Z końcem 2023 roku zmianie uległy rozporządzenie (UE) nr 1308/2013 Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2019/33 regulujące zasady dotyczące obowiązków informacyjnych na etykietach w branży winiarskiej. Sprawdź, jak obecnie wyglądają przepisy w branży winiarskiej dotyczące obowiązków informacyjnych i etykietowania takich produktów!
Obowiązki informacyjne dotyczące wartości odżywczej i wykazu składników wina
Etykietowanie i prezentacja produktów sektora winiarskiego wprowadzanych do obrotu w Unii lub przeznaczonych na wywóz, obejmuje następujące obowiązkowe dane szczegółowe:
- oznaczenie kategorii produktu sektora wina. W przypadku kategorii produktów sektora wina, jeżeli produkty takie zostały poddane procesowi dealkoholizacji, oznaczeniu tej kategorii towarzyszy: określenie „odalkoholizowany”, jeżeli rzeczywista zawartość alkoholu produktu nie jest większa niż 0,5% obj.; oraz określenie „częściowo odalkoholizowany”, jeżeli rzeczywista zawartość alkoholu produktu jest większa niż 0,5% obj. i znajduje się poniżej minimalnej rzeczywistej objętościowej zawartości alkoholu w danej kategorii przed dealkoholizacją;
- dla win o chronionej nazwie pochodzenia lub chronionym oznaczeniu geograficznym: termin „chroniona nazwa pochodzenia” lub „chronione oznaczenie geograficzne”; oraz chronioną nazwę pochodzenia lub chronione oznaczenie geograficzne;
- rzeczywistą objętościową zawartość alkoholu;
- wskazanie miejsca wytworzenia;
- wskazanie podmiotu dokonującego butelkowania lub, w przypadku wina musującego, wina musującego gazowanego, gatunkowego wina musującego lub aromatycznego gatunkowego wina musującego – nazwy producenta lub dostawcy;
- wskazanie importera w przypadku win importowanych;
- w przypadku wina musującego, wina musującego gazowanego, gatunkowego wina musującego lub aromatycznego gatunkowego wina musującego – wskazanie zawartości cukru;
- informację o wartości odżywczej zgodnie z art. 9 ust. 1 lit. l rozporządzenia (UE) nr 1169/2011;
- wykaz składników zgodnie z art. 9 ust. 1 lit. b rozporządzenia (UE) nr 1169/2011;
- w przypadku produktów sektora wina, które zostały poddane procesowi dealkoholizacji oraz wykazują rzeczywistą zawartość alkoholu mniejszą niż 10% obj., datę minimalnej trwałości zgodnie z art. 9 ust. 1 lit. f rozporządzenia (UE) nr 1169/2011.
Na zasadzie odstępstwa w przypadku produktów sektora wina innych niż te, które zostały poddane procesowi dealkoholizacji, odesłanie do kategorii produktu sektora wina można pominąć w przypadku win, których etykiety zawierają chronioną nazwę pochodzenia lub chronione oznaczenie geograficzne.
Na zasadzie odstępstwa odesłanie do terminów „chroniona nazwa pochodzenia” lub „chronione oznaczenie geograficzne” może zostać pominięte w następujących przypadkach:
- gdy na etykiecie, zgodnie ze specyfikacją produktu, umieszczono określenie tradycyjne;
- w szczególnych i należycie uzasadnionych przypadkach, które określi Komisja w drodze aktów delegowanych, aby zapewnić zgodność z aktualnymi praktykami związanymi z etykietowaniem.
Przykład 1.
Czy możliwe jest uproszczone podawanie informacji o wartościach odżywczych?
Tak, na zasadzie odstępstwa informacja o wartości odżywczej umieszczona na opakowaniu lub na załączonej do niego etykiecie może ograniczać się do podania wartości energetycznej, którą można wyrazić za pomocą symbolu „E” oznaczającego energię. W takich przypadkach pełną informację o wartości odżywczej podaje się za pomocą środków elektronicznych wskazanych na opakowaniu lub na załączonej do niego etykiecie. Nie prezentuje się jej wraz z innymi informacjami przeznaczonymi do celów sprzedaży lub marketingu i nie gromadzi się ani nie śledzi żadnych danych użytkownika.
Na zasadzie odstępstwa wykaz składników może być podany za pomocą środków elektronicznych wskazanych na opakowaniu lub na załączonej do niego etykiecie. W takich przypadkach zastosowanie mają następujące wymagania:
- nie gromadzi się ani nie śledzi żadnych danych użytkownika;
- wykazu składników nie prezentuje się wraz z innymi informacjami przeznaczonymi do celów sprzedaży lub marketingu;
- oznaczenie danych szczegółowych, o których mowa w art. 9 ust. 1 lit. c rozporządzenia (UE) nr 1169/2011, umieszcza się bezpośrednio na opakowaniu lub na załączonej do niego etykiecie.
Przepisy w branży winiarskiej - zasady dotyczące podawania informacji na etykiecie
Zgodnie z nowymi przepisami informacje dotyczące wartości odżywczych należy umieścić:
- na pojemniku w tym samym polu widzenia, co pozostałe obowiązkowe dane szczegółowe;
- tak, by były jednocześnie czytelne bez konieczności odwracania pojemnika;
- w formie nieusuwalnych znaków;
- dane te muszą być wyraźnie wyodrębnione z otaczającego je tekstu lub obrazów graficznych.
