Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa to trudna sztuka. Aby pokryć koszty stałe i zmienne, rozwijać działalność, inwestować, czy kupować nowe środki trwałe, czasem nie wystarczają fundusze własne firmy. Wtedy warto sięgnąć po finansowanie zewnętrzne, np. leasing, faktoring, kredyt. Szczególnie teraz, gdy coraz więcej firm ma problemy z płynnością finansową, faktoring może być wsparciem nie do przecenienia, a leasing czy kredyt wspomóc rozwój firmy. Czym się te instrumenty różnią? Kiedy zdecydować się na leasing i faktoring, a kiedy na kredyt firmowy?
Kredyt, leasing i faktoring – czym się różnią?
Kredyt, leasing i faktoring to instrumenty finansowania zewnętrznego przedsiębiorstw, oferowane przez banki lub firmy faktoringowe i leasingowe. Tyle podobieństwa, bo każdy z nich wymaga spełnienia innych formalności, ma różne warunki, horyzonty czasowe i przeznaczenie.
Kredyt
Kredyt udzielany jest wyłącznie przez banki na konkretny cel, np. zakup maszyn czy nieruchomości, na inwestycję długoterminową lub na bieżącą działalność. Wymaga spełnienia szeregu warunków:
· wykazanie właściwej zdolności i wiarygodności kredytowej,
· zapewnienie zabezpieczenia kredytu np. wpisem na hipotekę,
· zapewnienie wkładu własnego do kredytu.
Proces ubiegania się o kredyt często jest długotrwały, bo formalności jest wiele. Kredyt otrzymuje się na różny horyzont czasowy, zależnie od potrzeb i oferty banku. Kosztem kredytu są odsetki, doliczane do spłacanej regularnie raty kapitałowej, a także prowizja bankowa i dodatkowe opłaty administracyjne.
Leasing
Leasing to forma pozyskania do użytkowania danej rzeczy, np. samochodu, sprzętu komputerowego, maszyn, w przypadku braku środków na jej jednorazowy zakup. Na mocy umowy leasingodawca przekazuje leasingobiorcy prawa do korzystania z danego przedmiotu w konkretnym okresie w zamian za ustalone, uiszczane cyklicznie opłaty. Po upłynięciu okresu leasingowego, leasingobiorca może wykupić przedmiot na własność, często za symboliczną sumę.
To podstawowa różnica między leasingiem a kredytem wziętym na zakup danego przedmiotu. Ponadto leasing cechuje zazwyczaj mniej formalności oraz korzyści podatkowe dla firmy. Wydatki na leasing można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu w firmie, co zmniejszy należny podatek dochodowy.
Faktoring
Faktoring jest trochę odmiennym narzędziem od leasingu i kredytu. Jego celem głównym nie jest nabycie środków trwałych, lecz zapobieganie zatorom płatniczym. Dzięki faktoringowi firma może natychmiast uzyskać należności z wystawionych faktur i tym samym mieć środki na bieżącą działalność lub dowolne inne cele. W praktyce i uproszczeniu wygląda to następująco:
1. Firma wystawia fakturę kontrahentowi, np. z 30-dniowym terminem płatności.
2. Przedsiębiorca (faktorant) zawiera umowę faktoringową i dokonuje cesji wierzytelności, czyli przekazuje faktorowi wszelkie prawa, również prawa do płatności dokonanej przez kontrahenta za fakturę.
3. Faktor wypłaca natychmiast środki z faktury – nawet w kwocie do 100%, po potrąceniu należnej prowizji za usługę. Za okres korzystania z środków faktorant uiszcza odsetki.
4. Po upłynięciu terminu spłaty, kontrahent reguluje należność, która trafia do faktora.
Różnice między kredytem, leasingiem a faktoringiem
Podstawowe różnice między kredytem, leasingiem a faktoringiem dotyczą czasu finansowania, trwania umowy oraz przeznaczenia uzyskanych środków, a także własności pozyskanych aktywów:
| Kredyt | Faktoring | Leasing |
Czas finansowania | długoterminowy, kilka lat | krótkoterminowy, od kilku dni do 90 dni lub nawet więcej | długoterminowy, zazwyczaj 5 lat |
Czas trwania umowy | określony | czas trwania umowy ramowej może być określony – na rok, kilka lat, lub nieokreślony; z usługi można skorzystać też jednorazowo | określony |
Przeznaczenie środków | określone – nieruchomości, samochód, inwestycje, bieżąca działalność | dowolne przeznaczenie | określone – samochód, maszyny, sprzęt komputerowy |
Własność pozyskanych aktywów | kredytobiorca | faktorant (przedsiębiorca), nawet jeśli zakupi je za środki z faktoringu | leasingodawca (chyba że jest to leasing odwrócony, rzadziej stosowany) |
Ponadto, każdy instrument cechują odrębne zasady w kwestii maksymalnej kwoty finansowania, zabezpieczenia, czy oceny ryzyka.
