Oczekiwanie na decyzję w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego a udzielenie urlopu

Choroba pracownika bywa tematem powszechnym i pracodawcy liczą się z tym, że różne sytuacje życiowe mogą powodować dłuższe nieobecności pracowników. Przez jaki czas pracownicy mogą być nieobecni w firmie i przede wszystkim – za jaki okres płaci pracodawca? Czym charakteryzuje się  oczekiwanie na decyzję w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego? Wyjaśniamy w tym artykule!

Ile można chorować?

Okres choroby jest limitowany, pracownik nie może więc udać się na zwolnienie chorobowe na czas nieokreślony. Chorobowe pracownika może być wypłacane przez zakład pracy lub przez ZUS. Mamy dwa typy absencji, biorąc pod uwagę, kto jest podmiotem wypłacającym świadczenie:

• wynagrodzenie chorobowe;
• zasiłek chorobowy.

Wynagrodzenie chorobowe jest wypłacane przez pracodawcę, zaś zasiłek przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Wynagrodzenie chorobowe regulowane jest ze środków pracodawcy przez okres choroby pracownika trwającej łącznie:

• 33 dni w ciągu roku kalendarzowego;
• 14 dni w ciągu roku kalendarzowego w przypadku pracownika, który ukończył 50. rok życia.

Po przekroczeniu przez pracownika powyższego limitu przebywania na zwolnieniu lekarskim – przy założeniu, że pracodawca zgłaszał na dzień 30 listopada ubiegłego roku do ubezpieczenia chorobowego mniej niż 20 osób – wypłatę zasiłku chorobowego przejmuje ZUS. Jeśli jednak pracodawca jest płatnikiem zasiłków, to na nim ciąży obowiązek regulowania świadczenia pracownikom. Wypłaca je niejako w imieniu ZUS-u.

Jak już wcześniej wspomniano, pracownik może przebywać na zasiłku chorobowym przez określony czas – maksymalnie wynosi on 182 dni, a jeśli po jego upływie choroba nie ustąpiła, pracownik powinien udać się na kontrolę i postarać się o przyznanie świadczenia chorobowego, zwanego świadczeniem rehabilitacyjnym.

Świadczenie rehabilitacyjne

Pracownik, który wyczerpał limit chorobowy, nie pozostaje bez wyjścia. Może złożyć dokumentację do ZUS-u w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego, wówczas gdy:

• nastąpiło wyczerpanie okresu pobierania zasiłku chorobowego;
• jest nadal niezdolny do pracy;
• dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy.

Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje maksymalnie 12 miesięcy, może być przyznane na krótszy okres.

To pracownik odpowiada za kompletność złożonych do ZUS-u wniosków. Pracodawca może zostać poproszony o przygotowanie druku Z-3 dla pracownika, jeśli to ZUS będzie wypłacał świadczenie. Nie zawsze jest ono jednak potrzebne. Jeśli złożono je wcześniej przy ustaleniu prawa do zasiłku chorobowego, i nie zmieniły się okoliczności wpływające na prawo do świadczenia ani na jego wysokość, to pracownik nie będzie miał obowiązku ponownego przedłożenia druku. Niekiedy konieczne jest wypełnienie tzw. wywiadu zawodowego z miejsca pracy – podobnie jak w przypadku formularza Z-3, również nie zawsze jest to konieczne.

Oczekiwanie na decyzję w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego

Bywają sytuacje, kiedy pracownik z różnych względów nie złożył wszystkich dokumentów uprawniających do świadczenia rehabilitacyjnego na czas (rekomendowane jest, aby nastąpiło to kilka tygodni przed zakończeniem ustawowych 182 dni). Pracodawca staje wówczas przed pytaniem, jak rozliczyć okres, w trakcie którego pracownik oczekuje na decyzję w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego.

Dowodem na to, jak ważna i kontrowersyjna jest to kwestia, pozostaje Interpelacja nr 19101 do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej w sprawie przerwy w pracy spowodowanej oczekiwaniem na decyzję komisji lekarskiej ZUS-u, która pochodzi z 30 stycznia 2018 roku. Padły w niej pytania nie tylko dotyczące samej przerwy w okresie oczekiwania na decyzję ZUS-u, ale też o konsekwencje prawne związane z tą przerwą. W odpowiedzi na liczne zapytania wystosowane przez posła Adama Abramowicza powstała odpowiedź, z której wynika, że jeśli chodzi o świadczenie rehabilitacyjne, bardzo ważną kwestią pozostaje wywiązanie się z obowiązku terminowego złożenia wniosku. Pozwala to na szybsze wyznaczenie terminu badania przez lekarza orzecznika, co z kolei nie powoduje przykrych konsekwencji.

Oczekiwanie na decyzję a ubezpieczenie

Wielu pracowników i pracodawców zastanawia się także, co z kwestią podlegania pod ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne pracownika podczas oczekiwania na decyzję ZUS-u. Otóż i ta sprawa została rozstrzygnięta jednoznacznie. Należy zauważyć, że pracownik podlega pod ubezpieczenie przez cały stosunek pracy, czyli od momentu zawarcia umowy o pracę aż do dnia jej zakończenia. Tym samym trzeba przyjąć, że pracownicy oczekujący na decyzję komisji lekarskiej lub orzeczenie sądu o prawie do świadczeń z ubezpieczenia społecznego, którym nie ustał stosunek pracy, nadal podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, w tym ubezpieczeniu chorobowemu i zdrowotnemu.

Oczekiwanie na decyzję – czy udzielić urlopu?

Wielu pracodawców rozważa, by w czasie oczekiwania na decyzję z ZUS-u udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego. Nie jest to jednak postępowanie prawidłowe. Jeśli okaże się, że pracownik otrzyma świadczenie rehabilitacyjne za okres, w którym przebywał na urlopie, będzie to powodowało konieczność korygowania tych okresów. Pracownik nie może bowiem pozostawać na urlopie wypoczynkowym, mając jednocześnie stwierdzoną niezdolność do pracy z powodu choroby. Należy nadmienić, że świadczenie rehabilitacyjne jest przyznawane wstecz zawsze od dnia następnego po okresie pobierania zasiłku chorobowego.

W tej sytuacji najbezpieczniejszą dla pracodawcy i najbardziej optymalną opcją jest udzielenie pracownikowi w okresie oczekiwania na decyzje niepłatnej, usprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Podsumowanie

Pracownik oczekujący na decyzję w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego pozostaje w stosunku pracy, co oznacza, że jest nadal ubezpieczony, ale nie można go dopuścić do pracy. Udzielanie urlopu wypoczynkowego w okresie oczekiwania na decyzję w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego także nie jest rekomendowanym i dopuszczalnym rozwiązaniem, bowiem chory pracownik nie może przebywać na urlopie. W tej sytuacji najkorzystniej jest usprawiedliwić nieobecność w pracy poprzez wprowadzenie mu absencji niepłatnej w systemie czasu pracy.