Dostawa towarów i usług podlegają obowiązkowi opodatkowania podatkiem VAT. Rozumiana jest ona jako sprzedaż towarów, jednak za tym pojęciem kryją się także inne transakcje. Warto sprawdzić, które z nich będą podlegać ustawie o VAT.
Dostawa towarów
Dostawa towarów definiowana jest jako przeniesienie prawa do rozporządzania danymi przedmiotami jak właściciel. Dany przepis został dostosowany do prawa unijnego (VI Dyrektywa VAT art. 5 ust.1). Wprowadzenie odrębnej definicji dostawy wynika z rozróżnienia prawa podatkowego od cywilnoprawnego. Zatem nie należy jej interpretować jako pojęcia z kodeksu cywilnego (art. 605 KC) ani utożsamiać wyłącznie ze sprzedażą lub z przeniesieniem własności rzeczy. Ustalenie, czy nastąpiło przejście prawa własności nie jest wystarczające do zakwalifikowania jako dostawa.
Przykład. Sprzedaż w rozumieniu ustawy o VAT jest definiowana jako dostawa towarów, jednak nie z powodu przeniesienia prawa własności, ale ze względu na spełnienie kryterium przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.
Dostawa towarów w rozumieniu ustawy o VAT oznacza faktyczne dysponowanie danym towarem, przy czym nie jest wymagane przeniesienie prawa własności, a więc bycie właścicielem. Z praktycznego punktu widzenia, w definicji dostawy mieszczą się pojęcia, które nie zakładają przeniesienia prawa własności, a rzecz jest własnością sprzedawcy do momentu spełnienia warunków określonych w umowie, np. sprzedaż na próbę, sprzedaż na raty, sprzedaż z zastrzeżeniem prawa własności.
Powyższa definicja nie obejmuje całego zakresu pojęcia dostawy. Zgodnie z art. 7 ustawy o VAT, przez dostawę należy rozumieć także:
przeniesienie prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa,
wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione,
wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem oraz wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej,
wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta,
ustanowienie, przeniesienie lub zbycie prawa spółdzielczego (art. 7, ust. 1, pkt 5),
oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste oraz zbycie do nich praw.
Przez dostawę towarów rozumie się także nieodpłatne przekazanie przez podatnika towarów należących do przedsiębiorstwa, np. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika, jego pracowników, byłych pracowników, akcjonariuszy, wspólników, udziałowców, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne darowizny.
Dane czynności będą skutkować samoopodatkowaniem w przypadku, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Powyższa zasada nie ma jednak zastosowania do przekazanych towarów w postaci prezentów o małej wartości (łączna wartość nie może przekroczyć w roku podatkowym kwoty 100 zł) lub próbek, które są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej podatnika. Próbka w rozumieniu ustawy o VAT (art.7 ust.7) oznacza egzemplarz towaru lub niewielką ilość umożliwiającą ocenę towaru w jego końcowej postaci, a podstawowym celem jej przekazania jest promocja towaru.
Świadczenie usług
Definicja świadczenia usług ściśle wiążę się z dostawą towarów, bowiem w świetle ustawy rozumiana jest jako każde świadczenie na rzecz podmiotu, które nie stanowi dostawy towarów. Dla ustalenia, czy występuje świadczenie usług nie ma znaczenia charakter podmiotu, gdyż może to być osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. Za świadczenie usług należy uznać także:
- przeniesienie praw własności niematerialnych i prawnych,
- zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji, np służebność,
- świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa, np. gospodarowanie odpadami komunalnymi.
Odpłatne świadczenie usług obejmuje także użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa lub nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika (art. 8 ust.2).
