Koszty uzyskania przychodów pomagają podatnikom zoptymalizować wysokość podstawy opodatkowania i – co za tym idzie – koniecznego do zapłacenia podatku. Dlatego też przedsiębiorcy z chęcią korzystają z możliwości podwyższenia ich stawek – jak np. w przypadku 50% kosztów uzyskania przychodów, które można zastosować przy niektórych umowach.
50% kosztów – kiedy obowiązują?
Ogólnie rzecz ujmując, podwyższone koszty uzyskania przychodów stosowane są wtedy, kiedy w ramach zawartej umowy wykonawca przenosi na zleceniodawcę prawa autorskie.
Dokładniejszą definicję wskazuje ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych i zawarty w niej art. 22 ust. 9 pkt 1-3. Zgodnie z nim, podwyższone koszty uzyskania przychodu można zastosować z tytułu:
- zapłaty twórcy za przeniesienia praw własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego,
- opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymana w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną,
- korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów lub rozporządzania przez nich tymi prawami.
Co ważne, podwyższone koszty wynikające ze wskazanych powyżej przyczyn obowiązują bez względu na to, czy z wykonawcą została zawarta umowa o pracę, umowa o dzieło, umowa zlecenia, umowa o przeniesienie prawa własności wynalazku, czy też inna umowa.
Uwaga! Od początku 2013 roku ograniczenia
Od 1 stycznia 2013 r. do ustawy o PIT został wprowadzony przepis, zgodnie z którym 50% koszty uzyskania przychodów mogą być stosowane, ale w ramach określonego limitu.
Zatem, według art. 22 ust. 9a, łączne koszty uzyskania przychodów wymienione powyżej nie mogą przekroczyć w ciągu roku podatkowego ½ kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej. W związku z tym, że w 2013 r. (a także w 2014 r.) pierwszy próg podatkowy wynosi 85 528 zł, to maksymalna kwota podwyższonych kosztów uzyskania przychodów wyniesie 42 764 zł.
Konieczność pilnowania limitu, do którego mogą być stosowane podwyższone koszty uzyskania przychodów, wzbudziła w przedsiębiorcach pytanie o to, kto będzie miał taki obowiązek. Zgodnie z opinią Ministerstwa Finansów, osobą odpowiedzialną powinien być w takiej sytuacji podatnik, za którego odprowadzany jest podatek. Przedsiębiorca-płatnik ma bowiem obowiązek kontrolowania wyłącznie tej części należności, która wynika z umów zawartych przez niego z wykonawcą. Jeśli natomiast kontrahent posiada także inne umowy z innymi firmami, w których wykorzystuje możliwość zastosowania wyższych kosztów uzyskania przychodów, to na nim spoczywa obowiązek monitorowania wysokości kosztów i powiadomienie o przekroczeniu limitów odprowadzających za niego podatki płatników.
W sytuacji, gdy limit zostałby przekroczony, a przedsiębiorca nadal korzystałby z możliwości stosowania 50% kosztów, na zakończenie roku podatkowego mogłoby dojść do niedopłaty podatku. Dlatego też w przepisach wskazano, że podatnik ma możliwość złożenia płatnikom pisemnego oświadczenia, w którym zgłosi zaprzestanie korzystania z podwyższonych kosztów uzyskania przychodów. Dzięki temu płatnicy będą mogli odprowadzać podatek od większej podstawy już w momencie przekroczenia limitu, co w konsekwencji pozwoli uniknąć ewentualnej niedopłaty podatku.
