Tworzenie Podatkowych Grup Kapitałowych (PGK) do tej pory nie było praktyką często spotykaną w Polsce. Zmiany podatkowe powodują, iż tworzenie PGK jest prostsze. Ponadto obecnie Podatkowa Grupa Kapitałowa może łatwiej dokonywać swoich rozliczeń podatkowych. Czy od 2022 roku częścią PGK może być spółka komandytowa?
Podatkowa Grupa Kapitałowa
Na wstępie należy podkreślić, iż prowadzenie działalności gospodarczej w formie podatkowej grupy kapitałowej jest atrakcyjnym modelem biznesowym, którego zaletą jest możliwość wspólnego rozliczania dochodów i strat przez spółki wchodzące w skład grupy.
PGK mogą tworzyć co najmniej dwie spółki prawa handlowego mające osobowość prawną, które pozostają w związkach kapitałowych.
Podatkowa grupa kapitałowa jest podatnikiem, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki – mogą ją tworzyć wyłącznie spółki mające siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli:
- przeciętny kapitał zakładowy przypadający na każdą z tych spółek jest nie niższy niż 250 000 zł;
- jedna ze spółek, zwana dalej „spółką dominującą”, posiada bezpośredni 75% udział w kapitale zakładowym lub w tej części kapitału zakładowego pozostałych spółek, zwanych dalej „spółkami zależnymi”, która na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji nie została nieodpłatnie lub na zasadach preferencyjnych nabyta przez pracowników, rolników lub rybaków albo która nie stanowi rezerwy mienia Skarbu Państwa na cele reprywatyzacji;
- w spółkach tych nie występują zaległości we wpłatach podatków stanowiących dochód budżetu państwa.
Co ważne, aby utworzyć PGK, musimy spisać umowę o jej powołaniu. Umowa winna zostać zawarta przez spółkę dominującą i spółki zależne, w formie pisemnej, na okres co najmniej 3 lat podatkowych, a ponadto musi być zarejestrowana przez naczelnika urzędu skarbowego. Istotny jest fakt, że obecnie nie trzeba sporządzać umowy u notariusza. Zmiana ta na pewno jest dużym ułatwieniem, ponieważ nie musimy ponosić wysokich kosztów spisania umowy.
Umowa musi zawierać co najmniej:
- wykaz spółek tworzących podatkową grupę kapitałową oraz wysokość ich kapitału zakładowego;
- informację o udziałowcach (akcjonariuszach) i wysokości ich udziału w kapitale zakładowym w spółce dominującej i w spółkach zależnych tworzących podatkową grupę kapitałową, posiadających co najmniej 5% udziałów (akcji) tych spółek;
- określenie czasu trwania umowy;
- określenie przyjętego roku podatkowego.
Powyższa umowa podlega zgłoszeniu przez spółkę dominującą do właściwego według jej siedziby naczelnika urzędu skarbowego co najmniej na 45 dni przed rozpoczęciem roku podatkowego przyjętego przez podatkową grupę kapitałową. Organ ten jest właściwy w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym PGK oraz składania sprawozdań finansowych przez spółki ją tworzące.
Po dostarczeniu umowy naczelnik urzędu skarbowego w formie decyzji dokonuje jej rejestracji. Oczywiście może się także zdarzyć, iż naczelnik urzędu skarbowego odmówi zarejestrowania umowy, jeżeli nie zostaną spełnione warunki, o których mowa powyżej. Do decyzji o rejestracji umowy oraz o odmowie rejestracji umowy stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej, czyli podatnik może się od niej odwołać.
Spółka komandytowa jako część PGK
Zgodnie z art. 102 Kodeksu spółek handlowych (ksh) spółką komandytową jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona.
Z powyższego wynika, że w spółce komandytowej występują dwie kategorie wspólników: komplementariusz, który odpowiada za zobowiązania spółki wobec wierzycieli bez ograniczenia, oraz komandytariusz, którego odpowiedzialność za te zobowiązania jest ograniczona.
W klasycznym modelu spółki komandytowej odpowiedzialność komplementariusza jest odpowiedzialnością osobistą, nieograniczoną, solidarną i subsydiarną. Odpowiedzialność osobista oznacza, że za zobowiązania spółki komplementariusz ponosi odpowiedzialność ze swego majątku osobistego: zarówno wspólności łącznej, jak i swego majątku odrębnego.
Odpowiedzialność nieograniczona występuje wówczas, kiedy nie można ograniczyć w stosunkach zewnętrznych odpowiedzialności wspólnika odnoszącej się do majątku osobistego za zobowiązania spółki.
Odpowiedzialność solidarna jest wtedy, kiedy każdy ze wspólników razem ze spółką i innymi wspólnikami odpowiada za całość długu. W przypadku spełnienia świadczenia przez któregoś ze wspólników lub niektórych z nich, albo wszystkich, ale nie w częściach równych, przysługuje im wzajemne prawo do rozliczeń regresowych. Odpowiedzialność subsydiarna modyfikuje odpowiedzialność solidarną w ten sposób, że wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Odpowiedzialność komandytariusza jest ograniczona do wysokości sumy komandytowej i nie ma charakteru osobistej, solidarnej i subsydiarnej.
Umowa spółki komandytowej powinna zawierać:
- nazwę firmy i adres siedziby spółki;
- przedmiot działalności spółki;
- czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony;
- oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość;
- oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli (sumę komandytową).
Umowa spółki powinna być zawarta w formie notarialnej. Zgodnie z zapisami ksh spółka komandytowa nie jest więc spółką kapitałową.
Spółka komandytowa częścią Podatkowej Grupy Kapitałowej
Od 1 stycznia 2021 roku spółka komandytowa stała się podatnikiem podatku CIT. Tym samym zgodnie z ustawą o CIT spółka komandytowa została opodatkowana tak samo jak spółki kapitałowe. W związku z tym podatnicy zastanawiają się, czy spółka komandytowa może być częścią Podatkowej Grupy Podatkowej.
Przykład 1.
Spółka komandytowa została przejęta przez duży koncern. W wyniku przejęcia ma on w niej 99% udziałów. Ze względu na zmiany, jakie zaszły w 2022 roku, koncern postanowił stworzyć PGK. Czy w związku z tym, iż spółka komandytowa jest podatnikiem podatku CIT, będzie także częścią PGK?
Na wstępie należy przypomnieć, iż obecnie wartość przeciętnego kapitału zakładowego przypadającego na każdą z firm została znacząco obniżona i wynosi tylko 250 000 zł. Powyższe powoduje, iż także mniejsze spółki mogą stać się częścią PGK. Jednak pomimo że od 1 stycznia 2021 roku spółka komandytowa stała się podatnikiem podatku CIT, to ustawodawca utrzymał zasadę, że w skład podatkowej grupy kapitałowej mogą wchodzić jedynie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, proste spółki akcyjne lub spółki akcyjne.
Tym samym spółka komandytowa nie może być częścią PGK.
Podsumowując, pomimo wielu korzystnych zmian podatkowych związanych z PGK nie mogą jej tworzyć spółki komandytowe.
