W sprawach o wykroczenia, sprawach karnych i karno - skarbowych sąd może wydać bez rozprawy wyrok nakazowy. Oskarżony może się od takiego wyroku odwołać, ale ma na to tylko siedem dni. W tym celu trzeba złożyć sprzeciw od wyroku. Wyjaśniamy, jak to zrobić.
Wyrok nakazowy - w jakich sprawach?
W wielu sprawach o wykroczenia, karnych i karno - skarbowych sąd może wydać bez rozprawy, bez obecności oskarżonego (obwinionego) wyrok nakazowy. Dotyczy to spraw, w których można orzec grzywnę lub ograniczenie wolności. Są często wydawane np. w sprawach o wykroczenia drogowe, gdy kierowca nie przyjął mandatu i sprawa trafiła do sądu. Wyrok nakazowy po jego wydaniu jest doręczany oskarżonemu. Ten może się z nim zgodzić lub nie.
Jeśli oskarżony się z wyrokiem nie zgadza, musi złożyć sprzeciw od wyroku nakazowego. Jeśli nie złoży sprzeciwu, to wyrok się uprawomocni.
Wyrok nakazowy można więc potraktować jak “propozycje kary” wysłaną przez sąd, która w razie braku reakcji oskarżonego (obwinionego) stanie się wiążąca.
Doręczenie wyroku nakazowego
Po wydaniu wyroku nakazowego, sąd wysyła go zarówno oskarżycielowi, jaki oskarżonemu. Oskarżony otrzymuje wyrok nakazowy wraz z odpisem aktu oskarżenia. Dzięki temu oskarżony może przeczytać, o co został oskarżony i za co sąd wydał przeciw niemu wyrok nakazowy.
W tej samej kopercie powinno znajdować się pouczenie o prawie wniesienia sprzeciwu, sposobie jego wniesienia, terminie, w jakim należy to zrobić oraz skutkach niewniesienia sprzeciwu.
Dzień, w którym odebrano wyrok nakazowy jest istotny, bo od doręczenia liczy się 7-dniowy termin na zaskarżenie wyroku nakazowego (złożenie sprzeciwu). Dobrą praktyką jest niewyrzucanie koperty, w której wyrok doręczono, zszycie jej z wyrokiem i dodatkowo napisanie na niej daty odbioru pisma. Pozwoli to zapobiec pomyłkom przy obliczaniu terminów i zdawaniu się na pamięć co do dnia, w którym wyrok odebrano.
Termin na sprzeciw od wyroku nakazowego
Na zaskarżenie wyroku nakazowego jest niewiele czasu. Trzeba to zrobić w terminie 7 dni od doręczenia wyroku. Jeśli sprzeciw zostanie złożony po terminie, to prezes sądu odmówi jego przyjęcia.
Jak liczyć termin na wniesienie sprzeciwu? Zasady są następujące:
-
dnia, w którym odebrano wyrok nakazowy, nie uwzględnia się; pierwszym dniem terminu jest dzień następujący po dniu odebrania wyroku nakazowego;
-
jeśli ostatni dzień terminu wypada w sobotę, niedzielę lub dzień ustawowo wolny od pracy - to termin upływa kolejnego dnia niebędącego sobotą, niedzielą ani dniem ustawowo wolnym od pracy;
-
jeśli sobota, niedziela lub dzień ustawowo wolny od pracy wypada w środku terminu - należy je uwzględnić (nie można tych dni pominąć w obliczeniach);
-
wystarczy w ostatnim dniu terminu wysłać sprzeciw do sądu za pośrednictwem Poczty Polskiej - termin zostanie wtedy zachowany, decyduje data wysłania, a nie dostarczenia sprzeciwu do sądu.
Przykład 1.
Jan Nowak odebrał 25 października (czwartek) wyrok nakazowy. Ma siedem dni na złożenie sprzeciwu. Pierwszym dniem terminu będzie piątek, 26 października, drugim - sobota 26 października itd. Ostatni dzień terminu przypada na czwartek, 1 listopada. Jest to jednak dzień ustawowo wolny od pracy. W związku z tym , ostatni dzień terminu ulega przesunięciu na piątek, 2 listopada. Tego dnia można jeszcze złożyć w sądzie sprzeciw lub wysłać go do sądu za pośrednictwem Poczty Polskiej.
