Od 1 stycznia 2019 r. zmieniły się zasady prowadzenia egzekucji komorniczych. Koszty komornicze związane z prowadzeniem egzekucji obliczane są w innej niż dotychczas wysokości. Ile pobierze komornik i kogo obciąży opłatą?
Koszty komornicze: kiedy 10% dla komornika?
Komornik, który ściąga od dłużnika należności pieniężne, potrąca sobie z każdej wyegzekwowanej kwoty należną mu opłatę na koszty komornicze. Od 1 stycznia 2019 r. wynosi ona 10% wartości wyegzekwowanego świadczenia. Minimalna opłata wynosi przy tym 300 zł, a w niektórych przypadkach 200 zł ( gdy do wyegzekwowania należności doszło wyłącznie wskutek egzekucji z wierzytelności, rachunku bankowego, wynagrodzenia za pracę lub świadczeń z zabezpieczenia społecznego).
Wcześniej (przed 1 stycznia 2019 r.) wysokość opłaty nie była jednolita - wynosiła w zależności od sposobu egzekucji:
8% (w razie egzekucji z wynagrodzenia za pracę, rachunku bankowego, świadczenia z ubezpieczenia społecznego, niektórych zasiłków); lub
15% - przy pozostałych sposobach egzekucji (np. z rzeczy ruchomych).
Obecnie nie ma znaczenia, czy komornik wyegzekwował pieniądze z rachunku bankowego, wynagrodzenia za pracę czy w inny sposób - opłata jest jednolita, wynosi 10%.
Kogo obciąża opłata: dłużnika czy wierzyciela?
Opłata w wysokości 10% wyegzekwowanych kwot obciąża dłużnika, a nie wierzyciela. Opłata nie umniejsza należnych wierzycielowi kwot, tylko zwiększa kwotę, którą musi zapłacić dłużnik.
Przykład 1.
Komornik ma ściągnąć dług w wysokości 20.000 zł. Zajął w tym celu rachunek bankowy dłużnika, na którym znajdowało się 10.000 zł. Od pobranej z rachunku kwoty 10.000 zł komornik naliczył 10% należnej mu opłaty, czyli 1.000 zł. Dłużnikowi nadal pozostaje do zapłaty 11.000 zł, egzekucja komornicza będzie się więc dalej toczyć.
Gdy dłużnik wpłaca pieniądze komornikowi
Nowe przepisy zachęcają dłużników do dobrowolnej wpłaty pieniędzy komornikowi. Dzięki temu dłużnicy mogą sporo zaoszczędzić, bo zamiast 10% opłaty, zapłacą tylko 3% (ale nie mniej niż 150 zł). Są jednak warunki, żeby z tej obniżonej opłaty móc skorzystać. Dłużnik musi w tym celu:
wpłacić pieniądze do rąk komornika albo na rachunek bankowy komornika;
wpłata dotyczy całości lub części długu;
wpłata nastąpiła w terminie miesiąca od dnia doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji.
Obniżona do 3% opłata dotyczy tylko tych wpłat, które zostały uregulowane komornikowi w terminie miesiąca od otrzymania zawiadomienia o wszczęciu egzekucji. Wpłaty dokonane później już tej uldze nie podlegają.
Wpłata wierzycielowi z pominięciem komornika
Czy dłużnikom, wobec których została wszczęta egzekucja komornicza, opłaca się “dogadanie się” z wierzycielem i wypłacanie mu pieniędzy z pominięciem komornika? Czy od takich wpłat komornik może naliczyć jakieś koszty komornicze?
Jeśli dłużnik wpłacił bezpośrednio wierzycielowi jakieś kwoty na poczet długu, to wierzyciel powinien poinformować o tym komornika i złożyć wniosek o umorzenie egzekucji (w całości jeśli wpłata dotyczy całego długu, w części jeśli była to wpłata częściowa). Co z opłatami komorniczymi od takich wpłat? Kogo one obciążają i ile wynoszą wtedy koszty komornicze?
