Założenie działalności gospodarczej jawi się jako proces żmudny, zawiły i czasochłonny. W rzeczywistości wcale nie musi wyglądać tak skomplikowanie, jak brzmi. Wyjaśniamy główne kwestie dotyczące tego, jak i gdzie założyć firmę oraz dla kogo jest własna firma.
Kto może założyć firmę w Polsce?
Zgodnie z ustawą z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców każdy pełnoletni obywatel Polski ma prawo do założenia i prowadzenia własnej działalności gospodarczej na terenie kraju, a także do jej późniejszego zawieszenia czy zamknięcia. Wyjątek stanowią:
- osoby z sądowym zakazem prowadzenia działalności gospodarczej o konkretnym charakterze,
- funkcjonariusze publiczni, w przypadku których występuje ryzyko korupcji.
Przy spełnieniu pewnych warunków również niepełnoletni obywatel Polski może stać się właścicielem własnej firmy. Aby było to możliwe, musi mieć przedstawiciela ustawowego, który wyrazi na to zgodę i będzie zatwierdzać wszystkie wiążące decyzje. Pełną zdolność do czynności prawnych – w tym do samodzielnego prowadzenia własnej firmy – zyskuje się wraz z ukończeniem 18. roku życia.
Jak to wygląda w przypadku obcokrajowców? Każdy obywatel Unii Europejskiej i państwa członkowskiego Europejskiego Obszaru Gospodarczego może założyć w Polsce firmę na takich samych zasadach jak Polak. Obywatele innych państw również mogą prowadzić w naszym kraju działalność gospodarczą pod warunkiem okazania jednego z następujących dokumentów:
- zezwolenie na pobyt stały,
- zezwolenie na pobyt długoterminowy rezydenta Unii Europejskiej,
- zezwolenie na pobyt czasowy w określonym celu.
Jakie formy prawne są dostępne dla przedsiębiorców rozpoczynających własny biznes?
Polski przedsiębiorca pragnący pracować na własny rachunek ma do dyspozycji kilka form prawnych, do których należą:
- jednoosobowa działalność gospodarcza,
- spółka cywilna,
- spółka kapitałowa (z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjna),
- spółka osobowa (jawna, komandytowo-akcyjna, partnerska, komandytowa).
Wybór jednej z nich zadecyduje m.in. o rodzaju opodatkowania i księgowości, odpowiedzialności za podjęte zobowiązania oraz tym, kto będzie mógł reprezentować interesy firmy w kluczowych sprawach.
Kiedy najlepiej zarejestrować działalność gospodarczą?
Patrząc na to z ekonomicznego punktu widzenia, każdy moment jest dobry, by zacząć pracować na własny rachunek. Przedsiębiorca powinien jednak myśleć o tym, co przyniesie najwięcej korzyści jego firmie. Z tego powodu dobrym pomysłem jest zarejestrowanie firmy nie pierwszego, a drugiego dnia miesiąca. Dlaczego?
Niższa stawka ZUS-u obowiązuje przez 24 pełne miesiące prowadzenia firmy. Jeśli miesiąc będzie niepełny, okres ten zacznie się naliczać od pierwszego dnia kolejnego miesiąca, zatem ulgi przysługujące nowym przedsiębiorcom będą dla nas dostępne dłużej.
Gdzie można założyć własną działalność?
W zależności od formy prawnej firmy każdą z nich zakłada się w inny sposób. Poniżej prezentujemy informacje dotyczące tego, gdzie można zarejestrować różne rodzaje działalności gospodarczej:
- Jednoosobowa działalność gospodarcza -> Urząd Miasta lub Gminy Online – na stronie CEIDG lub za pośrednictwem bankowości online
- Spółka cywilna -> Urząd statystyczny Online – przez profil zaufany
- Spółka kapitałowa z ograniczoną odpowiedzialnością -> Online – przez Portal Rejestrów Sądowych lub S24
- Spółka akcyjna -> Online – przez Portal Rejestrów Sądowych lub S24
- Spółka jawna -> Online – przez Portal Rejestrów Sądowych lub S24
- Spółka komandytowo-akcyjna -> Online – przez Portal Rejestrów Sądowych
- Spółka partnerska -> Online – przez Portal Rejestrów Sądowych lub S24
- Spółka komandytowa -> Online – przez Portal Rejestrów Sądowych lub S24
Własna firma - ile trwa jej zakłożenie?
Czas rejestracji firmy zależy od wybranej formy prawnej. W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej czy spółki cywilnej możesz dopełnić formalności nawet w ciągu jednego dnia lub kilku godzin – szczególnie jeśli zdecydujesz się załatwić wszystko online bez wizyty w urzędzie.
Rejestracja innych form prawnych może potrwać dłużej ze względu na konieczność uzyskania wpisu do KRS. W związku z tym trzeba będzie na to poczekać od kilku dni do kilku tygodni – w zależności od stopnia skomplikowania konkretnej formy prawnej.
Z jakimi kosztami trzeba się liczyć, zakładając działalność?
Firmy o prostych formach prawnych (JDG i spółka cywilna) można założyć za darmo. Pozostałe wymagają uiszczenia pewnych opłat. Im bardziej skomplikowaną formę prawną wybierzemy, tym więcej przyjdzie nam zapłacić. Do takich kosztów mogą należeć m.in.:
- podatek od czynności cywilnoprawnych,
- opłata notarialna,
- wpis do KRS,
- opłata sądowa za wpis w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Kiedy nie trzeba rejestrować firmy?
Chociaż własna firma to niezwykle kusząca opcja, którą można łatwo zrealizować, nie zawsze trzeba decydować się na ten krok. Jeśli przychody z naszej pracy będą niewielkie (mniej niż 50% minimalnego wynagrodzenia), możemy zdecydować się na prowadzenie tzw. działalności nierejestrowanej. A jeśli zaczniemy zarabiać więcej, założymy własną firmę.
Decyzja o zarejestrowaniu działalności gospodarczej to dopiero pierwszy krok. Kolejnym jest jej prowadzenie, a w tym może nam pomóc wykwalifikowany księgowy lub system online.
