Amortyzacja jednorazowa - kto może z niej skorzystać?

Amortyzacja jednorazowa to przywilej obwarowany szeregiem warunków, które muszą być spełnione, aby z niego skorzystać. Na szczęście często okazuje się, że nie jest to wcale takie trudne. Co i do jakiej wysokości można amortyzować jednorazowo?

Co to jest amortyzacja i czego dotyczy?

Amortyzacja to pojęcie występujące w podatku dochodowym i oznacza rozłożenie w czasie kosztów związanych z wprowadzeniem do firmy określonych składników majątku. Koszt może być księgowany jako miesięczny odpis amortyzacyjny. Amortyzacji podlegają środki trwałe, czyli składniki majątku będące własnością lub współwłasnością podatnika, kompletne i zdatne do użytku, o przewidywanym okresie użytkowania powyżej 1 roku, wyłącznie na cele firmowe.

W praktyce w ewidencji środków trwałych ujmuje się składniki:

1. których przewidywany okres użytkowania jest dłuższy niż 1 rok,

2. użytkowane wyłącznie w działalności gospodarczej,

3. będące własnością lub współwłasnością dokonującego amortyzacji,

4. nabyte lub wytworzone we własnym zakresie,

5. kompletne i zdatne do użytku, ale w takim znaczeniu, w jakim będzie spełniał określoną funkcję w prowadzonej przez podatnika działalności (np. sam komputer stacjonarny nie może być ŚT, bo nie stanowi pojedynczego elementu, na którym można pracować. Dopiero w połączeniu z innymi elementami, np. monitor, klawiatura czy myszka, jest zdatny do użytku. A więc wartość wszystkich tylko elementów się sumuje i składają się one na jeden środek trwały).

Amortyzacja rozpoczyna się od miesiąca następującego po miesiącu, w którym środek trwały został wprowadzony do ewidencji środków trwałych i kończy w momencie zrównania wartości dokonanych odpisów amortyzacyjnych z wartością początkową tego środka trwałego.

Metody amortyzacji

Wyróżnia się kilka metod amortyzacji według zróżnicowanych stawek. Podatnicy jednak nie zawsze mają swobodę w wybraniu jednej z nich i samodzielnym ustaleniu stawki, przepisy bowiem wprowadzają określone warunki ich stosowania.

Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się na podstawie planu amortyzacji sporządzonego z zastosowaniem stawek przewidzianych w wykazach. Możliwe są następujące metody amortyzowania środków trwałych:

1. liniowa,

2. degresywna,

3. stawki indywidualne,

4. amortyzacja jednorazowa.

Amortyzacja jednorazowa a środki trwałe do 10 000 zł

Przedmioty, które spełniają kryteria uznania ich za środki trwałe, czyli są własnością lub współwłasnością podatnika, kompletne i zdatne do użytku, o przewidywanym okresie użytkowania na cele firmowe powyżej 1 roku, ale ich cena nie przekracza 10 000 zł (netto lub brutto w zależności, czy przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT), co do zasady nie muszą zostać ujęte w ewidencji środków trwałych. Podatnicy mają możliwość zaksięgowania ich bezpośrednio w kosztach uzyskania przychodu (pod warunkiem, że są odpowiednio udokumentowane i spełniają definicję kosztu firmowego).

Jeżeli jednak zdecydują się na wprowadzenie ich do ewidencji ŚT, wówczas z uwagi na niską wartość mają prawo zastosować amortyzację jednorazową i to bez wypełniania dodatkowych formalności. Odpis amortyzacyjny księgowany jest w miesiącu przyjęcia środka trwałego do użytkowania.

Inaczej jednak jest w przypadku środków trwałych, których wartość przekracza 10 000 zł. Nadal może zostać zastosowana amortyzacja jednorazowa, ale już w ramach pomocy de minimis. Oznacza to, że w pierwszej kolejności muszą zostać spełnione określone warunki.

Amortyzacja jednorazowa a środki trwałe powyżej 10 000 zł - kto może skorzystać?

Dla środków trwałych o wartości powyżej 10 000 zł ustawa o podatku dochodowym umożliwia zastosowanie jednorazowej amortyzacji w ramach pomocy de minimis. Amortyzacja jednorazowa może zostać zastosowana przez:

• podatników, którzy w danym roku rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej oraz

• małych podatników.

W myśl art. 5a pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mały podatnik to podatnik, którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro. Przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.Od 1 stycznia 2020 roku, limit małego podatnika wzrasta do kwoty 2 000 000 EUR. Zatem małym podatnikiem w 2020 r. będzie podatnik, u którego w 2019 r. wartość przychodu ze sprzedaży, wraz z kwotą należnego VAT, nie przekroczy 8.747.000 zł (w zaokrągleniu do 1000 zł).

Amortyzacja jednorazowa w ramach pomocy de minimis nie dotyczy wszystkich środków trwałych

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 22k ust 7 określa, że amortyzacja jednorazowa w ramach pomocy de minimis:

• dotyczy środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz

• stosowana jest do wysokości nieprzekraczającej równowartości kwoty 50 000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych.

Jednorazowa amortyzacja w ramach pomocy de minimis dotyczy zatem środków trwałych należących do następujących grup KŚT:

• Grupa 3 kotły i maszyny energetyczne,

• Grupa 4 maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania,

• Grupa 5 maszyny, urządzenia i aparaty specjalistyczne,

• Grupa 6 urządzenia techniczne,

• Grupa 7 środki transportu (z wyłączeniem samochodów osobowych),

• Grupa 8 narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie, gdzie indziej niesklasyfikowane.

Kolejny warunek dotyczy wartości środków trwałych, które mogą zostać poddane jednorazowej amortyzacji w ciągu danego roku podatkowego. Jest on określany w kwocie 50 000 euro, co w 2019 roku wynosi 214 000 zł. oraz w 2020 roku 219 000 zł.

Jednorazowa amortyzacja może zostać zastosowana najwcześniej w miesiącu, w którym środek trwały został przyjęty do użytkowania. Co ważne, powyższe zasady nie mają zastosowania do środków trwałych o niewielkiej wartości - oznacza to, że jeśli zakupiony sprzęt nie przekracza kwoty 10 000 zł, to co do zasady może stać się jednorazowym kosztem podatkowym.

Amortyzacja jednorazowa de minimis - kto nie może skorzystać?

Jeżeli podmiot nie jest według definicji małym podatnikiem, to z pomocy de minimis w formie jednorazowej amortyzacji może skorzystać tylko w pierwszym roku, w którym rozpoczął działalność.

Dodatkowo należy wskazać wyjątki, w ramach których amortyzacja jednorazowa środka trwałego nie może być zastosowana. Taki przypadek dotyczy osób, które w roku rozpoczęcia działalności lub w trakcie dwóch poprzednich lat:

• prowadziły samodzielnie działalność gospodarczą,

• były wspólnikami spółki nieposiadającej osobowości prawnej,

lub gdy działalność taką prowadził małżonek przedsiębiorcy, jeżeli między małżonkami istniała w tym czasie wspólność majątkowa.