Z likwidacją działalności gospodarczej związane są określone obowiązki wymagane treścią ustawy o VAT oraz ustawy o PIT. W poniższym artykule zastanowimy się, w jaki sposób rozliczenia podatków powinien dokonać podatnik rozliczający się kwartalnie, w momencie, gdy następuje likwidacja działalności w trakcie kwartału.
Likwidacja działalności w trakcie kwartału a podatek PIT
Jak stanowi art. 44 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT, podatnicy osiągający dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej mają obowiązek – bez wezwania – wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy.
Zasadniczo dochodem z działalności gospodarczej stanowiącym podstawę obliczenia zaliczki u podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów jest różnica pomiędzy wynikającym z tych ksiąg przychodem i kosztami jego uzyskania. Jeżeli jednak podatnik na koniec miesiąca sporządza remanent towarów, surowców i materiałów pomocniczych lub naczelnik urzędu skarbowego zarządzi sporządzenie takiego remanentu, dochód ustala się według zasad określonych w art. 24 ust. 2.
Regułą jest, że podatnicy są obowiązani wpłacać zaliczki miesięczne. Wysokość takich zaliczek ustala się w następujący sposób:
- obowiązek wpłacania zaliczki powstaje, poczynając od miesiąca, w którym dochody te przekroczyły kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz najniższej stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1;
- zaliczkę za ten miesiąc stanowi podatek obliczony od tego dochodu według zasad określonych w art. 26 i art. 27;
- zaliczkę za dalsze miesiące ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za miesiące poprzedzające.
Trzeba jednak wskazać, że przepisy przewidują również możliwość opłacania zaliczek w systemie kwartalnym. Otóż zgodnie z art. 44 ust. 3g ustawy o PIT podatnicy, będący małymi podatnikami oraz podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej, o których mowa w art. 22k ust. 11, mogą wpłacać zaliczki kwartalne. Wysokość zaliczek ustala się w następujący sposób:
- obowiązek wpłacania zaliczki powstaje, poczynając od kwartału, w którym dochody przekroczyły kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz najniższej stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1;
- zaliczkę za ten kwartał stanowi podatek obliczony od dochodu według zasad określonych w art. 26 i art. 27;
- zaliczkę za kolejne kwartały ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za poprzednie kwartały.
Kwartalna forma wpłacania zaliczek jest również dostępna dla podatników opodatkowujących swoją działalność podatkiem liniowym oraz ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. O wyborze sposobu wpłacania zaliczek kwartalnych podatnicy informują w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym stosowali kwartalny sposób wpłacania zaliczek.
Likwidacja działalności w trakcie kwartału a podatek VAT
Również na gruncie podatku od towarów i usług możliwe jest opłacanie podatku w formie kwartalnej. Na gruncie podatku VAT nie mamy do czynienia z zaliczkami na podatek, ponieważ jest to zobowiązanie spłacane na bieżąco. Wiąże się to zatem z koniecznością składania deklaracji podatkowych JPK VAT.
Otóż zgodnie z art. 99 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu.
W myśl art. 99 ust. 2 ustawy o VAT mali podatnicy, którzy wybrali metodę kasową, składają w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy kwartalne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale.
Deklaracje podatkowe kwartalne mogą, po uprzednim zawiadomieniu na piśmie naczelnika urzędu skarbowego, najpóźniej do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalna deklaracja podatkowa, składać również:
- mali podatnicy, którzy nie wybrali metody kasowej;
- podatnicy podlegający opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek (estoński CIT), jeżeli wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) u tych podatników nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w zł kwoty odpowiadającej równowartości 4 000 000 euro, przy czym przeliczenia kwoty wyrażonej w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.
W tym miejscu należy przypomnieć, że zgodnie z art. 99 ust. 3a ustawy o VAT kwartalnego rozliczenia podatku VAT nie stosuje się do podatników:
- zarejestrowanych przez naczelnika urzędu skarbowego jako podatnicy VAT czynni – przez okres 12 miesięcy, począwszy od miesiąca, w którym dokonana została rejestracja;
- którzy w danym kwartale lub w poprzedzających go 4 kwartałach dokonali dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy, chyba że łączna wartość tych dostaw bez kwoty podatku nie przekroczyła, w żadnym miesiącu z tych okresów, kwoty 50 000 zł;
- którzy w danym kwartale dokonali importu towarów na zasadach określonych w art. 33a ust. 1;
- w których przypadku w danym kwartale stwierdzono, że wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 19a Ustawy z dnia 6 marca 2018 roku – Prawo przedsiębiorców, nie zapewniali możliwości dokonywania zapłaty przy użyciu instrumentu płatniczego w rozumieniu Ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 roku o usługach płatniczych w każdym miejscu, w którym działalność gospodarcza jest faktycznie wykonywana, w szczególności w lokalu, poza lokalem przedsiębiorstwa lub w pojeździe wykorzystywanym do świadczenia usług transportu pasażerskiego.
Przykładowe rozliczenie podatków przy likwidacji działalności gospodarczej w trakcie kwartału
Mając na uwadze ww. przepisy, poniżej prezentujemy przykład, który obrazuje, w jaki sposób należy dokonać rozliczenia podatku VAT oraz PIT w przypadku likwidacji działalności w trakcie kwartału.
Przykład 1.
Pani Iwona prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, w ramach której rozlicza podatek VAT kwartalnie oraz opłaca kwartalne zaliczki na podatek PIT. 20 lutego kobieta zlikwidowała działalność gospodarczą.W jakim terminie powinna dokonać rozliczenia podatków za okres od 1 stycznia do 20 lutego?
Pani Iwona deklarację VAT powinna złożyć w terminie do 25 kwietnia, natomiast zaliczkę na podatek PIT powinna opłacić w terminie do 20 kwietnia.
Informacyjnie dodajmy, że zgodnie z art. 47 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc, z zastrzeżeniem ust. 1a, nie później niż:
- do 5. dnia następnego miesiąca – dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych;
- do 15. dnia następnego miesiąca – dla płatników składek posiadających osobowość prawną;
- do 20. dnia następnego miesiąca – dla pozostałych płatników składek.
Na zakończenie dodajmy, że w związku z likwidacją działalności gospodarczej pojawia się również obowiązek sporządzenia remanentu likwidacyjnego na gruncie podatku VAT oraz konieczność sporządzenia wykazu składników majątku zgodnie z art. 24 ust. 3a ustawy o PIT.
