Wynagrodzenie członka zarządu może być otrzymane zarówno w ramach aktu powołania, jak i poprzez zawarcie pomiędzy spółką a członkiem zarządu odpowiedniego stosunku prawnego opartego na przepisach Kodeksu pracy lub Kodeksu cywilnego. Przepisy Kodeksu spółek handlowych nie określają, jakiego rodzaju stosunek prawny ma wiązać członka zarządu ze spółką.
Oskładkowanie wynagrodzenia członka zarządu
Zawarcie z członkiem zarządu umowy o pracę czy umowy zlecenia w kontekście oskładkowania tej umowy pociąga za sobą konieczność sporządzenia odpowiedniego zgłoszenia do ZUS-u, a także naliczenia składek społecznych i zdrowotnych na ogólnych zasadach stosowanych do tego typu umów. W przypadku tego rodzaju zatrudnienia nie ma odrębnych przepisów dotyczących oskładkowania wynagrodzenia. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych i ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych traktuje ich jako pracowników lub zleceniobiorców. Tym samym podlegają oni obowiązkowi ubezpieczeń społecznych i obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego na takich samych zasadach jak pracownicy i zleceniobiorcy.
Wynagrodzenie członka zarządu zatrudnionego na umowę o pracę podlega oskładkowaniu na takich samych zasadach jak innych pracowników. Konieczne jest zatem zgłoszenie pracownika na ZUS ZUA do wszystkich obowiązkowych ubezpieczeń społecznych: emerytalnego, rentowego, chorobowego i wypadkowego oraz do ubezpieczenia zdrowotnego z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10.
Odmiennego podejścia w kontekście oskładkowania wynagrodzenia wymaga odpłatne pełnienie funkcji członka zarządu w spółce na podstawie powołania na mocy uchwały zgromadzenia wspólników. Nie stanowi ono bowiem tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Tym samym osoby sprawującej taką funkcję nie zgłasza się do tych ubezpieczeń. Od 2022 roku składkę na ubezpieczenie zdrowotne zapłacą osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie. W tej sytuacji członka zarządu należy zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego z kodem tytułu ubezpieczenia 22 50 na deklaracji ZUS ZZA i pobierać od jego wynagrodzenia składkę zdrowotną w wysokości 9%.
Osoby, które wykonują obowiązki członków zarządu w polskich spółkach, ale jednocześnie podlegają systemowi ubezpieczeń społecznych w jednym z krajów UE/EOG lub w innym kraju, z którym Polska zawarła umowę dotyczącą zabezpieczenia społecznego, i potwierdzą to na zaświadczeniu A1, nie podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu w Polsce.
Po wejściu w życie przepisów dotyczących konieczności opłacania składki zdrowotnej od wynagrodzenia powołanego członka zarządu wiele osób szukało alternatywnego rozwiązania pozwalającego na zwolnienie odprowadzania dodatkowych danin do ZUS-u. Tu pomocny okazał się ksh, a przede wszystkim art. 176 wspomnianego aktu. Członkowie zarządu otrzymujący wynagrodzenie z tytułu powtarzających się świadczeń niepieniężnych nie są zobligowani do odprowadzania z tego tytułu składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Wynagrodzenie członka zarządu a opodatkowanie
W zależności od tego, w jakiej formie wypłacone są należności dla zarządu, czy na podstawie umowy o pracę, czy na podstawie powołania, zaliczkę na podatek dochodowy należy obliczyć w różny sposób. Różnice w sposobie ustalenia zaliczki na podatek wynikają z faktu, że przychody ze stosunku pracy i przychody z racji pełnienia funkcji w organach spółki na podstawie samego aktu powołania zaliczane są do odrębnych źródeł przychodów.
