Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych pracodawca nie pobiera zaliczek od przychodów pracownika, jeżeli pracownik złoży do tego pracodawcy wniosek o niepobieranie zaliczki na podatek dochodowy.
Kto może złożyć wniosek o niepobieranie zaliczki na podatek dochodowy?
Wniosek o niepobieranie zaliczki na podatek dochodowy może złożyć osoba pracująca na podstawie umowy o pracę lub cywilnoprawnej w danym roku podatkowym, jeżeli przewiduje, że uzyskane przez nią dochody, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych, nie przekroczą w roku podatkowym kwoty 30 000 zł. Wniosek ten może złożyć na druku PIT-2(9) w części J bądź w inny przyjęty u pracodawcy sposób.
Jak wyliczyć wynagrodzenie, gdy pracownik złoży wniosek o niepobieranie zaliczki na podatek dochodowy?
Złożenie wniosku o niepobieranie zaliczki na podatek dochodowy nie ma wpływu na rozliczenie składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Co istotne, w tym przypadku składki zdrowotnej nie obniża się do 0 zł, tylko oblicza w normalnym trybie.
Wniosek wpływa jedynie na kwestie wyliczania zaliczki na podatek.
Przykład 1.
Pan Jan jest zatrudniony na część etatu, za wynagrodzeniem w kwocie 2000 zł. Złożył on do pracodawcy wniosek o niepobieranie zaliczki na podatek dochodowy. Jak wyliczone zostanie wynagrodzenie do wypłaty i koszt pracodawcy? Wyliczenie będzie wyglądać następująco:
Składki społeczne:
- ubezpieczenie emerytalne (pracownik): 195,20 zł (2000,00 zł × 9,76%),
- ubezpieczenie rentowe (pracownik): 30,00 zł (2000,00 zł × 1,5%),
- ubezpieczenie chorobowe (pracownik): 49,00 zł (2000,00 zł × 2,45%),
- suma składek (pracownika): 274,20 zł (195,20 zł + 30,00 zł + 49,00 zł),
- ubezpieczenie emerytalne (pracodawca): 195,20 zł (2000,00 zł × 9,76%),
- ubezpieczenie rentowe (pracodawca): 130,00 zł (2000,00 zł × 6,5%),
- ubezpieczenie wypadkowe (pracodawca): 33,40 zł (2000,00 zł × 1,67%),
- suma składek (pracodawcy): 358,60 zł (195,20 zł + 130,00 zł + 33,40 zł);
Składki na Fundusz Pracy (pracodawca): 49,00 zł;
Składki na FGŚP (pracodawca): 2,00 zł;
Podstawa składki zdrowotnej: 2000,00 zł – 274,20 zł = 1725,80 zł;
Składka zdrowotna: 1725,80 zł × 9% = 155,32 zł;
Zaliczka na podatek 0 zł (pracownik złożył wniosek o niepobieranie zaliczki);
Wynagrodzenie netto: 2000,00 zł – 195,20 zł (składki społeczne) – 155,32 zł (zdrowotna) = 1570,48 zł;
Całkowity koszt wynagrodzenia: 2000,00 zł + 358,60 zł (składki społeczne) + 49,00 zł (FP) + 2,00 zł (FGŚP) = 2409,60 zł.
Wniosek o niepobieranie zaliczki na podatek dochodowy a przekroczenie 30 000 zł w ciągu roku
W przypadku uzyskania przez pracownika dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach ogólnych przekraczających w roku podatkowym kwotę 30 000 zł pracodawca oblicza zaliczki bez stosowania kwoty zmniejszającej podatek. Co ważne, pracodawca bierze tu tylko dochód, jaki osiągnął pracownik w jego zakładzie pracy i jeśli przekracza 30 000 zł, to od nadwyżki należy obliczać i pobierać zaliczkę na podatek dochodowy.
Przykład 2.
