Kryptowaluty mogą zostać nabyte nie tylko w drodze ich zakupu, ale również poprzez wydobycie. W tym celu konieczne jest zainwestowanie w urządzenie określane jako koparka do wydobywania kryptowalut. Pojawia się pytanie o sposób rozliczenia takiego wydatku – czy możliwa jest amortyzacja koparki do wydobywania kryptowalut?
Ustalenie źródła przychodu z tytułu handlu kryptowalutą
W kwestii ustalenia kosztów podatkowych pierwszą czynnością powinno być określenie źródła przychodu.
Wskażmy zatem, że w myśl art. 17 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej.
Powyższą zasadę stosuje się również do przychodów uzyskanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, z wyjątkiem działalności, o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, zaliczanej do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 17 ust. 1g ww. ustawy).
Zgodnie z art. 17 ust. 1f cyt. ustawy przez odpłatne zbycie waluty wirtualnej rozumie się wymianę waluty wirtualnej na prawny środek płatniczy, towar, usługę lub prawo majątkowe inne niż waluta wirtualna bądź regulowanie innych zobowiązań walutą wirtualną.
Natomiast wymiana pomiędzy walutami wirtualnymi niezależnie od miejsca dokonywania jest obojętna podatkowo.
Należy zatem podkreślić, że nawet w przypadku gdy handlem wirtualną walutą zajmuje się przedsiębiorca, to i tak nie będziemy mieli w tym przypadku do czynienia z przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Również przedsiębiorca zajmujący się handlem kryptowalutami rozlicza tak uzyskany przychód jako pochodzący z kapitałów pieniężnych.
Jak stanowi art. 30b ust. 1 ustawy o PIT, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia walut wirtualnych podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.
Dochodem z odpłatnego zbycia walut wirtualnych jest osiągnięta w roku podatkowym różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia walut wirtualnych a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 14-16 (art. 30b ust. 1b ww. ustawy).
Przechodząc natomiast do kwestii kosztów podatkowych, wskażmy, że zgodnie z art. 22 ust. 14 ustawy o PIT koszty uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia waluty wirtualnej stanowią udokumentowane wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie waluty wirtualnej oraz koszty związane ze zbyciem waluty wirtualnej, w tym udokumentowane wydatki poniesione na rzecz podmiotów, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
Wydatek na zakup koparki do wydobywania kryptowalut
W ocenie organów podatkowych kosztem podatkowym w przypadku odpłatnego zbycia waluty wirtualnej mogą być wyłącznie wydatki bezpośrednio związane z jej nabyciem i sprzedażą. Wszystkie koszty, jakie podatnik poniesie w danym roku podatkowym, będzie obowiązany wykazać w zeznaniu rocznym, niezależnie od tego, czy w tym samym roku uzyska przychód, czy też nie.
To skutkuje tym, że kosztami uzyskania przychodów nie będą więc koszty pośrednie, w szczególności koszty zużycia prądu, koszt zakupu „koparek do kryptowalut”.
Przykładowo Dyrektor KIS w interpretacji z 19 kwietnia 2022 roku (nr 0113-KDIPT2-1.4011.79.2022.2.AP) wskazał, że w przypadku uzyskiwania przychodu ze zbycia waluty wirtualnej pozyskanej w drodze tzw. kopania (mining) wydatki poniesione na zakup sprzętu przeznaczonego do kopania waluty wirtualnej oraz na zakup energii elektrycznej zużywanej w tym celu, nie można uznać za wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie waluty wirtualnej, o których mowa w art. 22 ust. 14 ustawy o PIT bowiem wydatki te kwalifikowane są do kosztów pośrednich. Koszty te służą realizacji określonego przedsięwzięcia, którym jest wykopanie waluty wirtualnej, ale nie można przewidzieć, ile walut zostanie sprzedanych oraz w jakim okresie to nastąpi.
Tak samo stwierdził też Dyrektor KIS w interpretacji z 2 sierpnia 2022 roku (nr 0114-KDIP2-2.4011.393.2022.7.AP).
Co jednak warte podkreślenia, zupełnie inne stanowisko prezentują sądy administracyjne. Z wyroków wydawanych w zakresie zaskarżanych interpretacji wynika, że takie wydatki powinny być jednak kwalifikowane jako koszty bezpośrednie.
Przykładowo w wyroku WSA w Łodzi z 21 lipca 2020 roku (nr I SA/Łd 285/20) czytamy: „Wykopanie waluty wirtualnej metodą wskazaną przez skarżącą nie jest możliwe bez użycia przeznaczonego do tego celu sprzętu i zużycia w tym właśnie celu energii elektrycznej. Innymi słowy – bez wydatków na ten cel nie dojdzie do nabycia wirtualnej waluty, poniesienie ich natomiast gwarantuje jej wykopanie. Wydatki te podlegają więc kwalifikacji jako wydatki »bezpośrednio poniesione« na nabycie wirtualnej waluty i jako takie stanowią koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego jej zbycia”.
Amortyzacja koparki do wydobywania kryptowalut
Przyjmując, że poniesiony wydatek może stanowić koszt podatkowy, należy zastanowić się, czy będzie on kosztem jednorazowym, czy też kosztem rozliczanym w czasie poprzez odpisy amortyzacyjne.
Jak stanowi art. 22 ust. 8 ustawy o PIT, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23.
Natomiast z treści art. 22a ust. 1 ustawy o PIT wynika, że amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
- budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
- maszyny, urządzenia i środki transportu,
- inne przedmioty
– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.
Zwróćmy zatem uwagę, że kategoria środka trwałego dotyczy składników majątkowych wykorzystywanych na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Tymczasem, jak już wskazaliśmy, nawet w przypadku handlu kryptowalutami prowadzonym przez przedsiębiorcę nie mamy do czynienia z przychodami z pozarolniczej działalności gospodarczej, lecz z przychodami z kapitałów pieniężnych.
W aktualnym stanie prawnym istnieją rozbieżności co do możliwości ujęcia w rozliczeniu dochodu z handlu kryptowalutami wydatku na zakup koparki. Korzystne stanowisko w tym zakresie prezentują sądy administracyjne, które uznają tak poniesiony wydatek za koszt bezpośredni.