Umowa o pracę
Jeżeli członek zarządu zatrudniony jest na podstawie umowy o pracę, to jest ona podstawą wypłaty wynagrodzenia, a w zakresie opodatkowania i innych świadczeń członek zarządu jest traktowany jak każdy inny pracownik spółki. W przypadku wynagrodzenia dla członka zarządu zatrudnionego na podstawie umowy o pracę w celu obliczenia zaliczki na podatek dochodowy przychód należy pomniejszyć o koszty uzyskania przychodu oraz o opłacone składki społeczne. Od zaliczki na PIT odlicza się również kwotę zmniejszającą podatek. W PIT-11 przychody są wykazane w części E, wiersz 1.
Powołanie
Pełnienie funkcji członka zarządu na podstawie powołania nie jest tytułem do ubezpieczeń społecznych, ale od 2022 roku jest tytułem do ubezpieczenia zdrowotnego. Zaliczka na podatek od wynagrodzenia członka zarządu powinna być pobrana w wysokości 12% (lub 32% – na wniosek podatnika), a przychód pomniejszony jedynie o koszty uzyskania. Koszty te wynoszą 250 zł miesięczne, a za rok podatkowy nie więcej niż 3000 zł (także wówczas, gdy miejscowość zamieszkania członka zarządu jest inna niż miejscowość, w której znajduje się siedziba płatnika). Do wynagrodzenia za pełnienie funkcji członka zarządu na podstawie samego aktu powołania płatnik powinien stosować koszty w podstawowej wysokości.
[alert-info] W przypadku powołania od przychodu można jedynie potrącić standardowe koszty uzyskania przychodu w wysokości 250 zł. Nie mają tu zastosowania koszty podwyższone w wysokości 300 zł. [alert-info]
Przy wykonywaniu czynności przez członka zarządu na podstawie samego powołania, obliczając miesięczną zaliczkę na podatek, płatnik może stosować kwotę zmniejszającą podatek, jeśli członek zarządu złożył PIT-2. Wynagrodzenie oraz podatek od niego pobrany wykazuje się w PIT-11 w sekcji E, wiersz 5.
Powtarzające się świadczenia niepieniężne
Od wynagrodzenia z tytułu powtarzających się świadczeń niepieniężnych (176 ksh) spółka jako płatnik podatku nie pobiera zaliczek na PIT. Wspólnikowi należy wystawić PIT-11, gdzie przychody ze wspomnianego tytułu będą wykazane w części F deklaracji. Na podstawie tego zeznania członek zarządu rozlicza samodzielnie podatek dochodowy w swojej deklaracji podatkowej. Przychody te podlegają opodatkowaniu skalą podatkową.
Zryczałtowany podatek dochodowy
Odrębnym przypadkiem jest sytuacja, w której wynagrodzenie członka zarządu nie przekracza 200 zł. Wówczas płatnik pobiera zryczałtowany podatek według stawki 12%, bez pomniejszenia o koszty uzyskania przychodów. W przypadku członków zarządu, którzy nie mają polskiej rezydencji podatkowej, stosuje się również zryczałtowane stawki podatku, zwykle 20%.
Jak obliczyć wynagrodzenie członka zarządu w razie wypłat z kilku tytułów?
Nie ma żadnych przeszkód co do tego, aby członek zarządu otrzymywał wynagrodzenie z kilku tytułów jednocześnie. Jak wtedy policzyć składki i podatek?
Gdy dochodzi do połączenia umowy o pracę z umową organu zarządzającego, warto zwrócić uwagę na naliczanie zaliczek na PIT, gdyż podatek w tym przypadku będzie naliczany narastająco. Inaczej będzie w przypadku składek społecznych i zdrowotnych – są naliczane odrębnie z każdego tytułu.
Przykład 1.
Pan Marian otrzymuje comiesięczną wypłatę w wysokości 31 tys. zł z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu na podstawie aktu powołania oraz wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę w wysokości 10 tys. zł. Pracuje on w tej samej miejscowości, w której znajduje się jego miejsce pracy, oraz korzysta z pełnej kwoty zmniejszającej podatek. Jak zostanie obliczone jego wynagrodzenie z obu tych tytułów?
