Nowy Ład budzi wiele kontrowersji, szczególnie wśród osób prowadzących działalności gospodarcze. Zmiany, które weszły w życie, określane są jako rewolucyjne. Warto przeanalizować jeszcze raz dostępne formy opodatkowania i sprawdzić, czy aktualnie stosowane opodatkowanie jest dalej korzystne. W dzisiejszym artykule porównamy podatek liniowy i ryczałt od przychodów ewidencjonowanych i zastanowimy się, która forma opodatkowania dla programistów jest korzystna w 2022 roku.
Podatek liniowy jako preferencyjna forma opodatkowania
W przypadku podatku liniowego podstawę opodatkowania stanowi dochód, czyli przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania. Stawka podatkowa w wysokości 19% jest stała, co oznacza, że stosuje się ją niezależnie od wysokości osiągniętego dochodu.
Możliwość zastosowania podatku liniowego jako formy opodatkowania nie przysługuje przedsiębiorcy, który świadczy usługi na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy w roku, w którym w tym samym zakresie świadczył dla niego usługi ze stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – charakterystyka
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to uproszczona forma rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych. Ryczałt jest podatkiem od przychodów, zatem podstawę opodatkowania stanowi przychód osiągnięty w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, który nie jest pomniejszany o koszty jego uzyskania.
Ryczałtowcy mają prawo zastosować odliczenia zawarte w art. 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile nie zostały już odliczone od dochodu lub nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Do odliczeń tych należą w szczególności zapłacone składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących, wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego, ulga rehabilitacyjna, ulga na internet (w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 760 zł) i niektóre rodzaje darowizn (w wysokości nieprzekraczającej kwoty stanowiącej 6% dochodu).
Nie każdy może korzystać z opodatkowania przychodów osiąganych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Ryczałt mogą stosować przedsiębiorcy, których przychody z działalności przekraczają 2 mln euro oraz osiągający w całości lub w części przychody z tytułu prowadzenia aptek, działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych, działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych czy wytwarzający wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.
Jakie stawki podatkowe obowiązują programistów stosujących podatek liniowy i ryczałt?
Przedsiębiorcy, którzy jako formę opodatkowania wybrali podatek liniowy, stosują jednolitą stawkę podatkową w wysokości 19% niezależnie od osiąganych dochodów w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Podatek liniowy to jedna stała stawka obowiązująca wszystkich przedsiębiorców uprawnionych do stosowania podatku liniowego. Programiści opodatkowujący swoje dochody podatkiem liniowym używają zatem 19% stawki do wyliczenia zobowiązania z tytułu podatku dochodowego.
Składka zdrowotna dla liniowców i ryczałtowców
Nowy Ład zmienia wysokość składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. Zgodnie z nowymi regulacjami prawnymi dla przedsiębiorców stosujących jako formę opodatkowania podatek liniowy podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi dochód osiągany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Liniowcy zobligowani są do uiszczania składki zdrowotnej w wysokości 4,9% od dochodu przedsiębiorcy, z zastrzeżeniem, że kwota tej składki nie może być niższa niż 9% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia danego roku.
Wysokość składki zdrowotnej dla przedsiębiorców rozliczających się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych jest ustalana ryczałtowo, jednak na nowych zasadach. Przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtem od nowego roku zapłacą 9% składkę zdrowotną, ale podstawa wymiaru tej składki jest inna niż dotychczas.
Podstawa wymiaru składki zdrowotnej dla ryczałtowców po wprowadzeniu Nowego Ładu jest zależna od przychodu osiągniętego w skali roku. Jeżeli przychód roczny:
- nie przekroczy 60 000 zł, to podstawa wymiaru składki zdrowotnej wyniesie 60% przeciętnego wynagrodzenia za pracę a składka zdrowotna wyniesie 335,94 zł,
- zawiera się w przedziale 60 000 – 300 000 zł, to podstawa wymiaru składki zdrowotnej wyniesie 100% przeciętnego wynagrodzenia za pracę a składka zdrowotna wyniesie 559,89 zł
- przekroczy 300 000 zł, wówczas podstawa wymiaru składki zdrowotnej wyniesie 180% przeciętnego wynagrodzenia za pracę a składka zdrowotna wyniesie 1007,81 zł.
