0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Cofnięcie pozwu, czyli jak zrezygnować ze sprawy w sądzie?

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Kiedy sprawa trafiła już do sądu, istnieje możliwość rezygnacji z dalszego procesowania się. Służy temu cofnięcie pozwu. Jest ono wykorzystywane również wtedy, gdy dłużnik w międzyczasie zapłacił, więc dalsze żądanie przyznania pieniędzy na drodze sądowej nie jest już uzasadnione. Jak to zrobić i o czym pamiętać?

Po co cofać pozew?

Przyczyny cofnięcia pozwu są różne. Najczęstsza to zapłacenie należności przez dłużnika, co powoduje, że nie można domagać się, żeby sąd w wyroku nakazał pozwanemu zapłatę już wcześniej zapłaconych kwot. W takiej sytuacji należy cofnąć pozew.

Przykład 1.

Janina Nowak złożyła w sądzie 1 lipca  pozew przeciw Piotrowi Kowalskiemu o zapłatę 6.500 zł za zaległe faktury. 14 sierpnia Piotr Kowalski uregulował zaległości. W tej sytuacji Janina Nowak powinna cofnąć pozew, skoro dług jest już spłacony. Gdyby spłacona została tylko należność główna, bez odsetek, to może cofnąć pozew co do należności głównej i nadal domagać się odsetek na drodze sądowej.

Niekiedy cofnięcie pozwu jest spowodowane tym, że osoba, która pozew złożyła zdaje sobie sprawę, że nie ma szans wygrać w sądzie i nie chce narażać się na dodatkowe koszty.

Cofnięcie pozwu bywa też elementem ugody zawieranej między stronami, do której sędziowie starają się namówić strony na pierwszej rozprawie. Przy zawieraniu ugody warto zadbać o sprawy związane z rozliczeniem kosztów procesu. Cofnięcie pozwu jest najdalej idącym ustępstwem na rzecz drugiej strony i warto w zamian za nie co najmniej zapewnić sobie nieobciążanie kosztami procesu poniesionymi przez drugą stronę. O rozliczeniu kosztów w razie cofnięcia pozwu piszemy w dalszej części.

Jak cofnąć pozew?

Cofnięcie pozwu może nastąpić w piśmie procesowym skierowanym do sądu (z odpisami dla wszystkich uczestników) albo ustnie na rozprawie.

Pozew może zostać cofnięty:

  • w całości; lub

  • w części

Cofnięcie pozwu w części może dotyczyć np. części należności głównej. Wówczas sąd umarza postępowanie co do cofniętej części i prowadzi je nadal w stosunku do pozostałej, niecofniętej części.

Możliwe jest też cofnięcie pozwu co do należności głównej i podtrzymanie żądania zasądzenia odsetek. Z reguły ma to miejsce wtedy, gdy dłużnik po złożeniu przeciwko niemu pozwu zapłacił tylko należność główną, bez odsetek.

“Wygaśnięcie wierzytelności głównej nie powoduje wygaśnięcia odsetek. Roszczenie o odsetki za opóźnienie, po jego powstaniu, uzyskuje samodzielny byt niezależny od długu głównego. Można zatem cofnąć powództwo w zakresie należności głównej, podtrzymując żądanie zapłaty odsetek”.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z z 22 stycznia 2015 r., sygn. akt VI ACa 422/14

Nie bez znaczenia jest moment, w którym pozew jest cofany. Moment cofnięcia pozwu

Jeśli następuje to:

  • zanim sąd wysłał pozwanemu odpis pozwu - sąd zwróci osobie, która pozew złożyła całą opłatę od pozwu;

  • już po wysłaniu odpisu pozwu, ale przed rozpoczęciem posiedzenia, na które sprawa została skierowana - sąd zwróci połowę opłaty od pozwu.

