Prowadząc działalność gospodarczą przedsiębiorcy mają obowiązek sporządzania remanentu. Dzięki temu powstaje tzw. różnica remanentowa która uwzględniana jest w wyliczeniu podatku dochodowego oraz w podstawie składki zdrowotnej. Sprawdzamy, jak pojęcie „remanent a składka zdrowotna” wpływa na obniżenie zobowiązań względem ZUS-u!
Czym jest remanent i kiedy się go sporządza?
Remanent, inaczej nazywany spisem z natury lub inwentaryzacją, polega na fizycznym policzeniu i spisaniu na dany dzień:
- towarów handlowych,
- materiałów wykorzystywanych do produkcji,
- gotowych wyrobów,
- półwyrobów oraz produkcji w toku,
- braków i odpadów związanych z produkcją wyrobów gotowych.
Przedsiębiorca ma prawo sporządzić remanent w każdej chwili – może to robić np. co miesiąc. Trzeba jednak pamiętać, że oprócz praw przedsiębiorca ma też obowiązki. Zgodnie z § 24 ust. 1 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów podatnicy muszą przeprowadzić remanent:
- na 1 stycznia,
- na koniec każdego roku podatkowego, czyli 31 grudnia,
- na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego,
- w razie utraty w ciągu roku podatkowego prawa do opłacania podatku na zasadach ryczałtu,
- na dzień zmiany wspólnika,
- na dzień zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności.
Remanent a składka zdrowotna – jaki mają na siebie wpływ i czym jest różnica remanentowa?
Przedsiębiorca, który zakłada działalność rozliczaną na podstawie KPiR, ma obowiązek sporządzenia remanentu na dzień rozpoczęcia prowadzenia firmy. Warto wiedzieć, że sporządzenie takiego remanentu początkowego nie ma wpływu na składkę zdrowotną. Sam remanent a składka zdrowotna nie są ze sobą powiązane bezpośrednio. W wyliczeniu podstawy składki zdrowotnej uwzględnia się natomiast tzw. różnicę remanentową.
Zgodnie z art. 81 ust. 2c ust. 5 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych przy obliczaniu podstawy wymiaru składki zdrowotnej (w przypadku osób prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów, tzw. KPiR) dochód ustala się z uwzględnieniem art. 44 ust. 2 ustawy o PIT.
Natomiast zgodnie z art. 44 ust. 2 ustawy o PIT, gdy podatnik na koniec miesiąca sporządza remanent lub naczelnik urzędu skarbowego zarządzi sporządzenie takiego remanentu, dochód ustala się według zasad określonych w art. 24 ust. 2 ustawy o PIT.
Z kolei zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy o PIT u podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących KPiR dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem a kosztami uzyskania:
- powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego (jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego) lub
- pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego (jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa).
Różnica remanentowa wystąpi, gdy sporządzone są minimum dwa remanenty – remanent początkowy i remanent końcowy. Jest ona różnicą pomiędzy wysokością obu tych spisów z natury.
Różnica remanentowa może zwiększać dochód lub go pomniejszać. W sytuacji, gdy wartość remanentu początkowego jest mniejsza niż wartość remanentu końcowego, dochód ulega zwiększeniu o powstałą różnicę remanentową. Jeżeli wartość remanentu początkowego jest większa niż wartość remanentu końcowego, to dochód ulega zmniejszeniu o powstałą różnicę remanentową.
Różnice remanentowe a składka zdrowotna
Kiedy ustalamy w 2022 roku podstawę wymiaru składki zdrowotnej, różnice remanentowe, które zwiększają dochód, nie są uwzględniane w wyliczeniu (taka możliwość jest tylko do końca 2022 roku).
Przykład 1.
Pan Łukasz prowadzi firmę opodatkowaną na zasadach ogólnych. Na 1 stycznia 2022 roku sporządził remanent początkowy, który wynosił 20 000 zł. 31 grudnia 2022 roku sporządził dobrowolnie remanent końcowy, który wynosi 25 000 zł. Jaki będzie wpływ remanentu na składkę zdrowotną?
Z racji tego, że remanent końcowy jest wyższy niż remanent początkowy, powiększa on dochód. Natomiast dodatnia różnica remanentowa a składka zdrowotna nie mają na siebie wpływu w 2022 roku. Sporządzony remanent nie jest więc brany pod uwagę w kalkulacji podstawy wyliczenia składki zdrowotnej.