Odliczenie składki zdrowotnej od podatku po wprowadzeniu Nowego Ładu zostało całkowicie zlikwidowane niezależnie od stosowanej formy opodatkowania. Oznacza to, że zapłacona składka zdrowotna nie pomniejszy zobowiązania podatkowego przedsiębiorcy, niezależnie od tego, czy stosuje podatek liniowy, czy ryczałtowy.
Podatek liniowy czy ryczałt – forma opodatkowania dla programistów w 2022 roku
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest korzystną formą opodatkowania dla przedsiębiorców, którzy nie ponoszą dużych wydatków związanych z działalnością gospodarczą. W tej sytuacji niższa stawka podatkowa niż obowiązująca podatników stosujących podatek liniowy może zrekompensować brak prawa do odliczenia poniesionych kosztów i zapewnić przedsiębiorcy niższy podatek niż ten, do którego zapłaty byłby zobligowany, stosując jako formę opodatkowania podatek liniowy.
Kolejną kwestią, jaką należy wziąć pod uwagę, jest składka zdrowotna. Sposób ustalenia jej wysokości dla przedsiębiorców i likwidacja odliczenia tej składki od podatku może determinować dokonanie korzystnego wyboru formy opodatkowania stosowanej przez programistów. Stosując podatek liniowy, składkę zdrowotną, należy uiszczać w wysokości 4,9% dochodów. Wybierając ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, składka zdrowotna jest zryczałtowana. Osiągane przychody wpływają na jej wysokość, ale maksymalną składkę zdrowotną, jaką zapłaci programista opodatkowany ryczałtem to miesięcznie 1007,81 zł. W przypadku podatku liniowego wysokość składki zdrowotnej nie jest w żaden sposób ograniczona. Im wyższy dochód, tym wyższe zobowiązania z tytułu składki zdrowotnej do zapłaty.
Przykład
Pan Jakub stoi przed wyborem formy opodatkowania swojej działalności w 2022 roku. Zastanawia się która forma opodatkowania będzie korzystniejsza - podatek liniowy czy ryczałt 12%. Pan Jakub opłaca tylko składki zdrowotne. Miesięcznie uzyskuje przychód w wysokości 7000 zł i ponosi 1000 zł kosztów miesięcznie.
Wysokość zobowiązań podatkowych i ZUS jakie pan Jakub będzie musiał zapłacić w ujęciu rocznym kształtować się będzie następująco:
| Podatek liniowy | Ryczałt | |
| podatek dochodowy | 13 680 zł 19%* dochód czyli 19%* (84 000 zł - 12 000 zł) | 10 080 zł 12%* przychód czyli 12% * 84 000 zł |
| składka zdrowotna | 3 528 zł 4,9% * dochód czyli 4,9%* (84 000 zł - 12 000 zł) | 6 718,68 zł 12 * 559,89 zł |
| Suma obciążeń | 17 208 zł | 16 798,68 zł |
Z powyższej analizy wynika, że dla pana Jana korzystniejszą formą opodatkowania byłby ryczałt od przychodów ewidencjonowanych na stawce 12%.
Dla programistów generujących niskie koszty prowadzenia działalności podjęcie decyzji o rozliczeniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych może okazać się znaczną oszczędnością nie tylko w kontekście podatku dochodowego, ale także w zakresie składki zdrowotnej. Z uwagi na to, że wybór najkorzystniejszej formy opodatkowania zależy od wielu czynników, nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, jaka forma opodatkowania dla programistów jest najbardziej opłacalna. Analizę trzeba przeprowadzić, bazując na przede wszystkim wysokości przychodów i kosztów uzyskiwanych w działalności gospodarczej. Na podstawie prognozowanych przychodów należy obliczyć nie tylko wysokość podatku dochodowego, ale także wysokość składki zdrowotnej. Porównanie sumy podatku dochodowego i składki zdrowotnej wskaże, czy bardziej opłacalną formą opodatkowania w danym przypadku jest podatek liniowy czy ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