Styczeń | Styczeń | Luty | Luty | Marzec | Marzec | Kwiecień | Kwiecień | |
Wynagrodzenie - akt powołania | 31000 zł | 31000 zł | 31000 zł | 31000 zł | ||||
Wynagrodzenie – umowa o pracę | 10000 zł | 10000 zł | 10000 zł | 10000 zł | ||||
Społeczne pracownika (13,71%) | 1371 zł | 1371 | 1371 | 1371 | ||||
Składka zdrowotna | 2790 zł | 776,61 zł | 2790 zł | 776,61 zł | 2790 zł | 776,61 zł | 2790 zł | 776,61 zł |
KUP | 250 zł | 250 zł | 250 zł | 250 zł | 250 zł | 250 zł | 250 zł | 250 zł |
Podstawa opodatkowania | 30750 zł | 8379 zł | 30750 zł | 8379 zł | 30750 zł | 8379 zł | 30750 zł, z czego: - 2613 zł opodatkowane 12% - 28137 zł opodatkowane 32% | 8379 opodatkowane 32% |
Dochód narastająco | 30750 zł | 39129 zł | 69879 zł | 78258 zł | 109008 zł | 117387 zł | 148137 | 156516 zł |
Kwota zmniejszająca podatek | 300 zł | 300 zł | 300 zł | 300 zł | ||||
Zaliczka na podatek | 3690 zł | 705 zł | 3690 zł | 705 zł | 3690 zł | 705 zł | 9317 zł | 2681 zł |
Wynagrodzenie netto | 24520 zł | 7147,39 zł | 24520 zł | 7147,39 zł | 24520 zł | 7147,39 zł | 18893 zł | 5471,39 zł |
Przykład 2.
Pani Aneta otrzymuje comiesięczną wypłatę w wysokości 31 tys. zł z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu na podstawie aktu powołania oraz wynagrodzenie z powtarzających się świadczeń niepieniężnych w kwocie 10 tys. zł. Korzysta ona z pełnej kwoty zmniejszającej podatek przy obliczaniu zaliczek do wynagrodzenia z aktu powołania. Jak zostanie obliczone jej wynagrodzenie z obu tych tytułów?
Styczeń | Styczeń | Luty | Luty | Marzec | Marzec | Kwiecień | Kwiecień | |
Wynagrodzenie – akt powołania | 31000 zł | 31000 zł | 31000 zł | 31000 zł | ||||
Wynagrodzenie – świadczenia niepieniężne | 10000 zł | 10000 zł | 10000 zł | 10000 zł | ||||
Składka zdrowotna | 2790 zł | 2790 zł | 2790 zł | 2790 zł | ||||
KUP | 250 zł | 250 zł | 250 zł | 250 zł | ||||
Podstawa opodatkowania | 30750 zł | - | 30750 zł | - | 30750 zł | - | 30750 zł z czego: - 27750 zł opodatkowane 12% - 3000 zł opodatkowane 32% | - |
Dochód narastająco wliczany do progu podatkowego | 30750 zł | 30750 zł | 61500 zł | 61500 zł | 92250 zł | 92250 zł | 123000 zł | 123000 zł |
Kwota zmniejszająca podatek | 300 zł | 300 zł | 300 zł | 300 zł | ||||
Zaliczka na podatek | 3390 zł | 3390 zł | 3390 zł | 3990 zł | ||||
Wynagrodzenie netto | 24820 zł | 10000 zł | 24820 zł | 10000 zł | 24820 zł | 10000 zł | 24220 zł | 10000 zł |
Zarówno w przypadku zawarcia z członkiem zarządu umowy o pracę, jak i powołania go do pełnienia tej funkcji płatnik ma obowiązek pobraną zaliczkę na podatek dochodowy przekazać na rachunek urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ją pobrał. Wpłaty zaliczki na podatek dokonuje do urzędu skarbowego właściwego według swojej siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, jeśli nie ma siedziby.