Moment cofnięcia pozwu ma też znaczenia jeśli chodzi o to, czy na cofnięcie pozwu trzeba uzyskać zgodę drugiej strony. Jeśli cofnięcie pozwu następuje:

  • do rozpoczęcia pierwszej rozprawy - na cofnięcie pozwu nie jest potrzebna zgoda pozwanego; nie trzeba zrzekać się roszczenia cofając pozew;

  • po rozpoczęciu pierwszej rozprawy - na cofnięcie pozwu bez zrzeczenia się roszczenia potrzebna jest zgoda pozwanego; na cofnięcie pozwu połączone ze zrzeczeniem się roszczenia nie jest potrzebna zgoda pozwanego;

Cofnięcie pozwu ze zrzeczeniem się roszczenia

Była już mowa o tym, że cofnięcie pozwu - jeśli jest dokonywane już po rozpoczęciu pierwszej rozprawy - wymaga zgody pozwanego. Taką zgodę można ominąć, jeśli cofnięcie pozwu jest połączone ze zrzeczeniem się roszczenia.  Jakie skutki wywołuje zrzeczenie się roszczenia? Wyjaśnił to Sąd Najwyższy:

“Zrzekając się roszczenia procesowego, powód rezygnuje ze zbadania jego zasadności w tym samym stanie faktycznym i wobec tego samego pozwanego. W razie ponownego wytoczenia powództwa o to samo roszczenie i przeciwko temu samemu dłużnikowi (pozwanemu), sąd powinien wydać wyrok oddalający powództwo, jeżeli dłużnik powoła się na wcześniejsze cofnięcie pozwu i zrzeczenie się roszczenia przez powoda w poprzednim procesie. Wówczas cofnięcie powództwa ze zrzeczeniem się roszczenia stanowi negatywną przesłankę procesową do ponownego wniesienia powództwa o to samo roszczenie”.
Postanowienie Sądu Najwyższego z 1 lutego 2017 r., sygn. akt III SO 6/16

Przykład 2.

Jan Nowak złożył pozew przeciw Adamowi Kowalskiemu. Zorientował się jednak, że sprawę najprawdopodobniej przegra, bo m.in. ważni dla sprawy świadkowie przebywają za granicą i nie będzie szans na ich przesłuchanie w sądzie, nie przygotował też wystarczających dowodów potwierdzających zasadność pozwu. Jan Nowak postanowił cofnąć pozew. Chciałby móc go złożyć w przyszłości ponownie. Jeśli Jan Nowak zdąży cofnąć pozew przed pierwszą rozprawą, to nie potrzebuje na to zgody pozwanego Adama Kowalskiego, nie musi się też zrzekać roszczenia. Jeśli jednak Jan Nowak nie zdążył cofnąć pozwu przed pierwszą rozprawą, to ma dwa wyjścia. Pierwsze - może cofnąć pozew bez zrzeczenia się roszczenia i liczyć na to, że pozwany Adam Kowalski się na to zgodzi. Drugie - może bez zgody pozwanego cofnąć pozew, ale tylko jeśli równocześnie zrzeknie się roszczenia. Zrzeczenie się roszczenia spowoduje, że w przyszłości Jan Nowak nie będzie już mógł ponownie złożyć pozwu w tej samej sprawie.

Cofnięcie pozwu - skutki

Jakie są skutki cofnięcia pozwu?

  • pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa - np. nie powoduje przerwania biegu terminu przedawnienia;

  • w razie cofnięcia pozwu poza rozprawą przewodniczący odwołuje wyznaczoną rozprawę i o cofnięciu zawiadamia pozwanego, który może w terminie dwutygodniowym złożyć sądowi wniosek o przyznanie mu kosztów procesu; o rozliczeniu kosztów procesu piszemy w dalszej części;

  • gdy skuteczność cofnięcia pozwu zależy od zgody pozwanego (taka zgoda jest potrzebna, jeśli cofnięcie pozwu następuje już po rozpoczęciu rozprawy i równocześnie powód nie zrzeka się roszczenia), to niezłożenie przez pozwanego oświadczenia w tym przedmiocie w terminie dwóch tygodni od otrzymania zawiadomienia uważa się za wyrażenie zgody.

Kiedy cofnięcie pozwu będzie niedopuszczalne?

Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są:

  • sprzeczne z prawem lub

  • sprzeczne z zasadami współżycia społecznego albo

  • zmierzają do obejścia prawa.

Wynika to z art. 203 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego. Co jeśli sąd uzna, że cofnięcie pozwu byłoby sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzało do obejścia prawa? Sąd powinien wtedy nadal prowadzić postępowanie, wydawszy uprzednio postanowienie stwierdzające uznanie tych czynności za niedopuszczalne i odmawiające umorzenia postępowania.

W sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych sąd ma jeszcze bardziej pilnować interesów pracowników i ubezpieczonych. Dlatego sąd uzna cofnięcie pozwu za niedopuszczalne także wówczas, gdyby czynność ta naruszała słuszny interes pracownika lub ubezpieczonego (art. 469 K.p.c.).