Kwota finansowania
Banki przy kredycie firmowym finansują do 100% kwoty wnioskowanej np. na inwestycje. Leasing wymaga uiszczenia wkładu własnego na poziomie 10-20%. Faktor zaś wypłaca od 70% do nawet 100% z kwoty nabywanej wierzytelności.
Kryteria oceny ryzyka
Przy kredycie i leasingu banki oraz firmy finansowe skupiają się w dużej mierze na ocenie zdolności kredytowej firmy, sprawdzając także wiarygodność poprzez weryfikację historii kredytowej. Faktor również po części ocenia te kryteria, ale większe znaczenie ma dla niego specyfika branży, portfel kontrahentów i jego stopień dywersyfikacji, ocena portfela należności. Sprawdza także kontrahentów pod kątem wiarygodności. Co więcej, w przypadku faktoringu jest szansa na uzyskanie finansowania nawet przy niewielkim zadłużeniu w BIK.
Zabezpieczenie
Leasing zabezpieczony jest samym przedmiotem leasingowym. W razie niespłacania rat, prawo do jego użytkowania zostanie odebrane leasingobiorcy. W kredycie zabezpieczeniem także może być finansowany przedmiot, jak samochód, czy wpis na hipotece nieruchomości lub weksel in blanco. W faktoringu zabezpieczeniem jest cesja wierzytelności, a czasem również weksel własny in blanco.
Który instrument finansowy wybrać w zależności od sytuacji?
Po części odpowiedzieliśmy już na to pytanie, omawiając specyfikę tych instrumentów, ale podsumujmy:
· Środki z faktoringu najlepiej jest przeznaczyć na finansowanie bieżącej działalności, to znaczy pokrycie kosztów stałych, zmiennych, opłacenie podatków czy składek ZUS, a także rat kredytów i leasingowych. Będą one też przydatne, gdy pojawi się niespodziewana szansa na inwestycje wymagająca szybkiego pozyskania gotówki. Finansowanie faktoringowe pomoże także w razie niespodziewanych wydatków, np. na naprawę maszyn. Warto skorzystać z faktoringu, gdy zaczyna się współpracę z nowym, dużym kontrahentem wymagającym bardzo długich terminów płatności na fakturach. Faktoring daje szerokie spektrum możliwości, bo łatwo i szybko można uzyskać środki na dowolny cel.
· Kredytem należy sfinansować inwestycje długoterminowe w rozwój działalności firmy lub kupno środków trwałych.
· Leasing przeznaczony jest do sfinansowania uzyskania praw do środków trwałych, jak samochód firmowy, sprzęt komputerowy, maszyny.
Leasing i kredyt na nabycie środków trwałych – to się opłaca!
Dzięki skorzystaniu z leasingu lub kredytu firma nie ponosi jednorazowo dużych kosztów nabycia środków trwałych na własność czy do użytkowania. Prościej jest płacić miesięczne niskie raty niż uiścić całkowity koszt od razu, co może obciążyć znacząco budżet firmy.
Przy nabyciu za środki własne aktywów, kosztem stałym jest jedynie amortyzacja, która nie stanowi dużej ulgi w podatku dochodowym.
Faktoring najlepszy dla płynności firmy
Potrzeba inwestycji czy nabycia nowych aktywów występuje sporadycznie. Na co dzień firma boryka się z problemami z płatnością za materiały, rachunki, pensje pracowników, składki ZUS, czy podatki. W tej codziennej walce o utrzymanie płynności finansowej firmy najlepiej sprawdza się faktoring. Dodatkowo, ta elastyczna forma finansowania może być kołem ratunkowym przy niespodziewanych kosztach. Nic nie stoi też na przeszkodzie, by wykorzystać środki z faktoringu na inwestycje lub rozwój firmy, zwłaszcza gdy pojawi się ku temu idealna okazja. W faktoringu przedsiębiorstwo otrzymuje natychmiast pieniądze z faktur i może je wykorzystać w dowolnym zakresie.