Przedsiębiorcy coraz częściej w ramach wzajemnej współpracy i chęci przyciągnięcia do siebie klientów oferują różnego rodzaje promocji. Jedną z nich jest zakup towaru za symboliczną złotówkę. Czy taki zakup przedsiębiorca będzie mógł ująć w kosztach działalności i czy będzie on rodził przychód z tytułu nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń? Sprawdź!
Co stanowi przychód z nieodpłatnych świadczeń?
Ustawodawca nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem "nieodpłatnego świadczenia". Przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć takiego rodzaju działania jednego podmiotu, które nie spotykają się z wzajemnym i ekwiwalentnym świadczeniem ze strony podmiotu będącego beneficjentem (odbiorcą) takiego nieodpłatnego świadczenia. Dokonując więc wykładni gramatycznej, za „nieodpłatne świadczenie” uznać należy świadczenie „niewymagające opłaty, takie za które się nie płaci, bezpłatne” (Nowy Słownik Języka Polskiego, PWN, Warszawa 2003 r.). W rezultacie powstanie przychodu z nieodpłatnych świadczeń należy rozważyć zawsze wtedy, gdy podatnik otrzymuje bez obowiązku świadczenia wzajemnego rzeczy lub prawa bądź inne świadczenia lub też możliwość korzystania z rzeczy lub praw.
Przychodem podatkowym może być tylko takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały, definitywny. Jak stwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 25 kwietnia 2014 r., nr IPTPB3/423-36/14-2/GG:
"(...) przychodem są wszelkie przysporzenia majątkowe o charakterze trwałym, których rzeczywiste otrzymanie, a w niektórych przypadkach już sam fakt, że są należne, powoduje obowiązek zapłaty podatku dochodowego. Co do zasady, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa."
W praktyce ustalenie ceny danej korzyści bywa trudne. Wartość przychodu z nieodpłatnych świadczeń jest określana:
- jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców,
- jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu,
- jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku,
- w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
Zakup towaru za symboliczną złotówkę
Zakup za symboliczną złotówkę, co do zasady, generuje przychód z tytułu nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń. W przypadku zakupu dokonanego przez spółkę w ramach akcji promocyjnej organizowanej przez producenta, gdy zakup za symboliczną kwotę dokonywany jest w przypadku zrealizowania określonego pułapu zakupów, uznać należy, iż dokonywany jest w ramach sprzedaży premiowej. Zgodnie z obowiązującą linią orzeczniczą taki zakup nie stanowi nieodpłatnych świadczeń, a jest traktowany jako zakup towaru z rabatem finansowym. Jest on bowiem elementem strategii promocyjnej określonej w regulaminie kontrahenta, nie jest sprzedażą towaru po zaniżonej cenie rynkowej, a sprzedażą po obniżonej cenie w związku ze spełnieniem wymagań akcji premiowej. Sprzedaż premiowa jako polityka handlowa uzasadnia stosowanie ceny odbiegającej od ceny rynkowej.
Poprawność powyższego stwierdzenia potwierdza Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego z 18 kwietnia 2017 r. o sygn. 1061-IPTPB3.4511.108.2017.1.PW. Tożsame stanowisko prezentuje Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 7 grudnia 2017 r. o sygn. 0112-KDIL3-2.4011.295.2017.2, w której czytamy:
"W przedstawionym stanie faktycznym nie powstanie przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca ma prawo do stosowania najbardziej efektywnej, z jego punktu widzenia, polityki firmy, w tym oferowania programów lojalnościowych dla pewnych grup. (...) W konsekwencji, korzystanie na jednakowych warunkach z akcji promocyjnej i z rabatów przez nieograniczone grono osób (wszystkie osoby fizyczne, które posiadają zadłużenie u Wnioskodawcy) nie powoduje powstania przychodu u tych osób."
Podkreślić przy tym należy, że polityka ta skierowana powinna być do konkretnej grupy odbiorców na tożsamych zasadach. W przypadku różnicowania warunków promocyjnych dla poszczególnych grup odbiorców powstanie u nich przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń (analogicznie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 25 lipca 2017 r. o sygn. nr 0113-KDIPT2-3.4011.197.2017.1.RR).
Nabycie za symboliczną kwotę występuje w praktyce gospodarczej również w przypadku usług telekomunikacyjnych, gdzie w ramach usługi głównej podatnik otrzymuje rekompensatę na zakup dodatkowego towaru, zwykle telefonu, laptopa czy tabletu. Po stronie nabywcy nabycie po obniżonej cenie nie skutkuje koniecznością rozpoznania przychodu z tytułu otrzymania częściowo nieodpłatnych świadczeń, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Nabywca nie otrzymuje bowiem wymiernych korzyści z tytułu nabycia za symboliczną kwotę, gdyż oferta promocyjna zwykle skalkulowana jest tak, że klient dokonuje zakupu na raty, a sprzęt nabyty poza abonamentem oferowany byłby w wyższej cenie.
Koszt zakupu promocyjnego towaru
Zgodnie z ogólną zasadą za koszty uzyskania przychodów uznaje się wydatek spełniający łącznie następujące warunki:
- został poniesiony przez podatnika,
- jest definitywny (rzeczywisty),
- pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
- został poniesiony w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia ich źródła lub może mieć inny wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
- został właściwie udokumentowany,
- nie został wymieniony w katalogu wydatków niestanowiących kosztów podatkowych (art. 16 ust 1 PDOP/art. 23 ust. 1 PDOF).
Faktura dokumentująca nabycie towaru o wartości symbolicznej w związku z uczestniczeniem przez spółkę w akcji promocyjnej jako związana z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowić będzie koszt uzyskania przychodów, o ile spełnione są powyższe warunki.
Jeżeli towary zakupione po preferencyjnej cenie spółka postanowi pozostawić w firmie, na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, to wydatki poniesione na ich nabycie stanowić będą koszty uzyskania przychodów na ogólnych zasadach.
Jeżeli nabyty składnik majątku spełniać będzie przesłanki do zaliczenia go do środków trwałych, kosztem podatkowym – co do zasady – będą odpisy amortyzacyjne. Przypomnieć należy, iż w przypadku składników majątku o niskiej wartości początkowej (tj. nieprzekraczającej 10 000 zł), podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych, a wydatki poniesione na nabycie ww. składników majątku stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania.
W sytuacji gdy nabycie stanowić będzie towar handlowy, pamiętać należy, iż wydatki na zakup towarów handlowych stanowią koszty bezpośrednie potrącane w momencie osiągnięcia przychodu z tytułu ich sprzedaży.
Cena za jaką sprzedane zostaną towary, tj. cena symboliczna lub odpowiadająca cenie rynkowej, nie ma znaczenia dla zaliczenia zakupu towaru w ciężar kosztów uzyskania przychodów.
Tożsame stanowisko prezentuje Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w piśmie z 19 maja 2017 r. o sygn. 0111-KDIB1-2.4010.79.2017.1.ANK czy też z 15 marca 2017 r. o sygn. nr 2461-IBPB-1-2.4510.106.2017.1.ANK.
Zakup towaru za symboliczną złotówkę a odliczenie VAT
Z tytułu otrzymanej w ramach akcji promocyjnej faktury zakupu towaru za symboliczną opłatę uznać należy, iż odliczenie podatku VAT przysługuje na zasadach ogólnych.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnik VAT ma prawo do odliczenia podatku naliczonego od zakupu towarów i usług, o ile zakup ten służy wykonywanym przez niego czynnościom opodatkowanym podatkiem VAT. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje co do zasady w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. Zasada ta ma również zastosowanie w przypadku zapłaty zaliczek, zadatków czy rat. Odliczenia można dokonać nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzyma fakturę lub dokument celny.
Jeśli zakupione za symboliczną kwotę towary nie będą służyły wykonywaniu czynności opodatkowanych, podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej zakup.
Podsumowując w przypadku, gdy zakup towaru za symboliczną złotówkę jest dokonany w ramach promocji rabatowej nie ma przeszkód, aby przedsiębiorca ujął taki wydatek w koszach działalności i odliczył od niego podatek VAT. W takim wypadku zakup ten nie będzie także rodził przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń.