Przykład 3.

Pracownik złożył pozew do sądu o odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę. Na pierwszej rozprawie pracodawca reprezentowany przez prawników podtrzymuje stanowisko o uznaniu wypowiedzenia za pracę za prawidłowe, dodatkowo wywiera presję na pracowniku, by ten cofnął pozew, w przeciwnym razie zostanie obciążony kosztami przegranego procesu. Pracownik oświadcza na rozprawie, że w takim razie wycofuje pozew. Sąd na podstawie zebranego dotychczas materiału dowodowego uznaje, że cofnięcie pozwu naruszałoby słuszny interes pracownika i prowadzi postępowanie nadal, odmawiając jego umorzenia.

Cofnięcie pozwu - co z kosztami procesu?

Zasada jest taka, że ten, kto cofa pozew, jest z reguły traktowany jako strona przegrywająca sprawę. A ten, kto sprawę w sądzie przegrywa, ponosi koszty przegranego procesu. Musi zwrócić też przeciwnikowi, na jego żądanie, poniesione przez niego koszty. wynika to z art. 203 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego. Koszty mogą być niemałe, szczególnie wtedy, gdy przeciwnik był reprezentowany przez adwokata lub radcę prawnego.

Przykład 4.

Maria Kowalska zleciła kancelarii prawnej odzyskanie 12.000 zł od swojego dłużnika, Adama Nowaka. 1 czerwca z kancelarii wysłano do dłużnika wezwanie do zapłaty. Dłużnik po jego otrzymaniu zapłacił w dniu 14 czerwca. Maria Kowalska nie poinformowała jednak kancelarii o otrzymanej wpłacie. 10 lipca został złożony w sądzie pozew przeciw Adamowi Nowakowi. W odpowiedzi na pozew Adam Nowak dołączył potwierdzenie zapłaty 12.000 zł, wskazał, że zapłacił jeszcze przed złożeniem przeciw niemu pozwu i żądanie zapłaty od niego w sądzie jest całkowicie niezasadne i było niezasadne już w dniu składania pozwu. Maria Kowalska nie ma szans wygrać sprawy w sądzie (bo dług już został uregulowany i sąd nie orzeknie o ponownym obowiązku jego zapłaty). Pozostaje w tej sytuacji cofnąć pozew. Adam Nowak może żądać przyznania mu zwrotu kosztów procesu. Jeśli Adama Nowaka reprezentował adwokat lub radca prawny, będzie to kwota 3.600 zł (wynikająca z rozporządzeń określających stawki, które tytułem zwrotu kosztów procesu może przyznać sąd).

Zapłata w trakcie procesu a cofnięcie pozwu

Inaczej z punktu widzenia kosztów sądowych traktowana jest sytuacja, gdy pozew został cofnięty, bo pozwany zapłacił po wniesieniu przeciwko niemu pozwu. W takiej sytuacji, gdy w chwili wniesienia pozwu pozew był zasadny, a zapłata nastąpiła później, i tak pozew należy cofnąć. Ale cofając pozew należy równocześnie wskazać i udowodnić, że jest to spowodowane zapłatą należności przez pozwanego dokonaną w trakcie procesu sądowego. Cofając pozew można wtedy złożyć wniosek o obciążenie pozwanego kosztami procesu. W takiej sytuacji to pozwany jest bowiem traktowany tak, jakby sprawę przegrał. Decydujące znaczenie ma to, że zapłacił, gdy sprawa już trafiła do sądu.  Ważne, aby do pisma dołączyć potwierdzenie otrzymania zapłaty od pozwanego.

“Zasadą jest (art. 203 § 2 k.p.c.), że w wypadku cofnięcia pozwu obowiązek zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego, na jego żądanie, obciąża powoda bez względu na przyczynę cofnięcia. Jednakże dopuszczalne jest odstępstwo od tej zasady w sytuacji, gdy powód wykaże, że wystąpienie z powództwem było niezbędne dla celowego dochodzenia praw lub celowej obrony, z uwzględnieniem okoliczności istniejących w dacie wytoczenia pozwu. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy cofnięcie pozwu jest konsekwencją zaspokojenia przez pozwanego wymagalnego w chwili wytoczenia powództwa roszczenia powoda. W rozumieniu przepisów o kosztach procesu (art. 98 k.p.c.) pozwanego należy uznać wówczas za stronę przegrywającą sprawę.”
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r., sygn. akt II CZ 208/11

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów