W wyniku zdarzeń losowych przedsiębiorcy ponoszą różnego rodzaju szkody, za które otrzymują rekompensatę w formie odszkodowania lub zadośćuczynienia. Co należy rozumieć pod pojęciem szkody, a także kiedy poszkodowanemu przysługuje odszkodowanie oraz jakie są jego rodzaje? Sprawdźmy!
Odszkodowanie a zadośćuczynienie
Zgodnie z art. 415 Kodeksu cywilnegoodszkodowanie lub zadośćuczynienie przysługuje osobie poszkodowanej w wyniku zaistnienia szkody od osoby, która ją wyrządziła. Przez szkodę należy rozumieć uszczerbek na dobrach prawnie chronionych, wśród których wyróżniamy dobra:
-
majątkowe – dotyczy naruszenia dóbr i interesów majątkowych osoby poszkodowanej,
-
niemajątkowe – w przypadku naruszenia zdrowia osoby poszkodowanej.
Odszkodowanie
Zgodnie z art. 361 § 2 kc odszkodowanie powinno pokrywać zarówno szkodę, jak i utracone korzyści, przez co należy rozumieć to, co poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby nie doszło do zdarzenia powodującego szkodę. Celem odszkodowania jest rekompensata powstałej szkody.
Ma być ono zatem równomierne do powstałej szkody majątkowej bądź szkody na osobie. Wynagrodzenie krzywdy następuje poprzez przywrócenie stanu poprzedniego lub zapłatę odpowiedniej sumy pieniędzy.
Wśród najczęściej spotykanych rodzajów odszkodowań wyróżnia się:
-
odszkodowanie OC – ubezpieczyciel przejmuje obowiązek naprawy szkody majątkowej lub niemajątkowej wyrządzonej osobom trzecim;
-
odszkodowanie z tytułu AC – rekompensata częściowa lub całkowita za szkody wyrządzone na pojeździe, który posiada tego typu ubezpieczenie;
-
odszkodowanie z ubezpieczenia na życie – przysługuje po nastąpieniu zgonu ubezpieczonego, wypłacane osobom uposażonym;
-
odszkodowanie powypadkowe – przysługuje osobie, która uległa wypadkowi w pracy, w domu lub zagranicą, pod warunkiem uprzedniego wykupienia ubezpieczenia;
-
odszkodowanie od Skarbu Państwa – przysługuje poszkodowanemu w sytuacji, gdy udowodni przed sądem nadużycia, nieprawidłowości lub zaniechania urzędników państwowych;
-
odszkodowanie od banku – przysługuje poszkodowanym gdy bank, przez niedoinformowanie lub zastosowanie niezgodnych z prawem umów, działa na ich szkodę.
Zadośćuczynienie
Zgodnie z art. 445 kc zadośćuczynienie natomiast jest pieniężną rekompensatą za szkodę niemajątkową, czyli wyrządzanie krzywd fizycznych, psychicznych lub moralnych osobie trzeciej. Jest przyznawane poszkodowanemu, który doznał uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia.
Zadośćuczynienie przysługuje w zależności od poniesionej krzywdy, przy czym wyróżnia się m.in.:
-
zadośćuczynienie z tytułu uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia – ma na celu zrekompensować krzywdę związaną z trwałym bądź przemijającym pogorszeniem zdrowia;
-
zadośćuczynienie z tytułu śmierci osoby bliskiej – świadczenie, które może zostać przyznane najbliższym członkom rodziny zmarłego, jeżeli do śmierci doszło w wyniku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia;
-
zadośćuczynienie z tytułu naruszenia dóbr osobistych – świadczenia, które mogą zostać przyznane w przypadku naruszenia jednego z dóbr osobistych człowieka.
Otrzymane odszkodowanie – kiedy stanowi przychód?
Zgodnie z art. 14 ust. 1 pkt 12 ustawy o PIT za przychód z działalności uważa się otrzymane odszkodowania za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Przykład 1.
Pan Jacek w wyniku kolizji zawinionej przez drugiego kierowcę uszkodził samochód będący składnikiem majątku firmy. Samochód posiada ubezpieczenie AC i OC. Z tego tytułu w ramach odszkodowania koszty naprawy pokrywa firma ubezpieczeniowa sprawcy wypadku. Pan Jacek zastanawia się, czy musi uzyskane odszkodowanie wykazać w przychodach z działalności?
Tak, pan Jacek musi wykazać przychód, niezależnie od rozliczenia bezgotówkowego pomiędzy warsztatem samochodowym a ubezpieczycielem.
Przychód z tytułu odszkodowania powstaje w momencie wypłaty środków przez zakład ubezpieczeniowy. Ważne jest, że odszkodowanie stanowi przychód również, jeśli zakład ubezpieczeniowy wysyła środki bezpośrednio do zakładu, który naprawia pojazd (czyli jest to rozliczenie w formie bezgotówkowej).
Jak zaksięgować przychód z odszkodowania w systemie wFirma.pl?
Przychód za odszkodowanie należy zaksięgować w systemie wFirma.pl, przechodząc do zakładki PRZYCHODY » INNE PRZYCHODY » DODAJ INNY PRZYCHÓD » POZOSTAŁE PRZYCHODY (DW), gdzie w polu RAZEM należy wprowadzić:
-
pełną kwotę, w przypadku gdy pojazd jest objęty polisą OC/AC,
-
nadwyżkę przyznanego odszkodowania nad poniesionymi wydatkami naprawy pojazdu, w przypadku gdy pojazd jest objęty tylko polisą OC.