Jeśli wierzyciel wykaże, że złożył wniosek o umorzenie egzekucji, bo otrzymał wpłatę od dłużnika (np. dołączając do wniosku potwierdzenie otrzymania przelewu albo pokwitowanie), to opłata egzekucyjna obciąża dłużnika. Opłata wynosi wtedy:
5% (ale nie mniej niż 200 zł) - jeśli dłużnik zapłacił wierzycielowi w terminie miesiąca od dnia doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji;
10% (ale nie mniej niż 200 zł) - jeśli dłużnik zapłacił wierzycielowi po upływie miesiąca od dnia doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji.
Porozumienie między wierzycielem a dłużnikiem po wszczęciu egzekucji
Prowadzenie przez komornika egzekucji jest dla wielu dłużników sporym problemem, szczególnie wtedy, gdy nadal prowadzą działalność i liczą na “odbicie się”. Komornik może zająć rachunki bankowe, auta, maszyny dłużnika. Może też wysłać do jego kontrahentów pisma - zajęcie wierzytelności przysługujących dłużnikowi wobec jego kontrahentów. W ten sposób kontrahenci dłużnika dowiedzą się o jego problemach finansowych, co może zaważyć na dalszej współpracy. Szybkie “pozbycie się” egzekucji komorniczej jest więc w interesie dłużników.
Dlatego zdarza się, że już po wszczęciu egzekucji, gdy komornik podjął już pierwsze działania, dłużnik postanawia porozumieć się z wierzycielem. Zawiera z nim porozumienie dotyczące sposobu lub terminu spłaty długu. W zamian za to wierzyciel składa wniosek o umorzenie egzekucji. Mimo, że komornik nie zdążył wyegzekwować żadnych kwot, należy mu się w takiej sytuacji opłata.
Wynosi ona:
5% pozostałych do wyegzekwowania kwot - jeśli porozumienie między dłużnikiem a wierzycielem zostało zawarte w terminie miesiąca od dnia doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji;
10% pozostałych do wyegzekwowania kwot - jeśli porozumienie między dłużnikiem a wierzycielem zostało zawarte po upływie miesiąca od dnia doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji.
Kogo obciąża ta opłata? Jeżeli wierzyciel wykaże, że złożenie wniosku o umorzenie egzekucji ma związek z porozumieniem z dłużnikiem, komornik obciąży opłatą dłużnika. Jeśli tego nie wykaże, to koszty komornicze będzie musiał zapłacił wierzyciel.
Kiedy opłata obciąża wierzyciela, a nie dłużnika?
Co do zasady opłata egzekucyjna obciąża dłużnika. Ale są przypadki, gdy koszty komornicze obciążą nie dłużnika, a wierzyciela, który złożył do komornika wniosek o wszczęcie egzekucji.
Wierzyciel zostanie obciążony opłatą egzekucyjną w następujących przypadkach:
jeśli wierzyciel złożył wniosek o umorzenie egzekucji i nie wykazał, że ma to związek z otrzymaniem wpłaty bezpośrednio od dłużnika lub z zawarciem porozumienia z dłużnikiem dotyczącego spłaty długu;
jeśli wierzyciel w wyniku swojej bezczynności doprowadził do umorzenia postępowania egzekucyjnego (np. wierzyciel nie podał adresu dłużnika);
w razie oczywiście niecelowego wszczęcia postępowania egzekucyjnego;
w razie wskazania we wniosku o wszczęcie egzekucji osoby niebędącej dłużnikiem.
Kiedy stare, kiedy nowe koszty komornicze?
Nowe przepisy z ustawy o kosztach komorniczych stosuje się do postępowań egzekucyjnych wszczętych od 1 stycznia 2019 r.
Jeśli postępowanie egzekucyjne zostało wszczęte przed 1 stycznia 2019 r., a więc pod rządami starych przepisów - stosuje się stare zasady i koszty komornicze zostaną naliczone w starej wysokości. Jest jednak wyjątek, kiedy do egzekucji wszczętych przed 1 stycznia 2019 r. należy zastosować nowe przepisy.
Chodzi tu o omówione wcześniej koszty komornicze obciążające wierzyciela lub dłużnika w przypadku umorzenia egzekucji, np. gdy dłużnik zapłacił bezpośrednio wierzycielowi, gdy dłużnik zawarł porozumienie z wierzycielem, gdy wierzyciel w wyniku swojej bezczynności doprowadził do umorzenia egzekucji.
