Odsetki od zaległości podatkowych potrafią urosnąć do pokaźnej kwoty. Można złożyć w urzędzie skarbowym wniosek o umorzenie odsetek podatkowych. Kiedy ma on szansę na uwzględnienie? Jakich formalności trzeba dopełnić i dlaczego do podania złożonego przez przedsiębiorcę trzeba dołączyć więcej dokumentów?
Umorzenie odsetek jedną z możliwych ulg
Urząd skarbowy może na wniosek podatnika umorzyć w całości lub w części odsetki za zwłokę. Jest to jedna z możliwych ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, wskazanych w art. 67a Ordynacji podatkowej.
Uzyskanie takiej ulgi nie jest jednak proste. Urząd skarbowy może ją przyznać, jeśli jest to uzasadnione:
-
ważnym interesem podatnika, lub
-
interesem publicznym.
| Możliwe ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych:
|
Wniosek o umorzenie odsetek - co trzeba udowodnić?
Żeby wniosek o umorzenie odsetek podatkowych miał szanse, trzeba udowodnić urzędowi jedną z dwóch rzeczy: że jest to uzasadnione ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym. Większość podatników nie jest w stanie tego wykazać, a urzędy skarbowe podchodzą do sprawy dość rygorystycznie. Jeśli przyczyną jest np. nagłą choroba, należy przedstawić zaświadczenia lekarskie. Jeśli są to zdarzenia losowe (np. pożar), również trzeba to udowodnić.
W wydanych w 2018 r. wyrokach Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził m.in., że:
-
“Ważny interes podatnika, to sytuacja, gdy z powodu nadzwyczajnych, losowych przypadków, podatnik nie jest w stanie uregulować zaległości podatkowych. Będzie to utrata możliwości zarobkowania, utrata losowa majątku; rozpatrując ważny interes podatnika, należy mieć na uwadze nie tylko sytuacje nadzwyczajne (losowe), ale także sytuację ekonomiczną podatnika” (wyrok NSA z 6.02.2018 r., sygn. akt II FSK 168/16);
-
“Okoliczność, w której strona nie dysponuje oczekiwanymi dochodami nie stanowi przesłanki uzasadniającej umorzenie zaległości podatkowej” (wyrok NSA z 16.01.2018 r., sygn. akt II FSK 3557/15);
-
“Pojęcia ważnego interesu podatnika nie można ograniczać tylko i wyłącznie do sytuacji nadzwyczajnych, czy też zdarzeń losowych uniemożliwiających uregulowanie zaległości podatkowych, albowiem pojęcie to funkcjonuje w zdecydowanie szerszym znaczeniu, uwzględniającym nie tylko sytuacje nadzwyczajne, ale również normalną sytuację ekonomiczną podatnika, wysokość uzyskiwanych przez niego dochodów oraz wydatków, a w tym względzie również wydatków ponoszonych w związku z ochroną zdrowia własnego lub członków najbliższej rodziny (koszty leczenia). W związku z tym w postępowaniu podatkowym wszczętym wnioskiem podatnika o przyznanie ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych szczególny nacisk winien być położony właśnie na analizę sytuacji ekonomicznej podatnika” (wyrok NSA z 27.06.2018 r., sygn. akt 1742/16);
-
“Niedopełnienie przez podatnika wyłącznie wymogów formalnych przy ubieganiu się o tak zwaną ulgę meldunkową mieści się w pojęciu "interesu publicznego", o którym mowa w art. 67a § 1 pkt 3 O.p., a uwzględnienie tej przesłanki może stanowić podstawę do zastosowania ulgi w spłacie zaległości podatkowej” (wyrok NSA z 26.04.2018 r., sygn. akt II FSK 2634/17);
-
“Interes publiczny to sytuacja, gdy zapłata zaległości podatkowych spowoduje konieczność sięgania przez podatnika do środków pomocy państwa, gdyż nie będzie w stanie zaspokajać swoich potrzeb materialnych” (wyrok NSA z 6.02.2018 r., sygn. akt II FSK 168/16).
