 30 dni, ale nie więcej niż na 2 lata;
- CEIDG, wynosi nie mniej niż 30 dni i może trwać powyżej 2 lat.
Z uwagi na to, że osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego (odprowadzania składki zdrowotnej) z tytułu prowadzonej działalności, natomiast osoby prawne i tzw. ułomne osoby prawne, a także inne osobowe spółki prawa handlowego wpisane do KRS nie podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu, w niniejszej publikacji skupiono uwagę na osobach fizycznych prowadzących działalność gospodarczą wpisanych do rejestru CEIDG.
Kiedy można zawiesić działalność?
Nie zawsze zawieszenie działalności gospodarczej jest skuteczne, ponieważ zgodnie z art. 22 ustawy z dnia 6 marca 2018 roku Prawo przedsiębiorców (zwanej dalej ustawą – Prawo przedsiębiorców):
- osoba fizyczna może zawiesić działalność, albo
- wyłącznie wszyscy wspólnicy spółki cywilnej mogą dokonać zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej (jeżeli nie wszyscy wspólnicy dokonają zawieszenia działalności to ta czynność jest bezskuteczna).
Kiedy osoby fizyczne, wspólnicy spółki cywilnej mogą skutecznie zawiesić działalność | |
Nie zatrudniają pracowników na podstawie umowy o pracę | Zatrudniają pracowników na podstawie umowy o pracę |
W przypadku gdy ci pracownicy są w trakcie urlopu:
| |
Zawieszenia działalności gospodarczej mogą dokonać ww. przedsiębiorcy, którzy korzystają z usług zleceniobiorców czy z dzieła wykonawców dzieła (także w czasie zawieszenia). | |
Czy przedsiębiorca ma jakieś obowiązki w okresie zawieszenia działalności?
Przedsiębiorca nawet w okresie zawieszenia działalności gospodarczej ma pewne obowiązki względem niej.
W czasie zawieszenia działalności przedsiębiorca nie musi składać deklaracji czy ewidencji JPK_V7X i płacić podatku VAT, nie ma obowiązku zapłaty zaliczek na podatek dochodowy, nie musi opłacać składek ZUS i składać deklaracji ZUS. Warto zaznaczyć, że występują też wyjątkowe sytuacje w tym zakresie, ale o tym będzie mowa szerzej w odrębnej publikacji.
Czas zawieszenia działalności to jednak też czas wykonywania niektórych obowiązków nakazanych przepisami prawa, do których należą m.in.:
- prowadzenie czynności dla zachowania czy zabezpieczenia przyszłych przychodów;
- osiąganie przychodów finansowych;
- przyjmowanie należności, opłacanie zobowiązań powstałych przed okresem zawieszenia;
- sprzedaż środków trwałych;
- opłacanie zaliczki na podatek dochodowy, jeżeli powstała;
- wysłanie ewidencji JPK_V7, jeżeli powstał taki obowiązek;
- opłacanie VAT, jeżeli powstał;
- złożenie korekty VAT, jeżeli jest taka konieczność;
- branie udziału w kontrolach podatkowych, administracyjnych i innych;
- inne czynności.
Korekta faktury zakupu w okresie zawieszenia a podstawa składki zdrowotnej
W czasie zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca ma możliwość ujmowania w swoich księgach tzw. kosztów stałych, czyli wydatków stale powtarzających się, do których mogą należeć m.in. koszty najmu, koszty mediów, różnego rodzaju abonamentów, opłat licencyjnych, koncesyjnych, administracyjnych itp.
W okresie zawieszenia działalności gospodarczej osoba fizyczna prowadząca działalność nie podlega ani pod ubezpieczenia społeczne, ani pod ubezpieczenie zdrowotne, ani nie opłaca składek na Fundusz Pracy. Jednym słowem w czasie zawieszenia działalności nie podlega pod żadne obowiązkowe ubezpieczenia i nie opłaca żadnych składek ZUS.
Ustawodawca wspomniał o tym w art. 36a Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 roku (w okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca nie jest objęty ubezpieczeniem społecznym ani zdrowotnym).
Zatem za okres zawieszenia działalności nie jest ustalana ani podstawa składki zdrowotnej, ani sama składka zdrowotna przedsiębiorcy.
Wyjątkiem od reguły jest miesiąc, w którego trakcie przedsiębiorca dokonał zawieszenia działalności gospodarczej oraz miesiąc, w którego trakcie dokonał on wznowienia działalności gospodarczej.
Jeżeli więc zawieszenie albo wznowienie działalności następuje od innego dnia niż od pierwszego dnia miesiąca, wówczas za ten miesiąc przedsiębiorca będzie miał obowiązek obliczyć zarówno podstawę dla składki zdrowotnej, jak i wysokość składki zdrowotnej (i składek społecznych).
Co z rozliczeniem rocznym składki zdrowotnej za okres zawieszenia działalności?
Jeżeli więc osoba fizyczna albo wszyscy wspólnicy spółki cywilnej dokonają zawieszenia prowadzonej działalności gospodarczej na mocy ustawy – Prawo przedsiębiorców, wówczas zarówno uzyskane przychody, jak i poniesione koszty za okres zawieszenia działalności gospodarczej nie są wliczane do:
- miesięcznej podstawy obliczania składki zdrowotnej, a więc składka zdrowotna za okres zawieszenia nie występuje;
- rocznej podstawy obliczania składki zdrowotnej, a zatem roczna składka zdrowotna za okres zawieszenia nie występuje.
Co za tym idzie, korekta faktury zakupu niezależnie, z jakiej przyczyny, która wpłynie na zmniejszenie kosztów, a co za tym idzie, zwiększenie dochodu za okres zawieszenia działalności (albo zmniejszenie straty), nie wpłynie w żaden sposób zarówno na podstawę składki zdrowotnej, jak i jej wysokość z uwagi na to, że za okres zawieszenia działalności nie ustala się ani podstawy, ani składki zdrowotnej.
Przedsiębiorca, który będzie ustalał wysokość rocznej podstawy ubezpieczenia zdrowotnego, jak i składki zdrowotnej będzie brał pod uwagę tylko przychody i koszty powstałe poza okresem zawieszenia działalności gospodarczej.
Wyjątkiem od reguły może być tylko przypadek, w którym faktura korygująca zakup wymaga cofnięcia się do okresu sprzed okresu zawieszenia działalności i ujęcia w tym okresie otrzymanej przez nabywcę korekty. Jednak nawet w tym przypadku obowiązek obliczenia rocznej podstawy składki zdrowotnej i samej składki nie obejmie okresu zawieszenia działalności gospodarczej.