Pan Kamil złożył do pracodawcy wniosek o niepobieranie zaliczki na podatek dochodowy. W lipcu uzyskał on wynagrodzenie w wysokości 5800 zł. Jego dochód przekroczył kwotę 30 000 zł o 2000 zł. Pracownikowi przysługują podstawowe koszty uzyskania przychodów. Jak wyliczone zostanie wynagrodzenie do wypłaty i koszt pracodawcy? Wyliczenie będzie wyglądać następująco:
Składki społeczne:
- ubezpieczenie emerytalne (pracownik): 488,00 zł (5000,00 zł × 9,76%),
- ubezpieczenie rentowe (pracownik): 75,00 zł (5000,00 zł × 1,5%),
- ubezpieczenie chorobowe (pracownik): 122,50 zł (5000,00 zł × 2,45%),
- suma składek (pracownika): 685,50 zł (488,00 zł + 75,00 zł + 122,50 zł),
- ubezpieczenie emerytalne (pracodawca): 488,00 zł (5000,00 zł × 9,76%),
- ubezpieczenie rentowe (pracodawca): 325,00,00 zł (5000,00 zł × 6,5%),
- ubezpieczenie wypadkowe (pracodawca): 83,50 zł (5000,00 zł × 1,67%),
- suma składek (pracodawcy): 896,50 zł (488,00 zł + 325,00 zł + 83,50 zł);
Składki na Fundusz Pracy (pracodawca): 122,50 zł;
Składki na FGŚP (pracodawca): 5,00 zł;
Podstawa składki zdrowotnej: 5000,00 zł – 685,50 zł = 4314,50 zł;
Składka zdrowotna: 4314,50 zł × 9% = 388,31 zł;
Podatek dochodowy:
- podstawa opodatkowanie 2000 zł – 250 zł – 685,50 zł = 1064,50 zł po zaokrągleniu 1065,00 zł,
- zaliczka na podatek 1065,00 zł x 12% = 127,80 zł po zaokrągleniu 128,00 zł;
Wynagrodzenie netto: 5000,00 zł – 685,50 zł (składki społeczne) – 388,31 zł (zdrowotna) – 128,00 (zaliczka na podatek) = 3798,19 zł;
Całkowity koszt wynagrodzenia: 5000,00 zł + 896,50 zł (składki społeczne) + 122,50 zł (FP) + 5,00 zł (FGŚP) = 6024,00 zł.
Wniosek o niepobieranie zaliczek na podatek a zakończenie umowy
Od 2023 roku po zakończeniu umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej oświadczenia pracownika, w tym wniosek o niepobieranie zaliczek, tracą moc prawną. Oznacza to, że w przypadku wypłaty wynagrodzenia po zakończeniu umowy należy obliczyć zaliczkę na podatek bez stosowania kwoty zmniejszającej podatek, pomimo wcześniejszego wniosku pracownika.
Przykład 3.
Umowa pana Jana z przykładu 1 zakończyła się 31 sierpnia 2023 roku. Wynagrodzenie za sierpień zostanie wypłacone 5 września. Czy zostanie naliczona zaliczka na podatek i ile wyniesie kwota do wypłaty? Od wynagrodzenia wypłaconego we wrześniu (po zakończeniu umowy) zostanie naliczona zaliczka na podatek. Gdyby wynagrodzenie było wypłacone w sierpniu, pracodawca nie zaliczyłby zaliczki na podatek. Wyliczenie będzie wyglądać następująco:
Podatek dochodowy:
- standardowe koszty 250,00 zł,
- podstawa opodatkowania 2000 zł – 250 zł – 274,20 zł = 1475,80 zł po zaokrągleniu 1476,00 zł,
- zaliczka na podatek 1476,00 zł × 12% = 177,12 zł po zaokrągleniu 177,00 zł.
Wynagrodzenie netto: 2000,00 zł – 195,20 zł (składki społeczne) – 155,32 zł (zdrowotna) – 177,00 (zaliczka) = 1393,48 zł.
Podsumowując, na podstawie wniosku płatnik nie pobiera zaliczki na PIT od dochodów do 30 000,00 zł. Jeśli dojdzie do przekroczenia tej kwoty, to od nadwyżki będzie pobierał zaliczkę na podatek bez jej pomniejszania o kwotę zmniejszającą zaliczkę.
