Promocje i rabaty stanowią kolejny element działalności przedsiębiorców mający na celu zachęcenie kontrahentów do składania zamówień i nawiązywania współpracy. Katalog możliwych preferencji cenowych jest bardzo szeroki, natomiast samo udzielenie promocji i rabatów wywołuje określone skutki na gruncie podatku dochodowego oraz podatku od towarów i usług. Poniżej przedstawiamy w kompleksowy sposób analizowane zagadnienie.
Konsekwencje udzielenia rabatu przed dokonaniem sprzedaży
W przypadku, gdy cena towaru zostanie obniżona jeszcze przed dostawą towarów, zmniejszeniu ulegnie zarówno przychód u sprzedającego, jak i koszt u kupującego. Wynika to bezpośrednio z treści art. 14 ust. 1 ustawy PIT: za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, nawet jeśli nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. W rezultacie, jeżeli udzielono rabatu lub promocji na dane towary, to zmniejszyła się kwota należna, co w konsekwencji spowodowało mniejszy przychód dla zbywcy.
Analogiczne skutki podatkowe powstaną po stronie nabywcy. Zmniejszenie należności spowoduje, że kupujący zapłaci mniej, co wpłynie bezpośrednio na wysokość kosztu podatkowego.
Również w zakresie podatku od towarów i usług zmniejszenie ceny przed sprzedażą powoduje także zmniejszenie zobowiązania podatkowego w VAT. Jak stanowi art. 29a ust. 1 ustawy VAT, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze, mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.
Z powyższego płynie wniosek, iż udzielenie promocji lub rabatu jeszcze przed dokonaniem sprzedaży powoduje zmniejszenie kwoty przychodu w PIT oraz podstawy opodatkowania w VAT po stronie sprzedawcy. Natomiast u nabywcy udzielenie rabatu sprawia, że kupujący ma do zapłaty mniejszą cenę, ale i mniejszy koszt podatkowy.
Promocje i rabaty - przyznanie rabatu lub objęcie promocją po dokonanej sprzedaży
Niewykluczone są sytuacje, w których sprzedawca przydziela rabat lub promocję na towary, które wcześniej zostały sprzedane. Przeważnie takim czynnościom towarzyszy wystawienie faktury korygującej.
Przyznanie rabatu po dokonanej sprzedaży również powoduje zmniejszenie przychodów u sprzedawcy i kosztów nabywcy. Zgodnie z treścią art. 14 ust. 1m ustawy PIT, jeżeli korekta przychodu nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, korekty dokonuje się poprzez zmniejszenie lub zwiększenie przychodów osiągniętych w okresie rozliczeniowym, w którym została wystawiona faktura korygująca lub, w przypadku braku faktury, inny dokument potwierdzający przyczyny korekty.
Analogiczny przepis dotyczący materii korekty kosztów podatkowych odnajdziemy w art. 22 ust. 7c ustawy PIT. W świetle tego przepisu, jeżeli korekta kosztu uzyskania przychodów, w tym odpisu amortyzacyjnego, nie jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą omyłką, korekty dokonuje się poprzez zmniejszenie lub zwiększenie kosztów uzyskania przychodów poniesionych w okresie rozliczeniowym, w którym została otrzymana faktura korygująca lub, w przypadku braku faktury, inny dokument potwierdzający przyczyny korekty.
Przykład 1.
Przedsiębiorca dokonał sprzedaży towarów w czerwcu. Po dokonanej dostawie towarów postanowił klientowi udzielić rabatu. W związku z tym wystawił i wysłał w sierpniu fakturę korygującą. Zmniejszenia przychodu oraz odpowiednio kosztu strony transakcji powinny dokonać w miesiącu otrzymania faktury korygującej, tj. w sierpniu.
Udzielenie rabatu bądź też przyznanie promocji już po fakcie dokonania sprzedaży wywołuje także skutki w obszarze podatku należnego i naliczonego. W myśl art. 29a ust. 10 ustawy podstawę opodatkowania obniża się bowiem o:
-
kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;
-
wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem;
-
zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;
-
wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze.
Zgodnie z przepisami ustawy VAT sprzedawca udzielający preferencji cenowej powinien wystawić fakturę korygującą i przesłać ją do nabywcy. Natomiast sam moment obniżenia podstawy opodatkowania uzależniony jest od chwili odbioru korekty faktury przez nabywcę. Rozróżniamy tu dwie sytuacje:
-
sprzedawca uzyskał potwierdzenie odbioru faktury korygującej przed upływem terminu na złożenie deklaracji VAT za okres, w którym nabywca otrzymał tę fakturę – dokonuje korekty w rozliczeniu za okres, w którym nabywca otrzymał fakturę korygującą;
-
sprzedawca uzyskał potwierdzenie odbioru faktury korygującej po upływie terminu na złożenie deklaracji VAT za okres, w którym nabywca otrzymał tę fakturę – dokonuje korekty w rozliczeniu za okres, w którym otrzyma potwierdzenie odbioru faktury korygującej.
Jeżeli chodzi natomiast o moment rozliczenia faktury korygującej z tytułu udzielonego rabatu, po stronie nabywcy sytuacja jest znacznie uproszczona. Otóż zgodnie z przepisami ustawy nabywca otrzymujący rabat jest zobowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał fakturę korygującą.
Przykład 2.
Przedsiębiorca dokonał sprzedaży towarów w czerwcu. Po dokonanej dostawie towarów postanowił klientowi udzielić rabatu. W związku z tym wystawił i wysłał w sierpniu fakturę korygującą. Nabywca odebrał ją w tym samym miesiącu. Potwierdzenie odbioru faktury korygującej sprzedawca odebrał 10 września. Zmniejszenia kwoty podatku należnego oraz odpowiednio kwoty podatku naliczonego strony transakcji powinny dokonać w miesiącu otrzymania faktury korygującej, tj. w sierpniu.
