0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Czy można wręczyć wypowiedzenie zmieniające na urlopie wychowawczym?

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

W czasie kryzysu niektóre firmy mogą planować zmianę warunków wynagradzania na mniej korzystne. Takie modyfikacje wprowadza się za pomocą wypowiedzenia zmieniającego. Czy wypowiedzenie zmieniające na urlopie wychowawczym jest zgodne z prawem? Przeczytaj nasz artykuł i poznaj szczegóły.

Kto jest uprawniony do urlopu wychowawczego?

Zgodnie z art. 186 Kodeksu pracy urlop wychowawczy w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przysługuje pracownikowi zatrudnionemu co najmniej 6 miesięcy, przy czym do okresu tego zatrudnienia wlicza się wszystkie okresy zatrudnienia, również u poprzednich pracodawców. Z uprawnienia mogą skorzystać:

  • matka dziecka,
  • ojciec dziecka,
  • opiekun prawny

– jednak jeden miesiąc z 36-miesięcznego wymiaru urlopu przeznaczony jest wyłącznie dla ojca.

Urlop może być podzielony na maksymalnie pięć części i można z niego skorzystać do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat. Jeżeli posiada ono stopień niepełnosprawności i wymaga osobistej opieki pracownika, może być dodatkowo udzielony urlop wychowawczy na 36 miesięcy do ukończenia przez dziecko 18. roku życia.

Rodzice mogą mieć urlop wychowawczy jednocześnie, pod warunkiem że łączny okres korzystania z niego przez oboje rodziców nie przekroczy limitu przewidzianego w Kodeksie pracy.

Czy podczas urlopu wychowawczego można pracować?

Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może pracować zarówno u swojego, jak i innego pracodawcy, pod warunkiem że praca ta nie wyłącza możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Wiąże się to zazwyczaj z pracą na niepełny etat. Jeżeli pracownik chce łączyć urlop wychowawczy z pracą u swojego pracodawcy, wówczas składa pisemny wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy, a pracodawca ma obowiązek taki wniosek uwzględnić.

Pracownik uprawniony do urlopu wychowawczego może łączyć go z pracą zawodową. W tym celu powinien złożyć, z 21-dniowym wyprzedzeniem, wniosek o obniżenie czasu pracy do wymiaru nie niższego niż połowa etatu.

Pracownicy uprawnieni do urlopu wychowawczego są pod szczególną ochroną od dnia złożenia wniosku o:

  • udzielenie urlopu wychowawczego – do dnia zakończenia tego urlopu;
  • obniżenie wymiaru czasu pracy – do dnia powrotu do nieobniżonego wymiaru czasu pracy, nie dłużej niż przez łączny okres 12 miesięcy.

W tym okresie pracodawca nie może z takim pracownikiem rozwiązać umowy. Ale czy może wręczyć mu wypowiedzenie zmieniające?

Czym jest wypowiedzenie zmieniające?

Zgodnie z art. 42 kp wypowiedzenie zmieniające stosuje się do zmian wynikających z umowy warunków pracy i płacy. Ta forma wypowiedzenia umowy o pracę jest jednocześnie związana z zaproponowaniem pracownikowi nowych zasad uposażenia. Wypowiedzenie zmieniające jest stosowane w sytuacjach, gdy pracodawca chciałby nadal zatrudniać pracownika, ale na innych warunkach.

Modyfikacje mogą dotyczyć:

  • zmiany stanowiska pracy;
  • wysokości wynagrodzenia;
  • wymiaru etatu;
  • miejsca wykonywania pracy.

Jeżeli wypowiedzenie zmieniające dotyczy osoby zatrudnionej na czas nieokreślony, pracodawca ma obowiązek podać przyczynę wypowiedzenia, a także zawiadomić o zamiarze wręczenia wypowiedzenia reprezentujący pracownika związek zawodowy.

W przypadku odmowy przyjęcia przez pracownika nowych warunków pracy i płacy zaproponowanych przez pracodawcę jego umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu wypowiedzenia. Jednak gdy pracownik nie złoży oświadczenia o odmowie przyjęcia nowych warunków przed upływem połowy okresu wypowiedzenia, przyjmuje się, że wyraża na nie zgodę.

Czy są jakieś warunki umowy o pracę, których nie można zmienić za pomocą wypowiedzenia zmieniającego?

