Przedsiębiorcy posiadający status czynnych podatników VAT są zainteresowani możliwością odliczenia podatku naliczonego z tytułu dokonanych zakupów. Przedmiotem naszej analizy będzie odliczenie VAT od zakupu zagranicznej domeny internetowej i kwestia dopuszczalności takiego działania.
Zakup domeny internetowej a odliczenie podatku naliczonego
Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.
Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.
Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy VAT towarami są rzeczy oraz wszelkie postaci energii. Zgodnie zaś z art. 45 ustawy Kodeks cywilny rzeczami są jedynie przedmioty materialne. W tym rozumieniu domena internetowa nie jest rzeczą, lecz jedynie dziełem jej twórcy objętym prawem autorskim. To oznacza, że sprzedaż domeny oznacza sprzedaż praw majątkowych, czyli jest to rodzaj odpłatnego świadczenia usług. Jak wynika z art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, świadczeniem usług jest przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej. Jednocześnie należy też wskazać, że sprzedaż domeny nie jest usługą elektroniczną, o której mowa w art. 2 pkt 26 ustawy VAT.
Zakup zagranicznej domeny internetowej a import usług
Skoro zakup domeny stanowi przypadek zakupu usługi, należy ustalić miejsce opodatkowania. W tym zakresie obowiązywać będzie reguła ogólna wskazująca, że miejscem opodatkowania usługi jest kraj siedziby usługobiorcy (art. 28b ustawy VAT). To z kolei oznacza, że po stronie polskiego podatnika VAT dochodzi do importu usług.
W myśl art. 2 pkt 9 ustawy VAT przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4. W myśl zaś art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT podatnikami są podmioty nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
- usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4;
- usługobiorcą jest:
- w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b – podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
- w przypadku transferu bonów jednego przeznaczenia, w przypadku których miejscem świadczenia usług, których te bony dotyczą, jest terytorium kraju – podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15,
- w pozostałych przypadkach – podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.
W opisanym przypadku mamy do czynienia z mechanizmem odwrotnego obciążenia, co oznacza, że podatek należny od świadczonej usługi rozlicza nabywca, a nie sprzedawca (art. 17 ust. 2 ustawy VAT).
Jednocześnie dla polskiego nabywcy kwota podatku należnego stanowi kwotę podatku naliczonego. W myśl art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. a ustawy VAT kwotę podatku naliczonego stanowi kwota podatku należnego z tytułu świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 podatnikiem jest ich usługobiorca.
Zakup domeny internetowej od zagranicznej osoby prywatnej
Warto również pochylić się nad przypadkiem zakupu domeny internetowej od osoby prywatnej mieszkającej za granicą. Pojawia się pytanie, czy taki przypadek również kwalifikuje się jako import usług w rozumieniu ustawy VAT.
Z treści ww. art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy VAT wynika, że warunkiem wystąpienia importu usług jest, aby usługodawca był podatnikiem nieposiadającym siedziby na terytorium Polski. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Natomiast w świetle art. 15 ust. 2 ustawy VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
W kontekście powyższego osoba prywatna nie spełnia kryterium do uznania jej za podatnika w rozumieniu podatku VAT. Sama czynność sprzedaży prywatnej domeny internetowej jako przejaw zarządu majątkiem prywatnym nie może być uznana za formę wykonywania działalności gospodarczej.
Przykład 1.
Spółka Beta zakupiła domenę internetową prowadzoną przez osobę fizyczną mieszkającą na stałe w USA. Czy taka transakcja generuje obowiązek podatkowy w zakresie VAT?
Wskazana transakcja nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT. Z uwagi na fakt, że usługodawca nie jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą, spółka Beta nie rozpoznaje z tego tytułu importu usług. To oznacza, że nie odprowadza podatku należnego i jednocześnie nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego. Taka transakcja nie jest wykazywana w deklaracji VAT.
Odliczenie VAT od zakupu zagranicznej domeny internetowej - podsumowanie
Podsumowując odliczenie VAT od zakupu zagranicznej domeny internetowej, należy wskazać, że jej uprawnia czynnego podatnika VAT do odliczenia podatku naliczonego w ramach importu usług, o ile sprzedawca również jest przedsiębiorcą. Natomiast prawo do odliczenia nie pojawia się w przypadku, gdy zakup ma miejsce od osoby prywatnej mieszkającej za granicą.