Urząd skarbowy umorzyć może, ale nie musi
Składając wniosek o umorzenie odsetek podatkowych nie ma się pewności, czy zostanie on uwzględniony. Przepisy dają bowiem urzędowi skarbowemu szerokie pole działania w ramach tzw. swobodnego uznania. Urząd skarbowy może, ale nie musi przyznać ulgę, jaką jest umorzenie odsetek. Nie ma jednak całkowitej dowolności, bo nie może działać w sposób nieracjonalny czy sprzeczny z podstawowymi zasadami konstytucyjnymi.
| “Umorzenie zaległości podatkowej leży w zakresie uprawnień organu podatkowego, a nie obowiązku. Z tego względu przyznanie ulgi podatkowej odbywa się w ramach swobodnego uznania organu rozpatrującego stosowny wniosek. Oznacza to, że nawet w przypadku zaistnienia pozytywnych przesłanek umożliwiających umorzenie zaległości podatkowej (ważny interes podatnika lub interes publiczny), organ podatkowy nie ma obowiązku uwzględnienia wniosku podatnika i przyznania ulgi. Nie zwalnia to jednak organu podatkowego z obowiązku zebrania w sposób dokładny i wyczerpujący materiału dowodowego a następnie dokonania na jego podstawie oceny sytuacji skarżącego pod względem spełnienia przesłanek umożliwiających udzielenie ulgi podatkowej. Same zaś przesłanki - ważny interes podatnika i interes publiczny, mają charakter klauzul generalnych, których znaczenie pozostaje niedookreślone”. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 21 września 2018 r., sygn. akt I GSK 1783/18 |
Wniosek o umorzenie odsetek - jak napisać?
Każdy wniosek o ulgę w spłacie zobowiązań, a więc również wniosek o umorzenie odsetek podatkowych, powinien zawierać:
-
wskazanie rodzaju wnioskowanej ulgi (umorzenie w całości lub w części odsetek za zwłokę);
-
dokładne wskazanie przedmiotu żądania (wskazanie rodzaju podatku, okresu, kwoty);
-
uzasadnienie istnienia ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego, uzasadniającego zastosowanie ulgi;
-
podpis wnioskodawcy lub osoby reprezentującej wnioskodawcę.
Dodatkowo w przypadku wnioskodawcy prowadzącego działalność gospodarczą, wniosek o umorzenie odsetek powinien zawierać wskazanie, na jakich warunkach ulga w spłacie zobowiązań miałaby być udzielona ( wskazanie konkretnego punktu art. 67b § 1 Ordynacji podatkowej):
-
pkt 1 – ulga nie stanowiąca pomocy publicznej;
-
pkt 2 – ulga stanowiąca pomoc de minimis;
-
pkt 3 – ulga stanowiąca pomoc publiczną).
Co dołączyć do wniosku?
Wniosek o umorzenie odsetek trzeba udokumentować, wic należy do niego dołączyć:
-
wszelkie dokumenty uzasadniające umorzenie odsetek;
-
sprawozdania finansowe za ostatnie 3 lata obrotowe, sporządzone zgodnie z przepisami o rachunkowości (jeśli był obowiązek ich sporządzania);
-
informacje o bieżącej sytuacji finansowej wnioskodawcy;
-
w przypadku osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej – oświadczenie o stanie majątkowym, zawierające w szczególności informacje na temat ilości osób pozostających we wspólnym z wnioskodawcą gospodarstwie domowym oraz ich przychodach i wydatkach.
Wnioski składane przez przedsiębiorców - dodatkowe dokumenty
Była już mowa o tym, że jeśli wniosek o umorzenie odsetek podatkowych składa przedsiębiorca, to musi podać w nim, jakim rodzajem pomocy ma być umorzenie mu odsetek (pomoc de minimis, pomoc publiczna, pomoc nie stanowiącą pomocy publicznej).
Z reguły przedsiębiorcy występują o przyznanie ulg w ramach pomocy de minimis. Dotyczy ona sytuacji, gdy łączne przyznane przedsiębiorcy wsparcie (a umorzenie podatków jest wsparciem) jest nie większe niż 200.000 euro w ciągu trzech lat podatkowych (roku bieżącego i dwóch poprzednich lat). Dla przedsiębiorstwa prowadzącego działalność w zakresie drogowego transportu towarów limit wynosi 100 000 euro.
Starając się o pomoc de minimis, trzeba dodatkowo dołączyć do wniosku:
-
wszystkie zaświadczenia o pomocy de minimis otrzymane w roku bieżącym oraz dwóch poprzednich latach, albo oświadczenia o wielkości pomocy de minimis otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenia o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie;
-
formularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc de minimis.
Co z odsetkami po złożeniu wniosku?
Jeśli wniosek o umorzenie odsetek będzie miał błędy, urząd wyznaczy termin na ich poprawienie.
Po rozpatrzeniu wniosku urząd wyda decyzję, w której albo umorzy odsetki, albo odmówi ich umorzenia.
W razie złożenia wniosku o umorzenie odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, odsetki za zwłokę są naliczane do dnia wniesienia wniosku, włącznie z tym dniem.
W przypadku wydania przez urząd decyzji umarzającej odsetki za zwłokę, dalsze odsetki za zwłokę od nieuregulowanej zaległości podatkowej są naliczane, począwszy od dnia następującego po dniu wniesienia podania (wniosku) o umorzenie odsetek.
