W przypadku przedsiębiorców, którzy jako formę rozliczenia podatku wybrali ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, kluczową kwestią jest dobór odpowiedniej stawki podatku. Przedmiotem naszej analizy w tym zakresie będzie stawka ryczałtu przy sprzedaży detalicznej alkoholu.
Dopuszczalność opodatkowania ryczałtem sprzedaży detalicznej alkoholu
Tytułem wstępu zastanówmy się, czy opisany rodzaj działalności może być opodatkowany tą formą. Trzeba bowiem mieć na uwadze, że w pewnych obszarach gospodarczych ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest wykluczony.
W tym miejscu przywołajmy treść art. 8 ust. 1 pkt 4 ustawy o zryczałtowanym podatku, który podaje, że ta forma opodatkowania nie ma zastosowania do podatników prowadzących działalność gospodarczą wytwarzających wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, na podstawie odrębnych przepisów, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym wyrobem akcyzowym są m.in. napoje alkoholowe.
Trzeba przy tym wyraźnie podkreślić, że ww. art. 8 ust. 1 pkt 4 ustawy odnosi się do wytwarzania, a więc do działalności, w której wyniku powstają nowe wyroby, w tym również sprzedaży wyrobów własnej produkcji prowadzonej przez podatnika.
O zakwalifikowaniu działalności gospodarczej do działalności wytwórczej decyduje więc przede wszystkim końcowy efekt, tj. powstanie z zakupionych czy wytworzonych materiałów nowego wyrobu. Wyrób ten ma być nowy.
To oznacza, że wykluczona z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie jest działalność polegająca na nabywaniu i dalszej sprzedaży napojów alkoholowych.
Stawka ryczałtu przy sprzedaży detalicznej alkoholu
Stawka ryczałtu stosowana do przychodu determinowana jest rodzajem prowadzonej działalności. W kontekście rozpatrywanego zagadnienia zwróćmy uwagę, że dla:
- przychodu z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5% – opodatkowane są stawką 8,5% (art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy);
- przychodu z działalności gastronomicznej, w tym ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu poniżej 1,5% – opodatkowane są stawką 3% (art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a ustawy);
- przychodu z działalności usługowej w zakresie handlu – opodatkowane są stawką 3% (art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. b ustawy).
Dalej wskażmy, że stosownie do treści art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy o zryczałtowanym podatku działalność usługowa w zakresie handlu to sprzedaż, w stanie nieprzetworzonym, nabytych uprzednio produktów (wyrobów) i towarów, w tym również takich, które zostały przez sprzedawcę zapakowane lub rozważone do mniejszych opakowań albo rozlane do butelek, puszek lub mniejszych pojemników.
Użyte w przepisie sformułowanie „sprzedaż uprzednio nabytych towarów w stanie nieprzetworzonym” oznacza sprzedaż produktów (towarów) bez zmiany ich substancji czy wyglądu, tj. bez ingerencji sprzedającego we właściwości fabryczne produktu, ponieważ zgodnie z wykładnią językową „przetwarzać” to „przerabiać, zmieniać coś, nadając inny kształt, wygląd, inną postać, formę; przekształcać, przeobrażać”.
W myśl art. 4 ust. 1 pkt 5 lit. a ww. ustawy towary handlowe to towary (wyroby) zakupione w celu dalszej odsprzedaży, w stanie nieprzetworzonym.
W świetle powyższego od handlu alkoholem należy odróżnić usługi gastronomiczne. W myśl art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy działalność gastronomiczna oznacza usługi związane z przygotowaniem posiłków oraz sprzedażą posiłków i towarów. Element sprzedaży musi zatem towarzyszyć okoliczności przygotowywania posiłków – co jest kluczowe dla rozpoznania usługi gastronomicznej.
W przypadku, gdy dochodzi do detalicznej sprzedaży alkoholu w sklepie – mamy do czynienia z działalnością usługową w zakresie handlu – co oznacza, że właściwą stawką jest stawka 3% przychodu.
Jak słusznie zauważył Dyrektor IS w Gdańsku w interpretacji z 9 grudnia 2003 roku (nr BI/005/0789/03) ustawodawca nie ustanowił przy tym rodzaju usług żadnych wyjątków, tak więc przychody ze sprzedaży napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5% podlegają również opodatkowaniu stawką ryczałtu w wysokości 3% przychodów. Jedynie przychody z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5% podlegają opodatkowaniu ryczałtem w wysokości 8,5%.
Praktyczne aspekty rozliczenia ryczałtu od sprzedaży detalicznej alkoholu
Przechodząc do kwestii praktycznych, warto też przypomnieć, że ryczałt jest formą opodatkowania przychodu, a zatem podatnik w tym zakresie nie może odliczać kosztów podatkowych (art. 12 ust. 2 ustawy).
To powoduje, że 3-procentowa stawka dla działalności usługowej w zakresie handlu ma zastosowanie do przychodu ze sprzedaży, a nie do kwoty marży, czyli różnicy pomiędzy ceną sprzedaży a ceną zakupu alkoholu.
Pomimo tego nie można zapominać, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku podatnicy są obowiązani posiadać i przechowywać dowody zakupu towarów. W myśl zaś ust. 4 tego przepisu dowody zakupu należy przechowywać w miejscu wykonywania działalności lub, jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki – w miejscu wskazanym przez podatnika lub podatników jako ich siedziba, albo w biurze rachunkowym, któremu zostało powierzone prowadzenie ewidencji.
To oznacza, że choć wydatek nie może być kosztem podatkowym, to jednak podatnik korzystający z ryczałtu jest zobligowany posiadać dowody zakupu towarów, które w dalszej kolejności podlegają odsprzedaży.
Przykład 1.
Pani Jadwiga prowadzi sklep monopolowy, gdzie sprzedaje napoje alkoholowe. W październiku zakupiła alkohol o wartości 10 000 zł, natomiast sprzedała za 12 000 zł. Pani Jadwiga jako formę opodatkowania wybrała ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Jaki podatek zapłaci?
Niezależnie od zawartości alkoholu w napojach stawka podatku będzie wynosiła 3%. Podstawą opodatkowania będzie kwota 12 000 zł. Pani Jadwiga musi przechowywać dowody zakupu alkoholu.
Odpowiadając na pytanie postawione w tytule, należy wskazać, że sprzedaż detaliczna alkoholu może być opodatkowana ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych i w tym zakresie właściwa jest 3-procentowa stawka podatku.
