Zawieszenie działalności gospodarczej wiąże się przede wszystkim z brakiem możliwości wykonywania bieżących czynności gospodarczych. Jeżeli jednak dokładnie przeanalizujemy przepisy, to okazuje się, że zawieszenie daje pewne pole do działania w kwestii optymalizacji. W artykule omawiamy kwestie jakie skutki podatkowe oraz na gruncie składki zdrowotnej niesie za sobą optymalizacja sprzedaży środka trwałego w okresie zawieszenia!
Optymalizacja sprzedaży środka trwałego w okresie zawieszenia
Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy PIT przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej jest przychód z odpłatnego zbycia składników majątkowych podlegających ujęciu jako środek trwały lub WNiP.
Dalej wskażmy, że zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.
Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej i w tym czasie nie może jej realizować i osiągać z niej bieżących przychodów. Może jednak wykonywać czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, przyjmować należności lub regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności lub wynikające z umów zobowiązujących podatnika do ich poniesienia podpisanych przed zawieszeniem działalności gospodarczej.
Ponadto zgodnie z art. 25 ust. 2 pkt 3 ustawy w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca może zbywać własne środki trwałe i wyposażenie.
W rezultacie chociaż uzyskiwanie bieżących przychodów ze sprzedaży towarów czy świadczonych usług w okresie zawieszenia działalności nie jest możliwe, to jednak przepisy dopuszczają, aby w tym czasie dokonać odpłatnego zbycia środka trwałego czy też wyposażenia.
Takie odpłatne zbycie środka trwałego w czasie zawieszenia działalności gospodarczej generuje z niej przychód. Nie jest zatem tak, że z uwagi na zawieszenie działalności sprzedaż środka trwałego może być potraktowana jako sprzedaż majątku prywatnego.
Również w okresie zawieszenia działalności zastosowanie znajdzie art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy PIT.
Zawieszenie działalności gospodarczej nie wyklucza automatycznie możliwości osiągania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej w tym okresie. Zatem osoba fizyczna, która formalnie zawiesiła firmę, do momentu zlikwidowania dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest nadal podatnikiem prowadzącym tę działalność.
W tym miejscu warto poruszyć kwestię zaliczek na podatek. Otóż w przypadku pozarolniczej działalności gospodarczej podatnik jest zobligowany do ich uiszczania w trakcie roku.
Co ciekawe, zgodnie z art. 44 ust. 10 ustawy PIT w okresie zawieszenia działalności gospodarczej podatnik nie ma obowiązku odprowadzania zaliczek na podatek od osiągniętego w tym czasie przychodu.
W przypadku braku osiągania jakichkolwiek dochodów z tej działalności w okresie zawieszenia jest jedynie zwolniony z niektórych obowiązków. Jeżeli jednak w tym czasie osiągnie jakikolwiek dochód z tej działalności, jest zobligowany opodatkować go zgodnie z obowiązującymi go zasadami opodatkowania dochodów z prowadzonej działalności gospodarczej.
Ponadto należy podkreślić, że powołane powyżej przepisy nie zwalniają podatnika z obowiązku prowadzenia w sposób prawidłowy stosownej ewidencji księgowej i ujmowania w niej tych zdarzeń gospodarczych, które podatnik ma prawo realizować w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej.
Na mocy art. 44 ust. 13 ustawy PIT dopiero po wznowieniu działalności po okresie zawieszenia należy opłacać zaliczki na podatek od przychodów osiągniętych w czasie zawieszenia.
W rezultacie sprzedaż środka trwałego w okresie zawieszenia nie zwalnia podatnika z zaewidencjonowania ceny sprzedaży jako przychodu podatkowego w prowadzonych księgach podatkowych w dacie wystawienia faktury. Jednocześnie w okresie zawieszenia działalności podatnik nie ma obowiązku wpłacania zaliczek na podatek dochodowy, ponieważ nie może w tym czasie prowadzić bieżącej działalności gospodarczej. Opłacenie z tego tytułu zaliczki winno mieć miejsce w miesiącu następnym po okresie zawieszenia działalności gospodarczej.
Jeżeli sięgniemy do treści interpretacji Dyrektora KIS z 11 stycznia 2019 roku, nr 0112-KDIL3-3.4011.377.2018.3.AA, to możemy tam przeczytać, że jeżeli faktura wystawiona we wrześniu 2018 roku w okresie zawieszenia działalności gospodarczej ma związek z przychodami osiąganymi przez Wnioskodawcę w okresie wcześniejszym (przed zawieszeniem działalności gospodarczej), stanowi przychód prowadzonej działalności gospodarczej w III kwartale 2018 roku. Zaliczkę na podatek dochodowy w tym przypadku należy rozliczyć po okresie zawieszenia działalności gospodarczej. Gdyby jednak do 31 grudnia 2018 roku Wnioskodawca nie wznowił działalności gospodarczej, przychód ten trzeba wykazać w zeznaniu PIT-36L za 2018 rok.
Przykład 1.
Podatnik prowadzący JDG w styczniu 2022 roku zawiesił działalność gospodarczą w CEIDG. W lutym 2022 roku sprzedał firmowy środek trwały – co było działaniem zgodnym z przepisami prawa. Do końca roku podatnik nie wznowił działalności gospodarczej. Czy w okresie zawieszenia działalności należy opłacać zaliczkę od sprzedaży środka trwałego?
W takim przypadku podatnik nie miał obowiązku opłacania zaliczki na podatek w 2022 roku. Rozliczenie przychodu następuje w zeznaniu PIT-36 składanym do 30 kwietnia 2023 roku.
Gdyby jednak natomiast podatnik wznowił działalność gospodarczą przykładowo z końcem listopada, wówczas zaliczkę powinien zapłacić do 20 grudnia 2022 roku.
W konsekwencji na skutek sprzedaży środka trwałego w okresie zawieszenia działalności gospodarczej podatnik może „odroczyć” termin zapłaty podatku do czasu ponownego podjęcia działalności lub też do czasu złożenia zeznania rocznego PIT.
Sprzedaż środka trwałego w trakcie zawieszenia a składka zdrowotna
W tym miejscu warto też wskazać, że zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c) ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi współpracującymi, z wyłączeniem osób, które zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów ustawy Prawo przedsiębiorców lub przepisów o ubezpieczeniach społecznych lub ubezpieczeniu społecznym rolników.
Zgodnie z art. 81 ust. 2zd ustawy ilekroć jest mowa o przychodach i kosztach (które są niezbędne do określenia dochodu), to nie uwzględnia się w tych przychodach i kosztach ich uzyskania przychodów osiągniętych i kosztów poniesionych w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na podstawie przepisów Ustawy z dnia 6 marca 2018 roku – Prawo przedsiębiorców.
Wprost zatem wskazano, że zawieszenie działalności gospodarczej powoduje również zawieszenie obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego.
W piśmie ZUS-u z 16 marca 2022 roku, nr WPI/200000/43/308/2022, stwierdzono, że w czasie zawieszenia działalności gospodarczej uzyskany ze sprzedaży dochód nie będzie stanowił podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, a w konsekwencji nie będzie obowiązku opłacania od niego składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Reasumując, sprzedaż środka trwałego w okresie zawieszenia działalności gospodarczej daje możliwość przesunięcia w czasie konieczności zapłaty zaliczki oraz nie wpływa na kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne.
