Jest kilka rodzajów faktoringu różniących się m.in. zakresem obowiązków stron umowy. Wyróżnia się faktoring pełny i niepełny, w zależności od tego, czy faktor przejmuje od faktoranta (przedsiębiorcy korzystającego z faktoringu) ryzyko niewypłacalności kontrahenta, czy nie. Choć na pozór wydaje się, że faktoring pełny jest korzystniejszy, to nie dla każdego. Warto też pamiętać o ewentualnych zwiększonych kosztach faktoringu pełnego. Dla kogo polecany jest faktoring pełny, a dla kogo niepełny? Jak w praktyce przebiega proces faktoringu pełnego i niepełnego?
Czym jest faktoring pełny?
Faktoring pełny to inaczej faktoring bez regresu. W jego ramach faktor jest zobowiązany do przejęcia ryzyka z tytułu niewypłacalności kontrahentów, którzy objęci są faktoringiem. Inaczej mówiąc, jeśli dojdzie do sytuacji, w której kontrahent nie ureguluje w terminie należności, to faktor będzie zajmować się windykacją długu. Faktorant nie będzie zmuszony do oddania środków, które otrzymał od faktora, nawet gdy kontrahent nie ureguluje należności. Przy tym faktoringu to faktor ponosi największe ryzyko.
Komu opłaca się faktoring pełny?
Faktoring pełny z racji tego, że faktor przejmuje na siebie ryzyko niewypłacalności, jest droższy niż niepełny. Jakim przedsiębiorstwom opłaca się takie rozwiązanie, pomimo wyższych kosztów? Faktoring pełny polecany jest dla firm:
- posiadających już ubezpieczenie należności w razie niewypłacalności kontrahentów. Dzięki temu faktor zawiera porozumienie z ubezpieczycielem, przejmując obowiązki klienta z tytułu tej polisy. Przedsiębiorca zyskuje w ten sposób bardzo bogaty pakiet usług – faktoring, monitorowanie należności, windykację, ochronę w przypadku niewypłacalności kontrahentów.
- które dynamicznie się rozwijają i zaczynają współpracę z nowymi kontrahentami, szczególnie zagranicznymi. Ponieważ mogą nie mieć czasu lub możliwości, by dokładnie sprawdzić każdego klienta, to faktoring pełny zmniejszy ryzyko przy zawieraniu nowych umów.
- mających wielu kontrahentów niepewnych, mało znanych, a także zawierających umowy z co rusz to innymi kontrahentami. To sytuacje, w których przedsiębiorstwo ma ograniczone zaufanie do kontrahenta, a faktoring pełny zapewnia niezbędną ochronę interesów firmy.
- eksportujących towary za granicę. W takim przypadku ryzyko niewypłacalności partnerów jest większe, a windykacja należności za granicą jest utrudniona. Dlatego lepiej by zajmował się nią faktor.
- uzyskujących większość dochodów od jednego czy maksymalnie kilku kontrahentów. Duża zależność od jednego czy nawet kilku podmiotów to zwiększone ryzyko zaburzenia płynności finansowej w razie niewypłacalności kontrahenta.
Czym jest faktoring niepełny?
Faktoring niepełny jest inaczej zwany faktoringiem z regresem. Zakłada on, że faktorant dokonuje na faktora cesji należności, ale ryzyko niewypłacalności zostaje po jego stronie. Jeśli dojdzie do sytuacji, w której kontrahent nie ma środków na uregulowanie płatności z faktury, to faktorant musi oddać faktorowi pieniądze, jakie od niego otrzymał.
Faktorant będzie zmuszony do windykacji należności od kontrahenta na własną rękę.
Dla kogo polecany jest faktoring niepełny?
Firmy dysponujące bardzo szerokim portfelem kontrahentów powinny wybrać faktoring niepełny. Dla nich bowiem koszty obsługi faktoringu pełnego będą przewyższać ewentualne korzyści z tytułu takiej umowy. Do rzadkości należy sytuacja, w której nagle upadłość ogłosi kilkudziesięciu kontrahentów, zostawiając faktoranta z poważnymi tarapatami finansowymi. Jeśli zaś niewypłacalność dotknie jednego z setek kontrahentów, to ewentualna strata nie zaważy mocno na przychodach firmy. Będzie też ona niższa niż koszt obsługi faktoringu pełnego dla tak dużego portfela kontrahentów. Faktoring pełny jest po prostu w takim przypadku nieopłacalny. Jednak nie tylko duże firmy powinny rozważyć faktoring niepełny.
Szczególnie gdy pochodzą oni z różnych branż, co dodatkowo dywersyfikuje ryzyko ogłoszenia upadłości przez wielu partnerów handlowych jednocześnie. Dla przedsiębiorcy mającego duże zaufanie do swoich kontrahentów faktoring pełny będzie nieopłacalny.
Faktoring niepełny jest równie skuteczny
Faktoring niepełny, pomimo iż nie oznacza przekazania ryzyka z tytułu niewypłacalności kontrahentów faktorowi, to wspomaga proces odzyskiwania należności. Faktor w każdym przypadku dokonuje weryfikacji kontrahentów, co umożliwia w porę wychwycenie partnerów mało godnych zaufania. Ponadto windykacja miękka, czyli wysyłanie wezwań do zapłaty i próby porozumienia z kontrahentem, także może być po stronie faktora.
Faktoring pełny i niepełny: różnice
| Faktoring pełny | Faktoring niepełny |
| Ryzyko niewypłacalności po stronie faktora | Ryzyko niewypłacalności po stronie faktoranta |
| Windykacja miękka, twarda, monitorowanie należności | Windykacja miękka |
| Faktorant nie zwraca zaliczki na poczet zapłaty w razie niewypłacalności kontrahenta | Faktorant zwraca zaliczkę na poczet zapłaty w razie niewypłacalności kontrahenta |
| Wyższe koszty faktoringu | Niższe koszty faktoringu |
| Więcej formalności | Uproszczona procedura wnioskowania |
Co zatem wybrać?
Wybór między faktoringiem pełnym i niepełnym powinien być poprzedzony analizą portfela kontrahentów i ryzyka związanego z ich niewypłacalnością. Dla jednej firmy faktoring pełny będzie idealnym rozwiązaniem, dla innej zaś okaże się nieopłacalny i zbyteczny, bo niepełna wersja sprawdzi się doskonale, nie generując przy tym dodatkowych kosztów. W razie wątpliwości warto zapytać samej firmy faktoringowej, jaki rodzaj faktoringu poleca, biorąc pod uwagę portfel kontrahentów faktoranta.