Upływ terminu na wniesienie sprzeciwu
Może się zdarzyć, że upłynie 7-dniowy termin na wniesienie sprzeciwu od wyroku nakazowego. Co wtedy?
Kodeks postępowania karnego pozwala na złożenie wniosku o przywrócenie terminu zawitego (art. 126 K.p.k.). Trzeba pamiętać o tym, że sąd przywróci termin tylko wtedy, jeśli:
-
niedotrzymanie terminu zawitego nastąpiło z przyczyn niezależnych od strony;
-
wniosek o przywrócenie terminu należy złożyć w terminie 7 dni od ustania przeszkody, która uniemożliwia dotrzymanie terminu;
-
wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu należy złożyć sprzeciw od wyroku nakazowego
Skutki złożenia sprzeciwu od wyroku nakazowego
Jakie są skutki wniesienia sprzeciwu od wyroku nakazowego? W razie wniesienia sprzeciwu wyrok nakazowy traci moc. Sprawa podlega rozpoznaniu na zasadach ogólnych, a więc trafi na rozprawę. Sąd nie może drugi raz wydać w tej samej sprawie wyroku nakazowego, musi ją rozstrzygnąć na ogólnych zasadach.
Sędzia, który wydał zaskarżony wyrok nakazowy nie będzie dalej prowadzić sprawy. Trafi ona do innego sędziego.
Skutki niezaskarżenia wyroku nakazowego
Jeśli wyrok nakazowy nie zostanie zaskarżony w terminie 7 dni od jego doręczenia, to wyrok stanie się prawomocny. Nie będzie go już można zaskarżyć. Jeśli w wyroku orzeczono obowiązek zapłaty grzywny - trzeba będzie ją uiścić, w przeciwnym razie zostanie ona przymusowo ściągnięta.
Podobny skutek wywoła cofnięcie złożonego sprzeciwu od wyroku nakazowego. Sprzeciw można cofnąć do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego na pierwszej rozprawie głównej.
Sprzeciw od wyroku nakazowego - co powinien zawierać?
Prawo do wniesienia sprzeciwu od wyroku nakazowego mają:
-
oskarżony,
-
oskarżyciel.
Sprzeciw od wyroku nakazowego powinien zostać sporządzony na piśmie. Sprzeciw jest mocno odformalizowany:
-
wystarczy, że wynika z niego, że osoba wnosząca sprzeciw nie zgadza się z wyrokiem;
-
nie musi zawierać uzasadnienia;
-
nie musi zawierać żadnych zarzutów.
| Zielona Góra, 30.10.2018 r. Jan Nowak ul. Przykładowa 1 11-111 Zielona Góra Sąd Rejonowy w Zielonej Górze II Wydział Karny Sygn. akt IIK 0000/18 Sprzeciw od wyroku nakazowego Wnoszę sprzeciw od wyroku nakazowego z dnia 12.09.2018 r. wydanego przez Sąd Rejonowy w Zielonej Górze w sprawie o sygn. akt II K 0000/18 przeciw oskarżonemu Janowi Nowakowi. Jan Nowak /podpis/ |
Wyrok nakazowy przeciwko kilku osobom
Możliwa jest sytuacja, w której jeden wyrok nakazowy został wydany przeciw kilku osobom. W takiej sytuacji każdy oskarżony może wnieść sprzeciw. Co ważne, wyrok nakazowy traci moc tylko wobec tego oskarżonego, który wniósł sprzeciw.
Przykład 2.
Sąd wydał wyrok nakazowy przeciwko Marii Nowak i Janowi Nowakowi. Doręczył go Marii Nowak i Janowi Nowakowi. Maria Nowak nie złożyła sprzeciwu od wyroku nakazowego, by myślała, że wystarczy, że zrobi to Jan Nowak. Jan Nowak złożył sprzeciw. Wyrok nakazowy straci moc tylko wobec Jana Nowaka i sprawa przeciwko niemu trafi na rozprawę. Wobec Marii Nowak wyrok stanie się prawomocny, bo Maria Nowak nie zaskarżyła wyroku.
