Prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą otrzymują niejednokrotnie propozycje współpracy na umowę o dzieło lub zlecenie. Czy jednak powinni się zgadzać na takie rozwiązanie? Zasadniczo prowadzą działalność i powinni przychód za wykonane usługi rozliczyć w działalności wystawiając fakturę lub rachunek. Jednak gdy kontrahent upiera się przy innym rozwiązaniu czy można się na to zgodzić? Czy możliwe jest łączenie działalności z pracą na umowę o dzieło?
Własna działalność gospodarcza i działalność wykonywana osobiście
Przepisy podatkowe nie wskazują jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Teoretycznie bowiem nie zabrania się podatnikowi osiągania przychodów równolegle z działalności gospodarczej, jak i z działalności wykonywanej osobiście (np. umowa o dzieło). Jednak działając zarówno w ramach działalności gospodarczej jak i osobistej działalności organ skarbowy może posądzić podatnika o narażenie budżetu publicznoprawnego na mniejsze wpływy. Umowa poza działalnością może bowiem okazać się bardziej korzystna podatkowo dla przedsiębiorcy, np. z uwagi na możliwość zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodu.
W ocenie sytuacji pojawiają się stanowiska, które uzależniają możliwość podjęcia przez przedsiębiorcę prowadzącego jednoosobową działalność pracy na umowę o charakterze cywilnoprawnym od charakteru wykonywanych czynności. Jeżeli bowiem przedsiębiorca prowadzi działalność o określonym charakterze (zadeklarowane i faktycznie wykonywane czynności, których zakres określa PKD) to ma możliwość podjęcia dodatkowej pracy wykonywanej osobiście, rozliczanej poza działalnością jeżeli zakres prac wykonywanych w ramach tej pracy nie będzie pokrywał się z czynnościami jakie wykonuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Jeżeli więc wykonywane, poza działalnością, w ramach umowy cywilnoprawnej czynności mają związek, nawet pośredni z przedmiotem działalności należałoby uznać, iż opodatkowanie ich wykonywania jako działalności o charakterze osobistym jest niewłaściwe. Przychody uzyskane z tytułu prac jakich charakter pokrywa się z charakterem działalności powinny być bowiem zaliczone do przychodów z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.
Łączenie działalności z pracą na umowę o dzieło a podatek VAT
Poruszony problem dotyczy nie tylko podatku dochodowego ale również podatku VAT. Działalność wykonywana osobiście zwykle nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w przeciwieństwie do działalności gospodarczej. Dlatego też tak istotne jest rozgraniczenie czy dana czynność pokrywa się z charakterem działalności gospodarczej czy też nie.
Jeżeli więc przedmiot prowadzonej działalności pokrywa się z czynnościami jakie przedsiębiorca ma zamiar wykonywać poza działalnością w ramach umowy o charakterze cywilnoprawnym należałoby przychód opodatkować w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i wykazać jako przychód z tytułu jej prowadzenia.
Umowa cywilnoprawna zawarta przed rozpoczęciem działalności
Istnieją jednak wyjątki od powyższej zasady. Jeżeli bowiem umowa o charakterze cywilnoprawnym została podpisana na określony czas jeszcze zanim przedsiębiorca rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej. Wówczas pomimo, że przedmiot działalności wykonywanej osobiście pokrywa się z przedmiotem założonej działalności gospodarczej, przedsiębiorca będzie mógł kontynuować rozliczanie na dotychczasowych zasadach z uwagi na to, iż umowa podpisana była jeszcze przed rozpoczęciem działalności. Takie stanowisko potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w wydanej 14 maja 2013 r., Indywidualnej Inetrpretacji Podatkowej sygn. IPPB1/415-199/13-2/MS.
Stan faktyczny:
“Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca wykonuje w ramach umowy o dzieło zawartej 28 czerwca 2011 r. usługę z zakresu informatyki, która wygasa z dniem 31 grudnia 2013 r. Natomiast w dniu 1 stycznia 2013 r. Wnioskodawca rozpoczął prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej w zakresie doradztwa w dziedzinie informatyki. Przedmiot umowy o dzieło wchodzi w zakres prowadzonej przez Wnioskodawcę jednoosobowej działalności gospodarczej.”.
Stanowisko organu podatkowego:
“Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz obowiązujące uregulowania prawne stwierdzić należy, iż skoro przedmiotowa umowa o dzieło nie została zawarta w ramach działalności gospodarczej to przychody osiągane z tego tytułu należy zakwalifikować do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.