W przypadku, gdy wszystkie obowiązkowe informacje prezentuje się na opakowaniu lub załączonej etykiecie, obowiązkowe dane szczegółowe, które należy umieścić w tym samym polu widzenia, są zatem następujące:
- nazwa kategorii produktu sektora wina (w tym w stosownych przypadkach określenie „odalkoholizowany” / „częściowo odalkoholizowany”), z wyjątkiem przewidzianym w art. 119 ust. 2 rozporządzenia o wspólnej organizacji rynków produktów rolnych w odniesieniu do niektórych win objętych chronioną nazwą pochodzenia lub chronionym oznaczeniem geograficznym;
- termin „chroniona nazwa pochodzenia” lub „chronione oznaczenie geograficzne” oraz ich nazwy;
- rzeczywista objętościowa zawartość alkoholu;
- wskazanie miejsca wytworzenia;
- nazwa butelkującego lub, w przypadku określonych kategorii produktów, nazwę producenta lub dostawcy, stosownie do przypadku;
- zawartość netto;
- zawartość cukru w przypadku kategorii win musujących;
- informacja o wartości odżywczej;
- wykaz składników;
- data minimalnej trwałości produktów sektora wina, które poddano procesowi dealkoholizacji.
W przypadku gdy informację o wartości odżywczej lub wykaz składników podaje się za pomocą środków elektronicznych, na etykiecie należy umieścić – w tym samym polu widzenia, co pozostałe obowiązkowe dane szczegółowe – link (kod QR lub podobny) do informacji o wartości odżywczej lub wykazu składników.
Jeśli pełną informację o wartości odżywczej podaje się za pomocą środków elektronicznych, wartość energetyczną, która musi być prezentowana na opakowaniu lub na etykiecie, należy umieścić w tym samym polu widzenia, co pozostałe obowiązkowe dane szczegółowe.
Kiedy pełny wykaz składników podaje się za pomocą środków elektronicznych, substancje powodujące alergie lub reakcje nietolerancji muszą być umieszczane na opakowaniu lub na etykiecie, lecz niekoniecznie w tym samym polu widzenia, co pozostałe obowiązkowe dane.
Odstępstwo dotyczące umieszczania określonych obowiązkowych danych szczegółowych poza obrębem tego samego pola widzenia ma również zastosowanie do wskazania importera, numeru partii i daty minimalnej trwałości (w przypadku win odalkoholizowanych).
Wykaz składników – jak powinien być prezentowany na etykiecie wina?
Wykaz składników rozpoczyna się lub jest poprzedzony właściwym nagłówkiem, który składa się z wyrazu „składniki” lub zawiera ten wyraz. Obejmuje on wszystkie składniki środka spożywczego w malejącej kolejności ich masy w momencie użycia ich przy wytwarzaniu tego środka spożywczego.
Składniki oznaczane są ich szczegółowymi nazwami, o ile mają one zastosowanie. Wszelkie składniki obecne w postaci wytworzonych nanomateriałów są wyraźnie wskazane w wykazie. Po ich nazwie umieszcza się w nawiasach wyraz „nano”.
Następujące komponenty środka spożywczego nie muszą być uwzględniane w wykazie składników:
- komponenty składnika, które zostały tymczasowo oddzielone podczas procesu produkcyjnego i później ponownie dodane w ilości nieprzekraczającej ich pierwotnej zawartości;
- dodatki do żywności i enzymy spożywcze, których obecność w danym środku spożywczym wynika wyłącznie z faktu, że były zawarte w jednym lub w większej liczbie składników takiego środka spożywczego, pod warunkiem że nie pełnią one żadnej funkcji technologicznej w produkcie gotowym;
- dodatki do żywności i enzymy spożywcze, które są stosowane jako substancje pomocnicze w przetwórstwie;
- stosowane w ilościach ściśle niezbędnych nośniki i substancje, które nie są dodatkami do środków spożywczych, lecz są stosowane w taki sam sposób i w tym samym celu co nośniki;
- substancje, które nie są dodatkami do żywności, lecz są stosowane w taki sam sposób i w tym samym celu co substancje pomocnicze w przetwórstwie i są nadal obecne w produkcie gotowym, nawet w zmienionej formie;
- woda, jeżeli jest użyta podczas procesu produkcyjnego wyłącznie do odtworzenia składnika użytego w postaci skoncentrowanej lub odwodnionej, w przypadku roztworu wodnego, który nie jest zwykle spożywany.
Oznaczenie ilości składnika lub kategorii składników użytych do wytwarzania lub przygotowania danego środka spożywczego jest obowiązkowe, gdy dany składnik lub dana kategoria składników:
- występują w nazwie środka spożywczego lub są zwykle kojarzone z tą nazwą przez konsumenta;
- są podkreślone w etykietowaniu słownie, obrazowo lub graficznie;
- są istotne w celu scharakteryzowania danego środka spożywczego i odróżnienia go od produktów, z którymi mógłby być mylony ze względu na jego nazwę lub wygląd.
