Rozmowa kwalifikacyjna to bardzo stresujący etap rekrutacji dla przyszłego pracownika, dlatego warto zadbać o odpowiednią atmosferę, między innymi przez niezadawanie osobistych pytań kandydatowi. Sprawdź, jakich pytań należy unikać w czasie rozmowy kwalifikacyjnej!
Rozmowa kwalifikacyjna - o co można pytać
Zgodnie z art. 221 Kodeksu pracy, pracodawca może zapytać kandydata o imię i nazwisko, imiona rodziców, datę urodzenia, miejsce zamieszkania, adres do korespondencji, wykształcenie i przebieg dotychczasowego zatrudnienia. Pytania odbiegające od tych wspomnianych, powinny być uzasadnione konkretnymi przepisami związanymi z charakterystyką pracy na danym stanowisku. Dlatego też naturalnymi pytaniami są te, które dotyczą doświadczenia kandydata, zakresu obowiązków, jakie wykonywał, odbytych praktyk, czy wykształcenia.
Rozmowa kwalifikacyjna nie jest miejscem na pytania o hobby, które dość często zadają rekruterzy, aby poznać charakter ubiegającego się o pracę, również dotyczą sfery prywatnej, dlatego kandydat ma pełne prawo nie udzielić na nie odpowiedzi. Warto również zwrócić uwagę na to, aby nie stosować praktyk polegających na ukryciu we własnej wypowiedzi pytań dotyczących życia prywatnego. Często rekruterzy przez pozorne “zwierzanie” się, czyli opowieść o swoim życiu rodzinnym, wymuszają na kandydacie feedback w tej samej postaci, uzyskując w ten sposób odpowiedź na “zakazane pytania”.
Rozmowa kwalifikacyjna - pytania, których nie należy zadawać
Rozmowa kwalifikacyjna nie uprawnia przyszłego pracodawcy czy rekrutera do zadawania kandydatowi pytań o jego życie prywatne. Kobiety najczęściej pytane są o planowane macierzyństwo, stan cywilny oraz ogólnie o przyszłe i obecne życie rodzinne. Pracodawca może zapytać o to, czy kobieta jest w ciąży tylko w przypadku, gdy stanowisko, na które aplikuje, jest zabronione dla ciężarnych z powodu trudnych warunków pracy.
Ponadto kandydat nie musi odpowiadać na pytania dotyczące poglądów politycznych, nałogów (częsty problem palenia papierosów), wyznania, czy pochodzenia etnicznego. Pracodawca nie ma prawa zapytać również o stan zdrowia osoby ubiegającej się o pracę, chyba że stanowisko wymaga zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do jego wykonywania - wtedy może poprosić kandydata o okazanie takiego zaświadczenia.
W ofertach pracy dość często pojawia się posiadanie samochodu jako jedno z wymagań, jednak rekruter nie powinien pytać o fakt posiadania własnych 4 kółek, ponieważ dotyczy to sfery prywatnej.
Kwestią sporną jest również pytanie o karalność. Częstą praktyką w firmach jest obowiązek przedłożenia zaświadczenia o niekaralności. Warto wiedzieć, że wykazanie niekaralności jest wymagane jedynie, jeśli kandydat ubiega się o pracę w służbach mundurowych, służbie cywilnej, jako przedstawiciel zawodu, który łączy się z bezpieczeństwem oraz kiedy stara się o stanowisko członka zarządu i rady nadzorczej czy doradcy rachunkowego. Może się zdarzyć również, że pracodawca poprosi o takie zaświadczenie, ale wówczas musi je odpowiednio umotywować i poprzeć podstawą prawną.
Kara za dyskryminację kandydata - rozmowa kwalifikacyjna
Jeżeli w czasie rozmowy kwalifikacyjnej rekruter zadaje pytania nieadekwatne dotyczące np. planowania dzieci lub nielegalnie przetwarza dane osobowe, może odpowiedzieć za to karnie. Wszystko będzie zależało od kandydata, ponieważ będzie miał prawo zażądać zadośćuczynienia finansowego. Pracodawca również odpowie karnie, jeśli ubiegający się o stanowisko wykaże, że był dyskryminowany w postępowaniu rekrutacyjnym.
Kiedy jesteśmy pytani o nasze prywatne życie a zależy nam na stanowisku, może warto zastanowić się, czy chcemy pracować w firmie, gdzie nasza sfera osobista przestanie nią być.