Przykład 2.
Pan Aleksander prowadzi firmę opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Sporządza dobrowolnie remanent na początek i koniec każdego roku. W 2022 roku wartość remanentu końcowego na 1 stycznia wyniosła 10 000 zł, a na 31 grudnia wynosiła 2000 zł. Czy pan Aleksander może ująć remanent w wyliczeniu podstawy składki zdrowotnej?
Pan Aleksander nie ma prawa do uwzględnienia remanentu w podstawie wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, ponieważ remanent na ryczałcie nie wpływa na jej wysokość.
Przykład 3.
Pani Kinga prowadzi firmę opodatkowaną skalą podatkową. Sporządziła remanent na dzień 1 stycznia 2023 roku w wysokości 10 000 zł. W dniu 31 marca 2023 roku sporządziła remanent końcowy (śródroczny) o wartości 15 000 zł. Czy powstała różnica remanentowa wpływa na wysokość składki zdrowotnej?
Tak, z racji tego, że w 2023 roku dodatnia różnica remanentowa (czyli gdy remanent końcowy jest wyższy niż początkowy) jest uwzględniana w wyliczeniu składki zdrowotnej to podstawa wyliczenia składki wzrośnie o 5 000 zł (15 000 zł - 10 000 zł).
Nowelizacja składki zdrowotnej – czyli ile można zaoszczędzić?
Zgodnie z art. 81 ust. 2c pkt 1–5 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych podstawę wymiaru składki zdrowotnej wylicza się w krokach:
- należy ustalić dochód narastająco od początku roku, czyli przychody uzyskane narastająco pomniejsza się o koszty uzyskania przychodu również w ujęciu narastającym;
- od wyliczonego dochodu odejmuje się dochód narastająco od początku roku za poprzednie miesiące;
- od uzyskanego wyniku należy odjąć zapłacone w danym miesiącu składki społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe) – pod warunkiem, że nie zostały ujęte jako koszt w KPiR;
- jeżeli został sporządzony remanent końcowy, to uwzględnia się różnicę remanentową.
Przykład 4.
Pani Anna prowadzi firmę opodatkowaną skalą podatkową. Na 1 stycznia 2022 roku remanent początkowy wynosi 45 000 zł. Pani Anna sporządziła remanent końcowy na 30 kwietnia w kwocie 50 000 zł i na dzień 31 grudnia w kwocie 30 0000 zł. Składki społeczne są uwzględniane jako koszt w KPiR. Od stycznia do kwietnia pani Anna uzyskała dochód w kwocie 50 000 zł a od stycznia do grudnia w kwocie 100 000 zł. Natomiast za okres styczeń–marzec suma dochodów wynosiła 30 000 zł, a za styczeń-listopad 60 000 zł. Jaką składkę zdrowotną za maj 2022 roku i styczeń 2023 roku zapłaci pani Anna?
Obliczenia - ZUS DRA za maj 2022 roku:
dochód za kwiecień: 50 000 zł - 30 000 zł = 20 000 zł
różnica remanentowa: 45 000 zł - 50 000 zł = (-5 000 zł) - różnica nie jest uwzględniana w wyliczeniach dla 2022 roku
wysokość składki zdrowotnej w ZUS DRA za maj: 9% x 20 000 zł = 1 800 zł.
Obliczenia - ZUS DRA za styczeń 2023 roku:
dochód za grudzień: 100 000 zł - 60 000 zł = 40 000 zł
różnica remanentowa: 45 000 zł - 30 000 zł = 15 000 zł
wysokość składki zdrowotnej: 9% × (40 000 zł - 15 000 zł) = 2 250 zł
Różnice remanentowe a wyliczenie podstawy składki zdrowotnej
W systemie wFirma.pl różnice remanentowe uwzględniane są automatycznie w wyliczeniu podstawy składki zdrowotnej. Remanent należy dodać w zakładce: EWIDENCJE » REMANENTY » DODAJ REMANENT gdzie jako Rodzaj należy wybrać opcję REMANENT KOŃCOWY i wpisać wartość remanentu.
Dzięki temu generując formularz ZUS DRA poprzez zakładkę: START » ZUS » DEKLRACJE ROZLICZENIOWE » DODAJ DEKLARACJĘ w podzakładce ZAAWANSOWANE będzie zaznaczona opcja Zastosowanie różnicy remanentowej.
