Jeszcze przed rozpoczęciem prowadzenia działalności przedsiębiorca powinien się zastanowić nad wyborem formy opodatkowania, zgodnie z którą będzie się rozliczał z urzędem skarbowym. Jedną z prostszych form jest podatek liniowy, którego stawka niezależnie od osiągniętego dochodu wynosi zawsze 19%.
Podatek liniowy a obowiązki podatnika
Przedsiębiorca, który wybrał jako formę opodatkowania podatek liniowy, odprowadza w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy w formie miesięcznej lub kwartalnej. Wysokość podatku do zapłaty obliczana jest w oparciu o stawkę 19%. Podatnik może także zadecydować o opłacaniu zaliczek w formie uproszczonej, wówczas każda zaliczka, niezależnie od osiągniętego dochodu w danym miesiącu, ma stałą wysokość i stanowi 1/12 kwoty podatku wynikającego z zeznania rocznego za rok poprzedni lub poprzedzający rok poprzedni o 2 lata.
Podatnicy korzystający z formy liniowej rozliczania podatku, zobowiązani są po upływie danego roku podatkowego, złożyć zeznanie roczne, informujące o wysokości uzyskanego w danym roku dochodu/straty, na druku PIT 36L, w terminie do 30. kwietnia kolejnego roku.
Podatnicy decydujący się na opodatkowanie w formie liniowej, wyboru tej formy dokonują podczas zakładania działalności na wniosku CEIDG - 1 lub w trakcie jej trwania odpowiednio do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskali pierwszy przychód w danym roku podatkowym lub do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy przychód został uzyskany w grudniu.
Podatnik, który decyduje się na podatek liniowy ewidencjonuje przychody z działalności oraz koszty uzyskania przychodu za pomocą Księgi Przychodów i Rozchodów (KPiR). Oprócz tego, podatnik zobowiązany jest również prowadzić:
-
ewidencje środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych,
-
rejestry VAT,
-
sporządzać w określonych ustawowo terminach spis z natury.
Podatek liniowy - kto nie może skorzystać?
Zgodnie z art. 9a ust. 3 ustawy o PIT przedsiębiorca nie może opodatkować dochodu z działalności podatkiem liniowym jeśli:
-
w ramach prowadzonej działalności świadczy usługi na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy w roku, w którym w tym samym zakresie świadczył dla niego usługi ze stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy,
-
świadczy usługi na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy w ramach spółki cywilnej, jeżeli przynajmniej jeden ze wspólników w tym samym roku świadczył usługi w tym samym zakresie ze stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy (w odniesieniu do rozliczenia dochodów tego wspólnika).
Podatek liniowy - kiedy się opłaca?
Podatek liniowy jest chętniej wybierany niż skala podatkowa przede wszystkim przez przedsiębiorców, których dochód roczny przekracza 100 000 zł. Jest to spowodowane tym, że w przypadku skali podatkowej dochód przekraczający 85 528 zł podlega opodatkowaniu w oparciu o stawkę 32 % (stawka 32% dotyczy nadwyżki powyżej 85 528 zł.)
Przedsiębiorca korzystający z podatku liniowego, może odliczyć w zeznaniu rocznym:
-
Poniesione straty;
-
Składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne swoje oraz osób współpracujących (opłacone w danym roku);
-
Wpłaty z danego roku na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE).
Wybierając podatek liniowy:
-
nie można łączyć dochodów uzyskanych z innych źródeł np. umowy o pracę;
-
nie można rozliczać się wspólnie z małżonkiem;
-
podatnik nie może odliczyć ulgi na: internet, dzieci czy też skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej;
-
nie ma możliwości odliczenia kwoty zmniejszającej podatek.
W związku z powyższym, to czy wybór podatku liniowego będzie dobrą decyzją jest sprawą indywidualną i zależy od wielu czynników, głównie decyzji podatnika.
Przykład 1.
Przedsiębiorca rozlicza się podatkiem liniowym. W 2021 roku uzyskał następujące wartości:
-
przychód: 115 000 zł
-
koszty uzyskania przychodu: 4 000 zł
-
opłacone składki społeczne (bez chorobowego) w ciągu roku: w 01.2021 = 915,46 02-12.2021 = 921,06 (łącznie = 11047,46 zł)
-
opłacone składki zdrowotne podlegające odliczeniu (7,75% podstawy wymiaru): w 01.2021 = 312,02, 02-12.2021 = 328,78 (łącznie 3 928,6 zł)
-
zaliczki na PIT zapłacona w ciągu roku = 8 500 zł
Jaki podatek zapłaci przedsiębiorca w zeznaniu rocznym za 2021 rok?
-
obliczenie dochodu: 115 000 - 4 000 = 111 000 zł
-
podstawa opodatkowania po odliczeniu składek społecznych: 111 000 - 11047,46 = 99952,54 zł
-
podatek: 99953 * 19% = 18 991,07 zł
-
podatek po odliczeniu składek zdrowotnych: 18 991,07 - 3 928,6= 15062,47 zł
-
kwota podatku po uwzględnieniu wpłaconych zaliczek: 15062,47 - 8 500 = 6562,47 zł (po zaokrągleniu 6562 zł)
Zgodnie z zeznaniem rocznym przedsiębiorca powinien dopłacić 6562 zł tytułem podatku dochodowego za 2021 r.
