Przedsiębiorcy w ramach prowadzonej działalności wykorzystują nie tylko własne środki trwałe ale i środki obce. Poniesione nakłady finansowe na środki trwałe niebędące składnikiem firmowego majątku, zostało określone jako inwestycje w obcym środku trwałym. Czym są dokładnie i jak je rozliczać o tym w artykule poniżej!
Czym są inwestycje w obcym środku trwałym?
Inwestycje w obcym środku trwałym to nakłady poniesione na obcy środek trwały, który nie jest własnością firmy ale jest użytkowany na podstawie zawartej umowy najmu, dzierżawy czy innej o podobnym charakterze.
Ulepszenie obcego środka trwałego nastąpi gdy suma wydatków poniesionych na przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację obcego środka trwałego przekroczy w danym roku podatkowym 10 000 zł (netto w przypadku czynnych podatników VAT lub brutto w przypadku podatników zwolnionych z VAT), a wydatki te spowodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia go do używania.
Remont a inwestycje w obcym środku trwałym
Istotą remontu jest przywrócenie pierwotnego stanu technicznego i użytkowego środka trwałego wraz z wymianą zużytych składników technicznych, nie zmieniające jego charakteru i funkcji. Remont nie zwiększa wartości początkowej środka trwałego. Jest to wydatek stanowiący koszt uzyskania przychodu jednak nie podlega on amortyzacji. A więc nie jest to inwestycja (ulepszenie) ponieważ przez ulepszenie należy rozumieć trwałe unowocześnienie środka trwałego, które podnosi jego wartość użytkową.
Jednak odstępstwem od tej reguły jest sytuacja gdzie prace zmierzają do przystosowania lokalu do potrzeb działalności gospodarczej, gdzie już sam fakt zmiany przeznaczenia lokalu wskazuje na to, iż podatnik przeprowadzi jego modernizację. Wówczas w tej części wydatki podatnika są wydatkami inwestycyjnymi i podlegają amortyzacji.
Wartość początkowa inwestycji w obcym środku trwałym
Na wartość początkową inwestycji w obcym środku trwałym będą składały się wszystkie wydatki poniesione w tym celu, które zostały prawidłowo udokumentowane.
Inwestycje w obcych środkach trwałych wprowadza się do ewidencji na podstawie odpowiedniej grupy KŚT, do której należał ulepszony środek trwały. Należy pamiętać, że samego obcego środka trwałego użytkowanego na podstawie umowy najmu, dzierżawy i innej nie można wprowadzać do własnej ewidencji środków trwałych.
Amortyzacja inwestycji w obcym środku trwałym
Inwestycje w obcym środku trwałym podlegają amortyzacji bez względu na przewidywany okres ich użytkowania.
Podatnicy mogą samodzielnie ustalać własne stawki amortyzacyjne ulepszeń w obcych środkach trwałych. Jednak trzeba pamiętać o tym, że okres amortyzacji dla:
- inwestycji w obcych budynkach, lokalach, budowlach nie może być krótszy niż 10 lat
- inwestycji w obcych środkach trwałych zaliczanych do grupy 3-6 i 8 klasyfikacji środków trwałych (KŚT) wynosi:
- 24 miesiące- gdy ich wartość początkowa nie przekracza 25.000 zł
- 36 miesiące- gdy ich wartość początkowa jest większa niż 25.000 zł ale nie przekracza 50.000 zł
- 60 miesięcy w pozostałych przypadkach
- inwestycji w obcych środkach transportu, w tym samochodów osobowych minimalny okres amortyzacji musi wynosić 30 miesięcy.
Inwestycję w obcym środku trwałym można amortyzować również według stawek z rocznego wykazu stawek amortyzacyjnych odpowiadających środkowi trwałemu, którego ulepszenie dotyczy.
Gdy środek trwały jest użytkowany na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej o podobnym charakterze przy ustalaniu stawki amortyzacyjnej należy uwzględnić okres trwania umowy.
Inwestycja w obcym środku trwałym, której wartość jest mniejsza niż 10.000 zł
W przypadku inwestycji w obcym środku trwałym, której wartość jest mniejsza niż 10.000 zł istnieje kilka rozwiązań:
- poniesione nakłady mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio w dacie oddania obcego środka trwałego do użytkowania, bez konieczności ich amortyzacji,
- mogą zostać jednorazowo zamortyzowane w miesiącu oddania do używania lub w miesiącu następnym,
- mogą być amortyzowane za pomocą przyjętych stawek amortyzacyjnych.
Odliczenie VAT a nakłady na obce środki trwałe
Odliczenie podatku VAT od inwestycji w obcych środkach trwałych odbywa się na zasadach ogólnych tzn:
- gdy inwestycja w obcym środku trwałym będzie służyła działalności opodatkowanej podatnik może odliczyć VAT od poniesionych nakładów
- gdy inwestycja w obcym środku trwałym będzie służyła działalności nieopodatkowanej wówczas przedsiębiorca nie ma prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego
- gdy inwestycja będzie służyła działalności mieszanej (opodatkowanej i zwolnionej), wówczas VAT będzie podlegał odliczeniu na podstawie proporcji, ustalonej zgodnie z art. 90 ustawy o podatku od towarów i usług.
Sprzedaż i likwidacja inwestycji w obcych środkach trwałych
Przy sprzedaży inwestycji w obcym środku trwałym jej niezamortyzowana część stanowi koszty uzyskania przychodu. Natomiast przychód z jej sprzedaży jest przychodem podatkowym.
Jeżeli chodzi o likwidację inwestycji w obcych środkach trwałych sytuacja jest dość trudna. Gdy umowa najmu dzierżawy lub inna o podobnym charakterze została rozwiązana wcześniej niż przewidywano podatnik przekaże właścicielowi środek trwały wraz z poniesionymi przez siebie nakładami. Czyli nie dochodzi do fizycznej likwidacji tych nakładów, a jedynie do zaprzestania ich używania na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Niezamortyzowana część inwestycji w obcym środku trwałym nie stanowi kosztów uzyskania przychodu. Wynika to z licznych interpretacji organów podatkowych.
Do kosztów uzyskania przychodów można natomiast doliczyć niezamortyzowaną wartość inwestycji w obcym środku trwałym gdy doszło do jej fizycznej likwidacji, rozumianej jako utrata ustawowych przymiotów środka trwałego, tj. kompletności i przydatności do użytku na skutek np. zniszczenia, uszkodzenia, demontażu, złomowania itp.
Rekompensata za inwestycję w obcym środku trwałym
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, jeżeli najemca ulepszył środek trwały to wynajmujący, z braku odmiennej umowy, może według swego wyboru albo zatrzymać ulepszenia za zapłatą sumy odpowiadającej ich wartości w chwili zwrotu, albo żądać przywrócenia stanu poprzedniego.
Jeżeli podatnik otrzyma od właściciela środka trwałego zwrot kwoty stanowiącej równowartość niezamortyzowanej inwestycji, to otrzymana kwota nie będzie przychodem podatkowym.
