Tematyka sprzedaży auta wykupionego z leasingu przez podatnika prowadzącego działalność gospodarczą wciąż budzi wiele wątpliwości. Z uwagi na wprowadzoną zmianę przepisów warto zastanowić się, czy nowe niekorzystne regulacje obejmują wszystkie formy opodatkowania. W związku z tym w naszym dzisiejszym artykule przeanalizujemy, jak powinna wyglądać sprzedaż auta wykupionego z leasingu przez ryczałtowca!
Aktualne regulacje w zakresie wykupu i sprzedaży pojazdu z leasingu
Podstawową formą opodatkowania podatkiem dochodowym pozarolniczej działalności gospodarczej jest skala podatkowa.
W tym zakresie warto zatem sięgnąć na wstępie do przepisów ustawy o PIT.
Jak podaje art. 14 ust. 2 pkt 19 ustawy o PIT, do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej zalicza się w szczególności przychody z odpłatnego zbycia składników będących rzeczami ruchomymi, wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, na podstawie umowy, o której mowa w art. 23b ust. 1, przy czym przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.
Wskazany art. 23b ust. 1 ustawy o PIT dotyczy leasingu operacyjnego.
Istotne jest również to, że w przypadku sprzedaży pojazdu wykorzystywanego w działalności gospodarczej na podstawie umowy leasingu przychód określa się na podstawie art. 19 ustawy o PIT. Regulacja ta stanowi, że przychodem jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.
Natomiast wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami bądź prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.
Ponadto przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej jest również sprzedaż samochodu wykupionego z leasingu do majątku prywatnego.
Zgodnie bowiem z treścią art. 10 ust. 2 pkt 4 ustawy o PIT reguły dotyczące sprzedaży prywatnych rzeczy ruchomych (gdzie okres opodatkowania wynosi 6 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym miało miejsce nabycie) nie dotyczy składników, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 19, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki te zostały wycofane z działalności gospodarczej, i dniem ich odpłatnego zbycia nie upłynęło 6 lat.
Zatem w świetle aktualnie obowiązujących regulacji przedsiębiorca, który dokonuje prywatnego wykupu samochodu z leasingu i planuje dokonać sprzedaży w ramach majątku prywatnego, musi pamiętać, że sprzedaż będzie wolna od podatku dopiero po upływie 6 lat.
W przypadku wcześniejszej sprzedaży podatnik musi liczyć się z koniecznością rozliczenia transakcji jako generującej przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej. Nawet jeżeli firma zostanie formalnie zlikwidowana.
Taki dochód będzie podlegał opodatkowaniu zgodnie z wybraną przez podatnika formą opodatkowania pozarolniczej działalności gospodarczej.
Przykład 1.
Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym wykupił w styczniu 2022 roku samochód osoby z leasingu do majątku prywatnego. W związku z wykupem nie ujął wydatku w kosztach podatkowych. Wykupiony samochód nie został ujęty w ewidencji ŚT jako środek trwały. Podatnik od 30 grudnia 2022 roku zlikwidował działalność gospodarczą. Natomiast 3 stycznia 2023 roku sprzedał samochód. W świetle aktualnie obowiązujących przepisów taka sprzedaż będzie generować przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, ponieważ nie upłynął 6-letni okres karencji.
Sprzedaż auta wykupionego z leasingu przez ryczałtowca
Powyższe reguły zostały opisane w ustawie o PIT. W związku z tym pojawia się pytanie, czy możliwe jest inne rozwiązanie w sytuacji, gdy podatnik prowadzący działalność gospodarczą jako formę opodatkowania wybierze ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
W tym zakresie należy sięgnąć do treści art. 12 ust. 1 pkt 7 lit. e) ustawy o zryczałtowanym podatku, gdzie podano, że 3% stawka podatku ma zastosowanie do przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 2, 5-10 i 19-22 ustawy o podatku dochodowym.
W katalogu tym wymieniono m.in. art. 14 ust. 2 pkt 19 ustawy o PIT, co oznacza, że analogicznie zastosowanie również znajduje art. 10 ust. 2 pkt 4 ustawy o PIT.
W rezultacie również w przypadku podatników opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych obowiązuje reguła, zgodnie z którą prywatny wykup z leasingu i sprzedaż traktowana jest jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej przez okres 6 lat.
Stawka podatku jest znacznie niższa, ponieważ wynosi jedynie 3%, jednakże należy mieć na uwadze, że obliczana jest ona od przychodu, a nie od dochodu. To oznacza, że podatnik nie może uwzględnić w rozliczeniu żadnych kosztów podatkowych związanych z wykupem auta z leasingu.
Należy jednak podkreślić, że jeżeli cena wykupu pojazdu jest niewielka, to zdecydowanie korzystniejszą opcją jest ryczałt. Przy niskich kosztach lepiej opodatkować odpłatne zbycie stawką 3% od kwoty przychodu.
Sprzedaż auta wycofanego z działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem
Inną możliwą opcją jest wykup samochodu z leasingu do majątku firmowego i zakwalifikowanie pojazdu jako środka trwałego.
Podkreślić jednak należy, że późniejsze wycofanie takiego składnika oraz jego odpłatne zbycie wywoła takie same skutki podatkowe, ponieważ zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 lit. f) ustawy o zryczałtowanym podatku 3% stawka podatku ma zastosowanie do przychodów z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku wykorzystywanych w pozarolniczej działalności gospodarczej, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z tej działalności gospodarczej, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującym po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności, i dniem jego zbycia nie upłynęło 6 lat, będących:
- środkami trwałymi podlegającymi ujęciu w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych;
- składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa, ustalona zgodnie z art. 22g ustawy o podatku dochodowym, nie przekracza 1 500 zł;
- składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy rokowi lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych.
Reasumując zatem powyższe, niezależnie, czy podatnik prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych dokona wykupu pojazdu z leasingu bezpośrednio do majątku prywatnego, czy też wykupi pojazd do majątku firmowego, a następnie wycofa do majątku prywatnego, to odpłatne zbycie będzie podlegać opodatkowaniu 3% stawką podatkową przez okres 6 lat.