Nie wszystkie warunki pracy i płacy zawarte w umowie o pracę mogą zostać zmienione za pomocą wypowiedzenia zmieniającego. Jak wskazał w swojej uchwale z dnia 28 kwietnia 1994 roku Sąd Najwyższy, I PZP 52/93: „nie jest dopuszczalna przez dokonanie wypowiedzenia zmieniającego (art. 42 § 1 kp) zmiana rodzaju umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony na umowę na czas określony”.

Za pomocą wypowiedzenia zmieniającego nie można przekształcić umowy na czas nieokreślony na umowę na czas określony.

Przypomnijmy, że w obecnym stanie prawnym można zawrzeć trzy umowy na czas określony, których łączny czas trwania nie może być dłuższy niż 33 miesiące. Po tym okresie należy już zawrzeć umowę na czas nieokreślony.

Wypowiedzenie zmieniające na urlopie wychowawczym

Co do zasady pracownikowi uprawnionemu do urlopu wychowawczego nie można ani wypowiedzieć umowy o pracę, ani wręczyć wypowiedzenia zmieniającego.

Mówi o tym wprost art. 41 Kodeksu pracy, w którym czytamy, że„pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia”.

Są jednak pewne sytuacje, kiedy pracownikowi uprawnionemu do urlopu wychowawczego będzie można wręczyć wypowiedzenie zmieniające. Będzie to możliwe jedynie w razie:

  • ogłoszenia upadłości bądź likwidacji pracodawcy lub
  • gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, lub
  • wprowadzenia w drodze wypowiedzenia zmieniającego mniej korzystnych dla pracowników postanowień regulaminu wynagradzania lub układu zbiorowego pracy.

Możliwość wręczenia wypowiedzenia zmieniającego pracownikowi uprawnionemu do urlopu wychowawczego daje także art. 5 ust. 3 Ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U.2018.1969), który określa zasady wypowiadania stosunków pracy w ramach grupowego zwolnienia.

Czytamy w nim, że „wypowiedzenie pracownikom stosunków pracy w sytuacjach, o których mowa w art. 41 Kodeksu pracy, jest dopuszczalne w czasie urlopu trwającego co najmniej 3 miesiące, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli upłynął już okres uprawniający pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia”.

To, że przywołany przepis ustawy dotyczy także urlopu wychowawczego, potwierdza wyrok Sądu Najwyższego z 21 listopada 2006 roku, II PK 52/06, w którym czytamy, że urlop trwający co najmniej 3 miesiące, o którym mowa w art. 5 ust. 3, „dotyczy w zasadzie każdego urlopu, a więc wypoczynkowego, ale i innych urlopów, np. bezpłatnego, szkoleniowego lub wychowawczego, który został udzielony na co najmniej 3 miesiące”.

Ważną wskazówką udzieloną przez Sąd Najwyższy jest to, że chodzi o urlop udzielony na co najmniej 3 miesiące, co oznacza, że pracownik nie musi przebywać na nim od 3 miesięcy, a jedynie ma mieć urlop wychowawczy udzielony na taki czas.

Przykład

Pracodawca zatrudnia ponad 20 osób (podlega przepisom o zwolnieniach grupowych). W związku z ograniczoną liczbą zamówień planuje połowie pracowników zmienić warunki płacowe na mniej korzystne (zmniejszenie premii regulaminowej o 5%). Wśród osób, którym ma być wręczone wypowiedzenie zmieniające, jest pani Ania, przebywająca obecnie na urlopie wychowawczym, który został jej udzielony na 24 miesiące. Czy pracodawca może jej wręczyć wypowiedzenie zmieniające?

Tak. W związku z tym, że pracodawca podlega przepisom o zwolnieniach grupowych, pani Ania może otrzymać wypowiedzenie zmieniające, gdyż został jej udzielony urlop wychowawczy na okres dłuższy niż 3 miesiące.

Reasumując, poza kilkoma wyjątkowymi sytuacjami pracownikowi uprawnionemu do urlopu wychowawczego nie można zmienić warunków pracy i płacy za pomocą wypowiedzenia zmieniającego. Trzeba mieć na uwadze, że w razie odmowy przyjęcia przez pracownika nowych zasad uposażenia umowa o pracę ulega rozwiązaniu z upływem okresu wypowiedzenia. Wówczas taki pracownik może wystąpić do sądu o przywrócenie do pracy, a w związku z tym, że podlegał on szczególnej ochronie, należeć mu się będzie wynagrodzenie za cały okres pozostawania bez pracy.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów